Związek Strzelecki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Gruzin (dyskusja | edycje)
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 83.5.175.156) i przywrócono wersję 60798518 autorstwa Operongalicyjski - brak źródeł na zmiany
Znacznik: Ręczne wycofanie zmian
int., styl.
Linia 10:
W 1910 r. z inicjatywy nielegalnego [[Związek Walki Czynnej|Związku Walki Czynnej]] aby umożliwić działania pozwalające na budowę szerszej organizacji militarnej, utworzone zostały legalne organizacje o charakterze paramilitarnym: '''Związek Strzelecki''' we [[Lwów|Lwowie]], oraz '''[[Towarzystwo Sportowo-Gimnastyczne „Strzelec”|Towarzystwo „Strzelec”]]''' w [[Kraków|Krakowie]]. Podstawą prawną była ustawa o stowarzyszeniach oraz rozporządzenie Ministerstwa Obrony Krajowej z 1909 roku o „popieraniu strzelectwa dobrowolnego”. Nazwa „Związek Strzelecki” jest dosłownym tłumaczeniem określenia „Schutzen-Verein” użytym w rozporządzeniu.
 
Początkowo Związkiem, kierował Wydział Związku Strzeleckiego w składzie: [[Władysław Sikorski]] (prezes), [[Medard Downarowicz]], Hoser, Konopacki, [[Aleksander Litwinowicz]], [[Kazimierz Sosnkowski]], Ostrowski, [[Gustaw Daniłowski]], Rysiewicz, [[Hipolit Śliwiński]]<ref>Wacław Lipiński: ''Walka zbrojna o niepodległość Polski 1905–1918'', Warszawa 1935 s. 20.</ref>. Faktycznie kierownictwo sprawował Wydział ZWC.
 
Od 1912 r. [[Związek Walki Czynnej]] przekształcił się faktycznie w centralizację organizacji strzeleckich. Miejsce Wydziału zajęła Komenda Główna Związków Strzeleckich z siedzibą we Lwowie, na czele z komendantem [[Józef Piłsudski|Józefem Piłsudskim]] i szefem sztabu [[Kazimierz Sosnkowski|Kazimierzem Sosnkowskim]].
 
Komendzie Głównej podlegały Komendy Okręgowe: w Krakowie ([[Galicja Zachodnia]]), Rzeszowie (Galicja środkowa) i Lwowie ([[Galicja Wschodnia]]) oraz Komenda Królestwa Polskiego i Komenda Zagraniczna. Organizacje strzeleckie działające w zaborze pruskim i Królestwie Polskim pozostawały w konspiracji. W Galicji Związek Strzelecki organizował szkoły podoficerskie i oficerskie, mógł korzystać ze strzelnic wojskowych, odbywać ćwiczenia oraz kupować broń i amunicję. Jego członkami byli przedstawiciele wszystkich warstw społecznych, kierunków i partii politycznych (z wyjątkiem [[Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy|Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy]] i Stronnictwa Polityki Realnej).
Linia 21:
* okręg zagraniczny – 362 strzelców.
 
W tym czasie odrębna organizacja: [[Polskie Drużyny Strzeleckie]] liczyła ponad 4000 przeszkolonych „drużyniaków”<ref>Wacław Lipiński, op. cit., s. 23.</ref>. Członkowie Związku Strzeleckiego i Polskich Drużyn Strzeleckich stanowili podstawę kadry walczących u boku Cesarstwa Austro-Węgierskiego, Legionów Polskich oraz konspiracyjnekonspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej. GłówniGłównymi działaczami działaczebyli: [[Józef Piłsudski]], [[Kazimierz Sosnkowski]], [[Edward Śmigły-Rydz]], [[Władysław Sikorski]], [[Marian Kukiel]], [[Walery Sławek]], [[Julian Stachiewicz]], [[Aleksander Prystor]], [[Kordian Józef Zamorski]], [[Włodzimierz Tetmajer]].
 
Organy prasowe: „Strzelec”, „Bellona Polska” i „Przegląd Wojskowy”.
Linia 33:
 
=== Okres 1939–1940 ===
W 1939 r. ZS liczył ok.około 500 tys.tysięcy członków, którzy w czasie [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej 1939]] wykonywali zadania zlecone przez [[sztab|władze wojskowe]].
 
We wrześniu 1939 r. w Krakowie w oparciu o przedwojenne struktury Strzelca utworzono [[Organizacja Orła Białego|Organizację Orła Białego]]. Organizacja prowadziła działalność dywersyjną, wywiad i akcje propagandowe, wymierzone przeciwko okupantom. W czerwcu [[1940]] r. podporządkowała się [[Związek Walki Zbrojnej|Związkowi Walki Zbrojnej]]<ref>[http://www.dws-xip.pl/PW/formacje/pw200.html Tajna Organizacja Wojskowa „Związek Orła Białego”].</ref>.
 
Organem prasowym organizacji były „Nakazy Dnia”.
Linia 53:
 
Organizacja ta z uwagi na sytuację w sąsiedniej Ukrainie oraz potencjalne rozszerzenie danego zagrożenia w postać regularnego, konwencjonalnego konfliktu zbrojnego, jako jedna z pierwszych w kraju podjęła inicjatywę tworzenia przy współpracy z samorządami, obywatelskich i zarazem ochotniczych pododdziałów obrony narodowej (w skr. S.P.O.N.), rozumianych jako obrona terytorialna, gwardia bądź [[milicja]].
* Siedziba główna związku mieści się w budynku [[PAST]]y w [[Warszawa|Warszawie]].
 
=== Związek Strzelecki „Strzelec” ===
Organizacja, która powstała jako pierwsza, bo już w 1989 r. z inicjatywy środowisk niepodległościowych, żołnierzy Armii Krajowej i przedwojennych członków Związku Strzeleckiego skupionych w okresie PRL wokół Konfederacji Polski Niepodległej. Na III Kongresie Konfederacji Polski Niepodległej w 1989 r., z inicjatywy jej przewodniczącego, Leszka Moczulskiego, została podjęta uchwała o reaktywowaniu Związku Strzeleckiego „Strzelec”. Pierwszym aktem potwierdzającym wznowienie działalności Z.S. „Strzelec” był zorganizowany w Juszczynie (Beskid Makowski) pierwszy kurs instruktorsko-metodyczny dla kierowniczej kadry „Strzelca”, który prowadził osobiście kpt. rez. Włodzimierz Olszewski, powołany do Kwatery Głównej na stanowisko Szefa Wydziału Szkolenia.
 
Organizacja zarejestrowana została 13.06. czerwca 1990&nbsp;r. Przygotowuje młodzież do pracy w służbach mundurowych, służbie publicznej i życia społecznego w realiach państwa obywatelskiego. Jest kontynuatorem tradycji oręża przedwojennego „Strzelca” [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]].
Organizacją zarządza Naczelna Rada Strzelecka za pośrednictwem Komendy Głównej. Terytorialnie Związek Strzelecki „Strzelec” podzielony jest na cztery Okręgiokręgi, a każdy Okręg składa się z czterech Obwodówobwodów (Obwódobwód odpowiada jednemu województwu). W Obwodachobwodach działają Jednostki Strzeleckie (JS). Obecnie Komendantem Głównym ZS „Strzelec” jest bryg. ZS Krzysztof Wojewódzki.
Siedziba główna związku jest w [[Warszawa|Warszawie]].
 
Linia 78:
Związek Strzelecki „Strzelec” Józefa Piłsudskiego powstał w 2013 roku. Tworzące go dziś Jednostki Strzeleckie należały do różnych Związków Strzeleckich funkcjonujących w Polsce. Związek Strzelecki „Strzelec” Józefa Piłsudskiego jest organizacją ogólnopolską z siedzibą w Rzeszowie, zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym pod numerem 0000483809. Na dzień 06.04.2020 struktury Związku tworzą Jednostki Strzeleckie:
 
* '''województwo &nbsp;małopolskie:''' 2039 w Krakowie, 2059 płk. A. Hałacińskiego w Brzesku, 2083 im. gen. Mariana Kukiela w Dąbrowie Tarnowskiej, 2092 im. Żołnierzy Niezłomnych w Tarnowie
 
* '''województwo &nbsp;podkarpackie:''' 1464 im. por. Zygmunta Kusiaka w Birczy,1910 w Krośnie, 2009 gen. bryg. Andrzeja Galicy w Przemyślu, 2017 Tadeusza Münnicha w Dębicy, 2020 kpt. Zygmunta Patryna „Słowik” w Strzyżowie, 2021 płk. Leopolda Lisa – Kuli w Rzeszowie, 2025 ppor. Zbigniewa Zielińskiego w Jarosławiu, 2027 gen. bryg. Aleksandra Litwinowicza w Stalowej Woli, 2033 gen. bryg. Józefa Kustronia w Lubaczowie, 2035 ppłk. Tadeusza Wyrwy – Furgalskiego w Leżajsku, 2043 w Nowej Dębie, 2051 mjr. Władysława Rudolfa Wilka w Sędziszowie Małopolskim, 2087 w Przeworsku, 2088 w Sanoku, 2091 gen. broni Józefa Hallera w Trzcinicy, 2093 gen. broni Władysława Sikorskiego w Mielcu, 2094 w Kołaczycach, 2096 w Nisku
 
* '''województwo &nbsp;dolnośląskie:''' 1918 im. gen. broni Józefa Hallera w Kłodzku, 1919 w Dzierżoniowie, 2012 w Świdnicy, 2014 we Wrocławiu, 2015 im. Sycowskiego Batalionu Armii Krajowej „Giewont” w Sycowie, 3003 Orląt Lwowskich w Trzebnicy
 
* '''województwo &nbsp;kujawsko – pomorskie:''' 1909 gen. bryg. Elżbiety Zawackiej w Toruniu, 2073 w Nakle nad Notecią, 3232 w Lipnie, 4056 w Radziejowie
 
* '''województwo &nbsp;lubelskie:''' 1580 mjr. Stefana Pomarańskiego w Zamościu, 2046 im. gen. Stefana „Grota” Roweckiego w Biłgoraju
 
* '''województwo &nbsp;łódzkie:''' 1001 gen. dyw. Janusza Głuchowskiego w Bełchatowie, 1031 Obrońców Lwowa w Piotrkowie Trybunalskim, 2036 Oddziału Partyzanckiego AK „Błysk” w Paradyżu, 4040 im. płk. Ignacego Boernera w Zduńskiej Woli, Centralne Archiwum Strzeleckie im. gen. dyw. Janusza Głuchowskiego
 
* '''województwo &nbsp;mazowieckie:''' 1006 w Płońsku, 1533 im. por. Ludwika Tulińskiego w Ząbkach, 1728 w Raszynie, 1920 im. Bitwy Warszawskiej 1920 roku w Warszawie, 1939 im. kpt. Stanisława Brykalskiego w Wołominie, 2080 5. Pułku Ułanów Zasławskich w Ostrołęce,a 5001 im. Dywizjonu Huzarów Śmierci w Warszawie
 
* '''województwo &nbsp;opolskie:''' 3064 w Kędzierzynie – Koźlu
 
* '''województwo śląskie:''' 1921 w Gliwicach
 
* '''województwo &nbsp;warmińsko – mazurskie:''' 1030 w Bielicach
 
* '''województwo &nbsp; wielkopolskie:''' 2016 w Kępnie, 4057 w Koninie, 4144 w Kaliszu
 
* '''Lwów:''' Samodzielna Jednostka Strzelecka im. kpt. Bolesława Zajączkowskiego we Lwowie (Ukraina)