Ajurweda: Różnice pomiędzy wersjami

'''Ajurweda''' ([[Pismo dewanagari|dewanagari]]: आयुर्वेद, {{ang.|Ayurveda}}) – tradycyjna medycyna [[Indie|indyjska]], zapoczątkowana XII w. p.n.e.<ref>{{Cytuj |autor = World Health Organization. Regional Office for South-East Asia. |tytuł = Traditional medicine in Asia |data = 2002 |data dostępu = 2021-01-06 |isbn = 92-9022-224-7 |miejsce = New Delhi |wydawca = WHO |oclc = 52257396}}</ref> jej obecna forma ukształtowała się między V w. p.n.e. a V n.e.<ref>{{Cytuj |autor = Dinesh Katoch, Jitendra S. Sharma, Subhadip Banerjee, Rajarshi Biswas, Bhaskar Das |tytuł = Government policies and initiatives for development of Ayurveda |czasopismo = Journal of Ethnopharmacology |data = 2017-02-02 |data dostępu = 2021-01-06 |issn = 0378-8741 |wolumin = 197 |opis = Special issue on Ayurveda |s = 25–31 |doi = 10.1016/j.jep.2016.08.018 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = World Health Organization |tytuł = Legal Status of Traditional Medicine and Complementary/Alternative Medicine: A Worldwide Review |data = 2001}}</ref>. Termin ajurweda jest złożeniem słów ajuh (sanskr. आयु āyuh) – „życie” oraz [[wedy|weda]] ([[Pismo dewanagari|dewanagari]] वेद), czyli „wiedza o życiu” lub „przebieg życia”. Ajurweda zajmuje się zdrowiem fizycznym, psychicznym i duchowym<ref>{{Cytuj |autor = World Health Organization. |tytuł = Benchmarks for training in ayurveda : benchmarks for training in traditional complementary and alternative medicine |data = 2010 |data dostępu = 2021-01-06 |isbn = 978-92-4-159962-7 |miejsce = Geneva |wydawca = World Health Organization |oclc = 692143645}}</ref>. Ajurweda przez [[Światowa Organizacja Zdrowia|Światową Organizację Zdrowia]] jest w pełni uznawana za naukę medyczną, analogicznie jak [[tradycyjna medycyna chińska]]<ref>{{Cytuj |autor = C. Kessler, M. Wischnewsky, A. Michalsen, C. Eisenmann, J. Melzer |tytuł = Ayurveda: Between Religion, Spirituality, and Medicine |data = 2013-11-28 |data dostępu = 2021-01-07 |opublikowany = Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine |url = https://www.hindawi.com/journals/ecam/2013/952432/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Tworuschka, Udo, (1949- ),; Polak, Grzegorz, (1952- ).,,; Dobrzański, Michał,; |tytuł = Hinduizm |data = 2009 |data dostępu = 2021-01-06 |isbn = 978-83-7552-589-2 |miejsce = Warszawa |wydawca = Agora SA |oclc = 751218411 |url = https://www.worldcat.org/oclc/751218411}}</ref>. Jest jednym z niewielu systemów medycyny tradycyjnej, wykorzystujących [[chirurgia|chirurgię]]{{Fakt|data=2021-01}}. System Ayurvedy przez [[Medycyna konwencjonalna|medycynę konwencjonalną]] (zachodnią) jest uznawany za [[Medycyna komplementarna|medycynę komplementarną]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Traditional, Complementary and Integrative Medicine |data dostępu = 2021-01-07 |opublikowany = www.who.int |url = https://www.who.int/westernpacific/health-topics/traditional-complementary-and-integrative-medicine |język = en}}</ref> lub [[pseudonauka|pseudonaukę]]{{Fakt|data=2021-01}} w związku z łączeniem zjawisk empirycznych z koncepcjami metafizycznymi<ref name=psych2013>{{cytuj książkę |autor=Semple D, Smyth R. |tytuł=Oxford Handbook of Psychiatry |url= https://books.google.com/books?id=LiJKseis6OYC&pg=PA20 |rok=2013 |wydawca=Oxford University Press |isbn=978-0-19-969388-7 |strony=20 |rozdział=Chaper 1: Psychomythology |seria=3}}</ref>. Niektórzy badacze określają ją jako system [[Protonauka|proto-naukowy]] lub poza-naukowy<ref name="Quack-2011">{{Cytuj książkę |nazwisko= Quack |imię= Johannes |tytuł= Disenchanting India: Organized Rationalism and Criticism of Religion in India |rok= 2011 |wydawca= [[Oxford University Press]] |isbn= 9780199812608}}</ref><ref name="Paranjape2009">{{Cytuj książkę |nazwisko=Manohar |imię=P. Ram |tytuł= Science, Spirituality and the Modernization of India |url= https://books.google.com/?id=Ey1v6JEmvakC&pg=FA172|rozdział=The blending of science and spirituality in the Ayurvedic healing tradition |nazwisko2= Paranjape |imię2= Makarand R. |rok= 2009 |wydawca= Anthem Press |isbn= 9781843317760 |strony= 172–173}}</ref>.