Okręg Tarnopol Armii Krajowej: Różnice pomiędzy wersjami

|nazwa = Okręg Tarnopol<br> />Armii Krajowej

'''Okręg Tarnopol''' [[Służba Zwycięstwu Polski|SZP]], [[Związek Walki Zbrojnej|ZWZ]], wreszcie [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]] noszący kryptonimy "Komar"„Komar”, "Tarcza"„Tarcza”, "Ton"„Ton”.

Okręg Tarnopolski Armii Krajowej obejmował tereny przedwojennego województwa tarnopolskiego. Konspiracja w Tarnopolskiem zaczęła się już jesienią 1939. Po wybuchu wojny niemiecko-rosyjskiej, tzw. "grupa„grupa warszawska"warszawska” wysłana przez KG AK, przystąpiła do tworzenia sztabu i struktur terenowych w czterech inspektoratach okręgu.

Przez jego tereny przebiegała strategiczna linia kolejowa [[Lwów]]-Tarnopol-[[Kijów]], którą zaopatrywano Grupę Armii "Północna„Północna Ukraina"Ukraina”. Podobne znaczenie miały magistrale drogowe. Każda dywersja w systemie komunikacji była dotkliwym ciosem dla armii niemieckiej.

Wiosną 1943 w okręgu funkcjonowały 222 plutony<ref group="uwaga">Pluton liczył przeciętnie 50 żołnierzy.</ref>. Łącznie siły okręgu to ok. 11100 żołnierzy, w tym 72 [[oficer (wojsko)|oficerów]], 134 [[Podchorąży (tytuł wojskowy)|podchorążych]] i 1930 [[podoficer]]ów.<ref>Krząstek, ''W 55 rocznicę''... s. 32.</ref>.

W 1943 komenda okręgu prowadziła intensywne przygotowania do "Burzy"„Burzy”, trafnie prognozując, że na początku 1944 Rosjanie wkroczą na teren okręgu. Znaczna część sił znajdowała się pod bronią w terenie, osłaniając skupiska ludności polskiej przed atakami [[Ukraińska Powstańcza Armia|UPA]].

Okręg Tarnopol Armii Krajowej obejmował obszar około 14000 km². Liczył 1,35 miliona ludności. Języka polskiego używało tu 49,3%, ukraińskiego i ruskiego -– 45,5%. 25,1% uznawało za swój ojczysty język ukraiński.

Rrzymskich katolików było 36,7%, grecko-katolików 54,5%. Liczbę żydów oceniano na 8,4% . W Tarnopolu 78% mieszkańców uważało za ojczysty język polski (ukraiński i ruski -– 8%). Przewaga rzymskich katolików (41 %) nad grekokatolikami (19%) była dwukrotna<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Węgierski| |imię = Jerzy| |tytuł = Armia Krajowa w okręgach Stanisławów i Tarnopol |strony =11-17 11–17}}</ref>.

* p.o. kpt. [[Mieczysław Widajewicz]] "Czerma"„Czerma”,

* ppłk/płk [[Franciszek Studziński (pułkownik)|Franciszek Studziński]] "Radwan"„Radwan”,

* płk [[Jan Majewski (żołnierz)|Jan Majewski]] "Szmigiel"„Szmigiel”,

* płk [[Bruno Rolke]] "As"„As”,

* płk dypl. [[Kazimierz Bąbiński]] "Luboń"„Luboń”,

* ppłk [[Jan Wojciech Kiwerski|Jan Kiwerski]] "Oliwa"„Oliwa”,

* mjr [[Tadeusz Sztumberk-Rychter]] "Żegota"„Żegota”,

* płk [[Jan Kotowicz]] "Twardy"„Twardy”.

[[Plik:Ternopil dominikanskyj kostol.jpeg|mały|prawo|220px|Dawny [[Kościół Dominikanów w Tarnopolu]]]]

[[30 czerwca]] [[1944]] komenda Obszaru Lwów swoim rozkazem dokonała reorganizacji wprowadzajac trzy podokręgi<ref group="uwaga">Komenda Obszaru Lwów odtwarzała dowództwo Okręgu Korpusu Lwów z 1939 .</ref>. Powstał Podokręg Tarnopol Armii Krajowej w składzie:<ref>J. Kwiek, Materiały sympozjum "Operacja„Operacja zbrojna Armii Krajowej krypotonim Burza.. s. 43.</ref>:

* {{Cytuj książkę | nazwisko = Węgierski | imię = Jerzy | tytuł = Armia Krajowa w okręgach Stanisławów i Tarnopol | data = 1996 | wydawca = Platan | miejsce = Kraków | isbn = 83-85222-85-5 | strony = }}

* {{Cytuj książkę |nazwisko nazwisko= Wnuk |imię imię= Rafał | autor link = Rafał Wnuk (historyk) |tytuł = Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956 = The atlas of the independence underground in Poland 1944-1956 | data = 2007 | wydawca = Lublin: [[Instytut Pamięci Narodowej]]. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu | miejsce = Warszawa | isbn = 978-83-60464-45-8 |odn = tak}}

* ''Struktura Organizacyjna Armii Krajowej'', Marek Ney-Krwawicz w: [[Mówią Wieki|Mówią wieki]] nr 9/1986.

* Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Materiały sympozjum nt: Operacja zbrojna Armii Krajowej kryptonim Burza na ziemiach południowo-wschodnich II RP w 1944. Biblioteczka ”NaNa Kresach Południowo-Wschodnich 1939-1945 nr 7. Kraków 1994

* {{Cytuj książkę |imięnazwisko =Tadeusz |nazwisko=Krząstek |imię2imię =Jerzy Tadeusz |nazwisko2 = Tomczyk |imię2 inni= |Jerzy |tytuł = W 55 rocznicę powstania Armii Krajowej"|Krajowej” |data = 1997 | wydawca = Ministerstwo Obrony Narodowej| |miejsce = Warszawa | isbn = 83-86268-63-8 | strony =}}