Pop (kapłan): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
uzup. bibl. |
ort. |
||
Linia 1:
{{Inne znaczenia|2=[[pop|inne znaczenia wyrazu „pop”]]}}
'''
▲'''Pop''' (z [[Język grecki|gr.]] Παππάς ''papas'') lub '''batiuszka''' – dawne określenie [[kapłan]]a w [[Cerkiew prawosławna|Cerkwi prawosławnej]] i [[Katolickie Kościoły wschodnie|Katolickich Kościołach wschodnich]], w średniowieczu używane także wobec [[Ksiądz|księży]] rzymskokatolickich. Obecnie pop to duchowny, ksiądz prawosławny lub greckokatolicki<ref>{{cytuj stronę | url =http://www.wsjp.pl/index.php?id_hasla=24815&id_znaczenia=4838733&l=20&ind=0 | tytuł =pop | data = | autor = | praca = | opublikowany =wsjp | język = | data dostępu = 26 października 2015}}</ref>.
Jest to termin ogólnosłowiański, od ''popъ -a'', stąd też w [[Język węgierski|węgierskim]] ''pap'', zapożyczone prawdopodobnie ze [[Język staro-wysoko-niemiecki|staro-wysoko-niemieckiego]] ''pfaffo'' („kapłan”). W języku staropolskim słowu ksiądz odpowiadał właśnie pop (np. w [[Psałterz floriański|Psałterzu floriańskim]] 70, 77; 109,5; 131,9; 131,17, czy ''Pirzwy pop Lasota'' – [[Sylwester I]] [pirzwy – pierwszy, Lasota – od [[Łacina|łac.]] ''silvester'' – leśny] w „[[Pieśń o Wiklefie|Pieśni o Wiklefie]]”) do II połowy XIV wieku w Małopolsce i na Śląsku i do pierwszej połowy XVI wieku w Wielkopolsce i Mazowszu; w XVI–XVII w. było też nazwaniem figury ([[Goniec (szachy)|gońca]]) w szachach np. ''Pop jeden słucha Królowej spowiedzi...'' – [[Jan Kochanowski]] „[[Szachy (poemat)|Szachy]]”; stąd liczne w Polsce nazwy miejscowe typu [[Popowice (województwo małopolskie)|Popowice]] czy [[Popowo (województwo warmińsko-mazurskie)|Popowo]]{{r|Andrzej Bańkowski Etymologiczny}}.▼
Wierni [[prawosławie|prawosławni]] w krajach słowiańskich używają określenia ''batiuszka'' ([[język białoruski|biał.]] ''батюшка'') lub ''otiec'' ([[język rosyjski|ros.]] ''отец'') z imieniem. Jego żona to matuszka.
W regionach, gdzie dominuje tradycja ukraińska ([[Łemkowszczyzna]], dawna [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicja]]), spotyka się czasem określanie księdza tytułem ''jegomość'' ([[język ukraiński|ukr.]] ''егомость''), a jego żony – ''jejmość'' (ukr. ''їмость'').
▲
W 1774 cesarzowa [[Maria Teresa Habsburg]] zmieniła na terenie Galicji nazwę [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego|Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-ukraińskiego]] z „unicki” na „greckokatolicki”, zakazano również stosowania określenia „pop” na rzecz księdza i [[proboszcz]]a.
| |||