Olimp: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 60816257 autorstwa Starscream (dyskusja): mamy bardziej szczegółowy artykuł o Mitikasie. Olimp ma się do Mitikasa jak Babia Góra do Diablaka.
Znacznik: Anulowanie edycji
MBi (dyskusja | edycje)
uzupełnienia
Linia 29:
 
Zbocza gór porośnięte są lasami iglastymi, liściastymi oraz [[makia|makią]]. W wyższych partiach lasy przechodzą w łąki. Olimp jest ośrodkiem wypoczynkowo-turystycznym, z założonym w [[1938]] roku [[park narodowy|parkiem narodowym]].
== Dzieje zdobywania ==
 
W [[mitologia grecka|mitologii greckiej]] Olimp uważany był za siedzibę bogów greckich, w tym najważniejszego: [[Zeus]]a. Z tego miejsca bogowie mieli kierować ludzkimi losami. Wierzono, że ilekroć jakiś człowiek próbował tam wejść, spadał z niego.
 
Pierwszym znanym człowiekiem, który dotarł w pobliże wierzchołka, był w 1669 r. [[sułtan]] [[Imperium Osmańskie|Imperium Osmańskiego]] [[Mehmed IV]]. Pierwszego wejścia na najwyższy szczyt masywu, [[Mitikas]], dokonali 2 sierpnia 1913 r. [[Szwajcaria|Szwajcarzy]], historyk sztuki [[Daniel Baud-Bovy]] i wybitny fotograf [[Frédéric Boissonas]], w towarzystwie Greka Christosa Kakalosa. W dniu 19 sierpnia 1964 r. na Mitikas oraz położony nieco dalej [[Hagios Antonios]] (2815 m n.p.m.) weszli (prawdopodobnie jako pierwsi Polacy) [[Zbigniew Korosadowicz]] z żoną Olgą<ref name=MK>Maciej Kozłowski: ''W górach Grecji'' [w:] [[Taternik (czasopismo)|"Taternik"]] nr 3-4/1965, s. 100-101 [http://pza.org.pl/download/taternik/329689.pdf]</ref>. W wyniku upadku podczas wspinaczki na Olimp w 1971 zmarł polski profesor botaniki [[Bogumił Pawłowski]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Tragiczna śmierć prof. Bogumiła Pawłowskiego | czasopismo = [[Nowiny (dziennik rzeszowski)|Nowiny]] | strony = 2 | data = nr 207 z 29 lipca 1971 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=4547}}</ref>.
Pierwszego wejścia na najwyższy szczyt ([[Mitikas]]) dokonali Daniel Baud Bovy, Frédéric Boissonas i Christos Kakalos w 1913. Obecnie z Litochoro można w głąb masywu dotrzeć asfaltową drogą (poza okresem zimowym). Następnie z [[uroczysko|uroczyska]] [[Prionia]] wiedzie na szczyty szlak pieszy.
 
Eksplorację [[Alpinizm|alpinistyczną]] rozpoczęli w masywie Olimpu w latach dwudziestych XX w. Niemcy i Włosi. Wyróżnił się wśród nich zwłaszcza słynny [[Emilio Comici]], autor 6 nowych dróg w skali od IV do VI. Z punktu widzenia alpinistycznego najbardziej interesującymi są następujące urwiska: 500-metrowa zachodnia ściana Mitikas, 300-metrowa zachodnia i południowo-zachodnia ściana Stefani, 200-metrowa północna ściana tego szczytu oraz 400-metrowa „galeria" Skolio, licząca w podstawie blisko kilometr długości. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] najwięcej nowych przejść dokonał miejscowy przewodnik górski i długoletni gospodarz schroniska [[Schronisko Spilios Agapitos|Spilios Agapitos]] [[Kostas Zolotas]], którego droga na zachodniej ścianie Mitikas została uznana za najtrudniejszą w tym rejonie. Pierwszymi polskimi alpinistami, dokonującymi w masywie Olimpu wejść wspinaczkowych byli w sierpniu 1965 r. [[Maciej Kozłowski (dyplomata)|Maciej Kozłowski]] i [[Maciej Włodek (wspinacz)|Maciej Włodek]]<ref name=MK/>.
W trakcie greckich powstań narodowych (a także w okresach między nimi) oraz podczas [[wojna grecko-włoska|okupacji włosko-niemieckiej]] w latach 1941–1944 i w następującej po niej [[wojna domowa w Grecji|greckiej wojnie domowej]] masyw Olimpu stanowił schronienie dla [[Macedonia (Grecja)|macedońskich]] partyzantów<ref>''[[Emeis oi Ellines]]'' – uniwersytecka praca zbiorowa, wyd. Skai Biblio, 2008</ref>.
 
Pierwszego wejścia na najwyższy szczyt ([[Mitikas]]) dokonali Daniel Baud Bovy, Frédéric Boissonas i Christos Kakalos w 1913. Obecnie z Litochoro można w głąb masywu dotrzeć asfaltową drogą (poza okresem zimowym). Następnie z [[uroczysko|uroczyska]] [[Prionia]] wiedzie na szczyty szlak pieszy.
W wyniku upadku podczas wspinaczki na Olimp w 1971 zmarł polski profesor botaniki [[Bogumił Pawłowski]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Tragiczna śmierć prof. Bogumiła Pawłowskiego | czasopismo = [[Nowiny (dziennik rzeszowski)|Nowiny]] | strony = 2 | data = nr 207 z 29 lipca 1971 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=4547}}</ref>.
 
W trakcie greckich powstań narodowych (a także w okresach między nimi) oraz podczas [[wojna grecko-włoska|okupacji włosko-niemieckiej]] w latach 1941–1944 i w następującej po niej [[wojna domowa w Grecji|greckiej wojnie domowej]] masyw Olimpu stanowił schronienie dla [[Macedonia (Grecja)|macedońskich]] partyzantów<ref>''[[Emeis oi Ellines]]'' – uniwersytecka praca zbiorowa, wyd. Skai Biblio, 2008</ref>.
Co najmniej od czterech tysiącleci masyw Olimpu przecinają dwie trasy drogowe, a od roku 1909 także szlak kolejowy. Główna trasa wiedzie z [[Macedonia (Grecja)|Macedonii]], przez malowniczą [[Tempe (dolina)|dolinę Tempe]], do [[Tesalia|Tesalii]]. W 2004 oddano na tej trasie dwa tunele kolejowe, przebite przez masyw góry i zastępujące starą linię<ref>[http://books.google.com/books?id=fxV7yNWb4_kC&pg=PA254&lpg=PA254&dq=railroad+tunnel+leptokaria+tempi&source=bl&ots=sHwBbxPwG8&sig=SZzk83xgZr2jVuzgWB0xUwbG_l0&hl=el&ei=wfFBS5_VNNrLjAeMwKmtDQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CCQQ6AEwBA#v=onepage&q=railroad%20tunnel%20leptokaria%20tempi&f=false ''The Story of Managing Projects: An Interdisciplinary Approach'']</ref>.
 
Ukończenie budowy trzech podwójnych tuneli drogowych Autostrady Egejskiej miało nastąpić w 2017<ref>{{cytuj stronę|url= https://www.eleftheria.gr/%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1/item/106440-%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CE%BA%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%83%CE%B9%CF%8E%CE%BD-%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82-%CF%83%CE%AE%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CF%82-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CF%84%CE%B5%CE%BC%CF%80%CF%8E%CE%BD.html |tytuł=Επανεκκίνηση εργασιών στις σήραγγες των Τεμπών|język=el|data=2016-03-10|data dostępu=2016-06-11}}</ref>.
 
Co najmniej od czterech tysiącleci masyw Olimpu przecinają dwie trasy drogowe, a od roku 1909 także szlak kolejowy. Główna trasa wiedzie z [[Macedonia (Grecja)|Macedonii]], przez malowniczą [[Tempe (dolina)|dolinę Tempe]], do [[Tesalia|Tesalii]]. W 2004 oddano na tej trasie dwa tunele kolejowe, przebite przez masyw góry i zastępujące starą linię<ref>[http://books.google.com/books?id=fxV7yNWb4_kC&pg=PA254&lpg=PA254&dq=railroad+tunnel+leptokaria+tempi&source=bl&ots=sHwBbxPwG8&sig=SZzk83xgZr2jVuzgWB0xUwbG_l0&hl=el&ei=wfFBS5_VNNrLjAeMwKmtDQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CCQQ6AEwBA#v=onepage&q=railroad%20tunnel%20leptokaria%20tempi&f=false ''The Story of Managing Projects: An Interdisciplinary Approach'']</ref>. Ukończenie budowy trzech podwójnych tuneli drogowych Autostrady Egejskiej miało nastąpić w 2017<ref>{{cytuj stronę|url= https://www.eleftheria.gr/%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1/item/106440-%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CE%BA%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%83%CE%B9%CF%8E%CE%BD-%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82-%CF%83%CE%AE%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CF%82-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CF%84%CE%B5%CE%BC%CF%80%CF%8E%CE%BD.html |tytuł=Επανεκκίνηση εργασιών στις σήραγγες των Τεμπών|język=el|data=2016-03-10|data dostępu=2016-06-11}}</ref>.
== Zobacz też ==
* [[Olympus Mons]]