Chleba i igrzysk: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: {{ka}} jest redirectem {{Kontrola autorytatywna}}
uzupełnienie, dodane linki zewnętrzne i wewnętrzne
Linia 1:
'''Chleba i igrzysk''' ([[łacina|łac.]] '''''panem et circenses''''') – hasło [[starożytny Rzym|rzymskiego]] [[plebejusze|pospólstwa]] domagającego się [[rozrywka|rozrywek]] i zaspokojenia potrzeb materialnych. Jego uznane autorstwo należy do [[Juwenalis]]a, który zawarł je w swych satyrach (''Satirae'' 10, 81).
[[Plik:Edmund Blair Leighton - The Gladiator's Wife.JPG|thumb|180px|Widownia amfiteatru podczas igrzysk (mal. [[Edmund Blair Leighton|Edmund Leighton]], 1884)]]
Żądania te spełniano m.in. organizując wielkie widowiska cyrkowe z udziałem zwierząt (tzw. [[venatio]]) oraz walk [[gladiator]]ów, podczas których rozrzucano w tłumie [[moneta|monety]], a także poprzez organizowanie publicznych [[przyjęcie|uczt]] dla tysięcy obywateli miasta. Rozdawano też produkty żywnościowe (chleb, zboże) lub pieniądze poszczególnym osobom w postaci tzw. [[congiarium]]. Rozdawnictwo tego rodzaju było na wzór Rzymu praktykowane również przez bogatych obywateli innych miast imperium; szczególną jego formą były [[funduszfundacja|fundacje]]e [[alimenty|alimentacyjne]] wypłacające [[zapomoga|zapomogi]] dla [[sieroctwo|sierot]]<ref>J.M. Roberts: ''Ilustrowana historia świata'', dz. cyt., s. 59.</ref><ref>[https://ojs.tnkul.pl/index.php/rnp/article/download/7246/7244 Pojęcie i typy fundacji w prawie rzymskim]</ref>.
 
Widowiska, będące początkowo tylko uzupełnieniem ceremonii religijnych, wkrótce przekształciły się w samodzielne imprezy, do których okazji dostarczały liczne święta i dni wolne w kalendarzu Rzymian<ref>Zajmowały one więcej niż połowę roku – na jeden dzień świąteczny przypadał jeden roboczy (L. Zerbini: ''Starożytne miasto rzymskie'', dz. cyt., s. 103). Szczegółowe wyliczenie wolnego czasu Rzymian podaje J. Carcopino (''Życie codzienne w Rzymie…'', dz. cyt., s. 197-199).</ref>. Ze względu na masowy udział ludności, z czasem stały się skutecznym narzędziem nie tylko propagandy<ref>L. Zerbini: ''Starożytne miasto rzymskie'', dz. cyt., s. 100-101.</ref>, lecz i cesarskiego absolutyzmu, w prewencyjnej polityce zapobiegania rozruchom i przejawom niezadowolenia w bezczynnym życiu poddanych<ref>J. Carcopino: ''Życie codzienne w Rzymie…'', dz. cyt., s. 202.</ref>.