François Chapeville: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
dr red. |
dr red., przered. po wpisie w dysk. |
||
Linia 23:
Przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] ukończył szkołę podstawową i trzy klasy gimnazjum w [[Strzyżów|Strzyżowie]]. Należał do harcerstwa. Okres okupacji niemieckiej spędził w Godowej, pomagając ojcu w garbowaniu skór. Pracował też w niemieckiej firmie budującej tunel w Żarnowskiej Górze. Jego rodzice zostali zamordowani w 1944 we własnym domu przez niezidentyfikowaną bojówkę AK podejrzewającą Chrapkiewiczów o kolaborację z Niemcami. Franciszek Chrapkiewicz wyjechał do Chabówki i Poronina, gdzie pracował w tartakach. Trafił do [[Kraków|Krakowa]] zaraz po jego wyzwoleniu. Tam został aresztowany przez funkcjonariuszy UB w trakcie akcji odbicia więźniów politycznych. W 1945 objęła go amnestia. W 1946 uciekł przez [[Szczecin]] i [[Berlin]] na tereny Niemiec, na których stacjonowała dywizja pancerna generała [[Stanisław Maczek|Stanisława Maczka]]. Tam ukończył szkołę średnią, po czym wyjechał do Francji. Podjął studia weterynaryjne na [[École nationale vétérinaire d’Alfort]], a po ich ukończeniu w 1951 studia w dziedzinie biochemii i biologii molekularnej na [[Uniwersytet Paryski|Uniwersytecie Paryskim]]. W 1952 uzyskał doktorat z weterynarii, a w 1960 doktorat z nauk przyrodniczych. W 1953 przyjął francuskie obywatelstwo, zmienił imię i nazwisko na François Chapeville, podjął zatrudnienie w [[Centre national de la recherche scientifique]].
W dziedzinie [[farmakologia|farmakologii]] odkrył i opisał właściwości [[hirudyna|hirudyny]]. Prowadził badania nad metabolizmem związków siarki. Odkrycia w tej dziedzinie wzbudziły zainteresowanie m.in. [[Fritz Lipmann|Fritza Lipmanna]], który zaprosił Franciszka Chrapkiewicza w 1961 do współpracy w jego laboratorium na [[Uniwersytet Rockefellera|Uniwersytecie Rockefellera]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]. Tam dokonał kolejnego odkrycia: wyjaśnił mechanizm informowania tworzących się białek o tym, jaka ma być struktura powstającego organizmu. W 1962 wrócił do Francji, gdzie [[Jacques Monod]] doprowadził do mianowania go profesorem Sorbony i przydzielenia laboratorium badawczego. Tam rozszerzył swoje badania na mechanizmy funkcjonowania [[genom]]u, jak również na [[wirusologia|wirusologię]] roślin i [[embriologia|embriologię]].
Prowadził wykłady w [[Paryż]]u, [[Orsay]], [[Cambridge]], [[Nowy Jork|Nowym Jorku]], [[Lagos]] i [[Tokio]]. Pełnił różne funkcje w około 20 komitetach i radach naukowych, udzielał się jako ekspert i doradca na szczeblach ministerialnych. Autor i współautor ponad 200 publikacji.
Od czasu przemian politycznych z 1989 regularnie odwiedzał Podkarpacie<ref>{{Cytuj stronę|url=https://www.biznesistyl.pl/ludzie/sylwetki/9984_.html|tytuł=Nie żyje prof. Franciszek Chrapkiewicz-Chapeville|data=30 listopada 2020|autor=Aneta Gieroń|opublikowany=biznesistyl.pl|data dostępu=2020-12-10}}</ref>. Założył Towarzystwo na Rzecz Rehabilitacji Zdrowotnej w Strzyżowie. Był członkiem zagranicznym [[Polska Akademia Nauk|Polskiej Akademii Nauk]]<ref>{{ludzie nauki|76529|osoba=prof. czł. PAN François Chapeville|data dostępu=2015-04-18}}</ref>.
== Odznaczenia i wyróżnienia ==
| |||