Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji: Różnice pomiędzy wersjami

}}

 

 

Została utworzona 13 marca 1898 roku w [[Mińsk]]u. Jej sekcjami [[autonomia|autonomicznymi]] były [[Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy|SDKPiL]] i [[Bund (partia)|Bund]]. Działała zarówno na emigracji, jak i na terenie Rosji. Partia dysponowała licznymi organami prasowymi, w tym ''[[Iskra (gazeta)|Iskrą]]''<ref>Fischer 1964, s. 35; Pipes 1990, s. 357; Rice 1990, s. 64–69; Service 2000, s. 129–135.</ref>. Od 1903 roku, po II zjeździe partii w [[Bruksela|Brukseli]] i [[Londyn]]ie w 1903, podzielona na [[frakcja (polityka)|frakcje]] [[bolszewicy|bolszewików]] i [[mienszewicy|mienszewików]]. Rozłam w partii spowodowany został przez spór pomiędzy [[Włodzimierz Lenin|Włodzimierzem Leninem]] a [[Julij Martow|Julijem Martowem]]. Martow twierdził, że członkowie partii powinni działać niezależnie od kierownictwa partii, Lenin nie zgodził się z tym i podkreślił potrzebę silnego przywództwa. Sprawę poddano pod głosowanie. Martow wygrał je, otrzymując 28 do 22 głosów<ref>Rice 1990, s. 81–82; Service 2000, s. 154–155.</ref>. Debata była kontynuowana po głosowaniu, przez co wielu działaczy Martowa opuściło Kongres w trakcie jego trwania na znak protestu. Lenin wykorzystał ten fakt w celach propagandowych i nazwał swoją frakcję bolszewikami, czyli większością. Oponentów popierających Martowa określił natomiast mienszewikami, czyli mniejszością. Niemniej jednak bolszewicy w kolejnych latach rzeczywiście stali się w partii większością i cieszyli się większym poparciem społecznym<ref>Fischer 1964, s. 39; Rice 1990, s. 82; Service 2000, s. 155–156; Read 2005, s. 60–61.</ref>. Niektórzy członkowie partii próbowali zjednoczyć zwaśnione frakcje, co się nie udało<ref>Rice 1990, s. 85; Service 2000, s. 163.</ref>