Sidero: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne, WP:SK
drobne redakcyjne
Linia 2:
'''Sidero''' (Σιδηρώ{{odn|Grimal|2008|s=321}}) – w [[mitologia grecka|mitologii greckiej]] królowa, druga żona [[Salmoneus]]a, okrutna [[Przybrana rodzina|macocha]] [[Tyro]].
 
Pierwszą żoną [[Salmoneus]]a, króla Salmone (można też znaleźć nazwę Salmonia{{odn|Graves|1992|s=195}}) w [[Elida|Elidzie]], była [[Alkidike]]. Monarcha miał z nią córkę imieniem [[Tyro]]. JegoPo pierwszaśmierci żonapierwszej zmarłażony izawarł król powtórnie wstąpił won związek małżeński z Sidero. Nie okazywała ona serca swojej pasierbicy. Wprost przeciwnie{{odn|Schmidt|2006|s= 290-291}}, z charakteru twarda i zgryźliwa{{odn|Grimal|2008|s=321}}, znęcała się nad nią{{odn|Schmidt|2006|s= 290-291}}. [[Robert Graves]] łączy tę nienawiść z innym mitem o Tyro{{odn|Graves|1992|s=195}}. [[Gajusz Juliusz Hygin|Hyginus]] podawał mianowicie, że Salmoneus i brat jego brat [[Syzyf]] darzyli się nienawiścią. Wyrocznia oznajmiła temu drugiemu, że tylko wtedy zemści się na Salmoneusie, jeśli córka tego ostatniego zajdzie z nim w [[ciąża|ciążę]]. Syzyf postąpił zgodnie z radą wyroczni, a Tyro, dowiadując się, jaki los przeznaczony został jej dzieciom, dokonałapopełniła dzieciobójstwadzieciobójstwo{{odn|Grimal|2008|s=356}}. Z tego powodu ichTyro rodzinai Sidero musiałamusiały opuścić [[Tesalia|Tesalię]]{{odn|Graves|1992|s=195}}. Jednakże poza Gravesem inni autorzy nie łączą tych mitów{{odn|Grimal|2008|s=356}}{{odn|Schmidt|2006|s= 290-291}}.
 
Tyro wysłano pod opiekę do jej stryja [[Kreteus]]a. Będąc pod jego opieką, zakochała się w rzece [[Enipeus]]ie. Uczucie to wykorzystał [[Posejdon]], przybierając postać bożka rzeki i doprowadzając dziewczynę do współżycia{{odn|Schmidt|2006|s= 319}}.
 
[[Tyro]] po spotkaniu z [[Posejdon]]em{{odn|Schmidt|2006|s= 290-291}} urodziła dwóch synów, późniejszych [[Neleus]]a i [[Pelias]]a{{odn|Schmidt|2006|s= 222}}. Wedle jednej z wersji mitu obawiała się gniewu Sidero{{odn|Schmidt|2006|s= 290-291}}., Dlategodlatego też porzuciła swoje dzieci{{odn|Schmidt|2006|s= 222}}. Inna mówi, że to Sidero rozkazała porzucić ichchłopców w dziczy{{odn|Schmidt|2006|s= 320}}. Różne są też wersje wyjaśniające, w jaki sposób przeżyli potomkowiesynowie Tyro. Jedna z ich opowiada, że Posejdon zesłał [[klacz]]{{odn|Grimal|2008|s=247}}, poświęcone mu zwierzę, byaby ich wykarmiła jego synów. Przedstawia tak sprawy [[Sofokles]] w zaginionej tragedii zatytułowanej ''Tyro''{{odn|Grimal|2008|s=283}}. Inna mówiłamówi, że jedno z dzieci, kopnięte w twarz przez konia, nosiło na twarzy bliznę po tym wypadku, a chłopców znaleźli i uratowali handlarze koni{{odn|Grimal|2008|s=247}}. Wedle jeszcze innej chłopców uratowali wieśniacy{{odn|Schmidt|2006|s= 222}} czyalbo pasterz{{odn|Grimal|2008|s=283}}.
 
Po latach odkryliPelias onii Neleus odkryli prawdę{{odn|Schmidt|2006|s= 222}} i swe niezwykłe pochodzenie. Przybyli do [[Jolkos]]., gdzie Znaleźliznaleźli Tyro, dręczoną przez macochę{{odn|Schmidt|2006|s= 252}}. Widząc nieludzkie traktowanie matki przez Sidero, zemścili się na Sidero{{odn|Schmidt|2006|s= 290-291}}, rzucając się wręcz na nią{{odn|Grimal|2008|s=247}}. Sidero próbowała schronić się przez synami pasierbicy w świątyni [[Hera|Hery]], przy ołtarzu bogini{{odn|Schmidt|2006|s= 290-291}}, wedlegdzie według Gravesa kurczowo trzymającuczepiła się rogów ołtarza{{odn|Graves|1992|s=196}}. Tam ją jednak zabili{{odn|Schmidt|2006|s= 222}} albo też dokonał tego sam Pelias{{odn|Schmidt|2006|s= 252}}, Neleus miał bowiem miał opory przed mordemdokonaniem mordu w świętym miejscu{{odn|Grimal|2008|s=247}}. Czyn Peliasa rozgniewał boginię{{odn|Schmidt|2006|s= 222}}. Pelias następnie zajął tron Jolkos{{odn|Schmidt|2006|s= 252}} i, po zesłanym przez Herę na braci konflikcie{{odn|Schmidt|2006|s= 222}}, wypędził Neleusa{{odn|Schmidt|2006|s= 252}}. Tyro natomiast wyszła zapoślubiła Kreteusa, któremu urodziła trzech synów{{odn|Schmidt|2006|s= 320}}.
 
Graves próbuje interpretować mit o Sidero. W Tyro widzi boginię-matkę Tyryjczyków i Tyrrhenów, a może jeszcze Tyrsenów czy Tiryntian. W dręczeniu jej przez macochę Sidero upatruje krzywd, jakie rzeczonym wyrządzali Sydończycy. Porównuje zarazem relację dziewczyny i jej macochy do relacji łączącej [[Dirke]] i [[Antiopa (córka Nikteusza)|Antiope]]. Z kolei rogi ołtarza, których miała się podobnież uczepić próbująca znaleźć schronienie przed śmiercią Sidero, kojarzą mu się z posągiem bogini o cechach krowy, wyobrażającegowyobrażającym Herę, ale też [[Io (mitologia grecka)|Io]], [[Astarte (bogini)|Astarte]], [[Izyda|Izydę]] czy [[Hathor]]. Podaje też przykład rogatego ołtarza z [[Palestyna|Palestyny]], którego złapał się biblijny [[Joab]]. Peliasa osadza zaś w roli najeźdźcy z Tesalii, który przekształcił kult eolskiej bogini-krowy{{odn|Graves|1992|s=197}}.
 
{{familytree/start}}