Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Budzyniu: Różnice pomiędzy wersjami

|www = http://budzyn.pl/spbudzyn/test2/index.php

Od 1 lipca [[1894]] roku kierownikiem katolickiej szkoły ludowej był Roman Hypszer, jeden z najdłużej pracujących w Budzyniu nauczycieli. Przepracował w sumie w budzyńskiej oświacie ponad 50 lat. W kwietniu [[1896]] roku na wyższym i średnim poziomie nauczania wprowadzono podczas lekcji religii język niemiecki. Trzy lata później, w maju [[1899]] roku wprowadzono niemiecki także na stopniu niższym. Odtąd jedynym językiem wykładowym w budzyńskiej Volksschule był język niemiecki.

W [[1897]] podjęto decyzję do budowie nowego budynku szkolnego. W ciągu jednego roku wybudowano piętrowy budynek z 4 salami lekcyjnymi i mieszkaniem dla kierownika szkoły. Nauka w nowym budynku rozpoczęła się w roku [[1898]]. Od tego momentu katolicka szkoła ludowa stała się placówką czteroklasową.

2 kwietnia [[1906]] roku nowy rok szkolny rozpoczęło w budzyńskiej szkole ludowej 218 uczniów, z tego w kl. I – 52, w kl. II – 62, w kl. III – 64, w kl. IV – 40. Niezwykle ważnym wydarzeniem był strajk szkolny, który rozpoczął się 15 października 1906 roku. Polscy uczniowie rozpoczęli protest przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim oraz wprowadzeniu niemieckich podręczników. W proteście uczestniczyło aż 139 uczniów, a trwał on aż 9 miesięcy, do 15 czerwca [[1907]] roku. Był to największy i najdłuższy strajk na terenie [[Powiat chodzieski|powiatu chodzieskiego]].

W roku [[1918]] roku, gdy zbliżający się koniec [[I wojna światowa|I wojny światowej]] zwiastował klęskę [[Cesarstwo Niemieckie|Cesarstwa Niemieckiego]], w pięcioklasowej budzyńskiej Volksschule pracowało zaledwie trzech nauczycieli: kierownik Roman Hübscher, Gustaw Guderian oraz Max Johann Wibbecke. 1 grudnia 1918 roku do szkoły uczęszczało 239 uczniów, z czego dla 207 z nich językiem ojczystym był polski, a dla 32 – niemiecki. W Budzyniu istniała również druga szkoła ludowa, w której uczyły się dzieci wyznania ewangelickiego.

W czasie trwania [[Powstanie wielkopolskie|Powstania wielkopolskiego]] katolicka Volksschule przy ulicy Rogozińskiej została przekształcona w katolicką szkołę powszechną, której kierownikiem został Roman Hypszer (Hübscher). Niestety szkoła stała się teraz czteroklasowa, a to z powodu braku nauczycieli. Istotnym problemem była też zbyt mała liczba sal lekcyjnych. Sytuacja polepszyła się w kwietniu [[1924]] roku, kiedy to zawarto umowę o wydzierżawieniu dwóch sal w budynku szkoły ewangelickiej. 1 stycznia [[1925]] roku szkoła katolicka w Budzyniu liczyła 5 klas, do których uczęszczało 230 uczniów z Budzynia, Kąkolewic i Łucjanowa. Uczniowie byli podzieleni na 6 oddziałów. Oprócz kierownika Romana Hypszera pracowali w niej: Franciszek Ratajczak, Jadwiga Jachnikówna, Wanda Torzecka i Helena Iwaszkiewiczówna. Ważnym dniem w dziejach szkoły był 18 sierpnia [[1925]] roku. Tego dnia jubileusz 50 – lecia pracy nauczycielskiej w Budzyniu obchodził Roman Hypszer. Mimo siedemdziesięciu lat nadal pełnił funkcję kierownika. Roman Hypszer zmarł 22 września [[1926]] roku.

Przez kilka następnych miesięcy funkcję kierownika pełnił tymczasowo Wiktor Hedeszyński, który rozpoczął pracę w budzyńskiej szkole 1 sierpnia [[1926]] roku. Z dniem 1 stycznia [[1927]] roku funkcję tę objął Władysław Kaja.

W roku [[1928]] nastąpiło połączenie szkoły katolickiej i ewangelickiej w 6 – klasową szkołę powszechną. Uczęszczało do niej 250 uczniów (201 katolików i 49 ewangelików) z Budzynia i Łucjanowa. W roku [[1930]] roku w szkole pracowało 6 nauczycieli: kierownik Władysław Kaja, Wiktor Hedeszyński, Jadwiga Jachnikówna, Ludwika Kosmowska (d. Mattke), Jadwiga Kowandówna i Franciszek Stróżyk. Uczniowie wyznania ewangelickiego uczęszczali do odrębnego oddziału.

Po objęciu funkcji kierownika budzyńskiej szkoły powszechnej przez Władysława Kaję rozpoczął się okres szybkiego rozwoju tej placówki. Początkowo szkoła była czteroklasowa, z siedmioma oddziałami. Nauka w klasie pierwszej i drugiej trwała rok, w trzeciej dwa lata, a w czwartej trzy. W sumie uczeń uczęszczał do szkoły 7 lat. W szybkim czasie budzyńska placówka została przekształcona w sześcioklasową, a następnie w pełną siedmioklasową szkołę powszechną. W [[1932]] roku uczęszczało do niej 267 uczniów, z tego 53 w oddziale ewangelickim. Regularnie odbywały się konferencje nauczycieli uczących w szkołach na terenie gminy Budzyń.

5 września [[1939]] roku Budzyń został zajęty przez wojska niemieckie. Kierownik szkoły Władysław Kaja uczestniczył w [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]]. Po powrocie do Budzynia został aresztowany przez miejscowych hitlerowców. Przewieziono go do więzienia w Chodzieży. 7 listopada [[1939]] roku wraz z grupą czterdziestu rodaków został rozstrzelany w Górach Morzewskich.

Po wyzwoleniu Budzynia 23 stycznia [[1945]] roku, rozpoczęto ponowną organizację polskiego szkolnictwa. W Budzyniu z powrotem otwarto siedmioklasową szkołę podstawową. Warunki pracy były trudne, brakowało dosłownie wszystkiego, nie tylko pomocy naukowych, ale i tak prozaicznych rzeczy jak opał na zimę. Pracę w szkole rozpoczęli nauczyciele, którzy pracowali w niej przed wybuchem wojny, a także nowe osoby. W roku szkolnym 1948/49 budzyńska szkoła była placówką ośmioklasową. Najstarsza, ósma klasa była w rzeczywistości pierwszą klasą szkoły średniej. Była to więc próba uruchomienia w Budzyniu szkoły średniej. Niestety po roku ówczesne władze spowodowały, że eksperyment zarzucono. Na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych w szkole odbywały się także kursy nauki czytania i pisania, przeznaczone dla mieszkańców Budzynia, nie podlegających ze względu na wiek obowiązkowi nauki szkolnej.

W roku [[1951]] w szkole podstawowej pracowało 7 nauczycieli. W szkole uczyło się około 280 uczniów, na jednego nauczyciela przypadało około 40 podopiecznych. W roku szkolnym 1952/53 w budzyńskiej szkole podstawowej pracowali: Zygmunt Grzesiak (kierownik), Zenona Gogulska, Bogumiła Hedeszyńska, Stanisław Kasztelan, Leon Kilarski, Ludmiła Krzyśka, Mieczysław Matysiak, Jan Sobański, Krystyna Truszkowska oraz Jadwiga Wekwert.

;Kierownikami i dyrektorami budzyńskiej szkoły podstawowej po roku 1945 roku byli:

# Stanisław Krumplewski (od 1992).

W roku [[1972]] Szkołę Podstawową w Budzyniu przekształcono w Zbiorczą Szkołę Gminną. Rosnąca liczba uczniów powodowała, że dwa budynki szkolne z zaledwie ośmioma salami nie zaspokajały już potrzeb. Nauka odbywała się w systemie dwuzmianowym. W tej sytuacji w roku [[1975]] podjęto decyzję o budowie nowego budynku szkolnego. Powstał on na osiedlu XXX – lecia PRL (dziś os. Wierzbowe) i został oddany do użytku we wrześniu [[1979]] roku. Po przeprowadzce stary, historyczny budynek szkolny na ulicy Rogozińskiej przestał być potrzebny i został przeznaczony na cele mieszkaniowe. Wkrótce jednak okazało się, że nowy budynek nie zaspokaja potrzeb szkoły, do której uczęszczało ponad 800 uczniów. Część uczniów klas I – III uczyła się więc nadal w budynku przy ulicy Dworcowej.

3 października [[1987]] roku budzyńska szkoła podstawowa otrzymała imię profesora [[Tadeusz Kotarbiński|Tadeusza Kotarbińskiego]], jednego z czołowych polskich filozofów, logików i etyków.

Ważnym momentem w dziejach oświaty w Budzyniu było przejęcie nadzoru nad szkołami przez gminny samorząd. Stało się to 1 stycznia [[1994]], na rok przed terminem wyznaczonym przez władze państwowe. Reforma oświaty, wprowadzona w roku [[1999]] przyniosła skrócenie nauki w szkole podstawowej do 6 lat. Ostatni absolwenci z klas ósmych opuścili mury szkoły w czerwcu [[2000]] roku. W latach 1999 – 20031999–2003 w budynku szkoły mieściło się również gimnazjum. W roku [[2002]] po raz pierwszy uczniowie klas szóstych, na zakończenie swojej edukacji, zostali poddani sprawdzianowi umiejętności.