HMS Kandahar: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Zala (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne, kat.
Linia 44:
== Budowa ==
{{osobny artykuł|Niszczyciele typu J/K/N}}
Okręt zamówiono w marcu 1935 w ramach programu z 1937 roku<ref name=mason/>. [[stępka|Stępkę]] pod jego budowę położono [[18 stycznia]] [[1938]] w stoczni [[William Denny & Brothers]] (Denny) w [[Dumbarton]] w Szkocji, kadłub wodowano [[21 marca]] [[1939]]. Okręt wszedł do służby w [[Royal Navy]] 10 października 1939. Był pierwszym okrętem brytyjskim o tej nazwie, upamiętniającej odsiecz garnizonu [[Kandahar]]u w 1860<ref name=mason/>. W tej samej stoczni budowano też równocześnie niszczyciel [[HMS Jaguar (19391938)|HMS „Jaguar”]] identycznego typu J, a następnie „[[Hr. Ms. Van Galen (19421941)|Van Galen]]” (ex „Noble”) i „[[Hr. Ms. Tjerk Hiddes|Tjerk Hiddes]]” (ex „Nonpareil”) identycznego typu N.
 
== Służba ==
=== Morze Północne 1939-1940 ===
„Kandahar” wszedł do służby brytyjskiej wkrótce po wybuchu II wojny światowej i 3 listopada 1939 dołączył do 5 Flotylli Niszczycieli dowodzonej przez kmdra [[Louis Mountbatten (1. hrabia Mountbatten of Burma)|Louisa Mountbattena]] grupującej okręty typu K i wchodzącej w skład Floty metropolii ([[Home Fleet]]), bazującej początkowo w [[Scapa Flow]]. Przez pierwsze miesiące wojny niszczyciele flotylli eskortowały główne siły floty i konwoje przybrzeżne. W marcu „Kandahar” był remontowany.
 
Podczas [[Kampania norweska 1940|kampanii w Norwegii]] w maju 1940 operował na wodach brytyjskich. 9/10 maja 1940 wziął udział w wypadzie na [[Skagerrak]] przeciw niemieckim kutrom torpedowym, podczas którego uszkodzony został niszczyciel HMS „[[HMS Kelly|Kelly]]”, po czym „Kandahar” do 13 maja osłaniał operację jego holowania do bazy.
 
=== Morze Czerwone 1940-1941 ===
14 maja 1940 „Kandahar” z grupą niszczycieli (m.in. „[[HMS Khartoum|Khartoum]]”, „[[HMS Kimberley|Kimberley]]” i „[[HMS Kingston (1939)|Kingston]]” z 5. Flotylli) został przeniesiony do Floty Śródziemnomorskiej, docierając 24 maja przez [[Gibraltar]] i Maltę do [[Suez]]u. Z tymi niszczycielami utworzył 28. Dywizjon Niszczycieli, pełniący zadania eskortowe na [[Morze Czerwone|Morzu Czerwonym]] i stał się jego [[okręt flagowy|okrętem flagowym]]. 18 czerwca wieczorem wykrył ze [[slup wojenny|slupem]] HMS „Shoreham” włoski okręt podwodny „[[Galilei (1934)|Galilei]]” (typu [[okręty podwodne typu Archimede|''Archimede'']]), który jednak zdołał się zanurzyć i uciec. Atak bombami głębinowymi nie był skuteczny. „Galilei” został następnie zdobyty 19 czerwca przez [[Okręt patrolowy|patrolowiec]] (uzbrojony trawler) HMS „Moonstone” pod [[Aden]]em, po czym „Kandahar” przybył na miejsce i jego marynarze obsadzili okręt podwodny i odprowadzili go do [[Aden]]u<ref name=eryt>Wojciech Holicki, ''Klęska erytrejskich dywizjonów'' w: Morze, Statki i Okręty nr 6/2008</ref>. 23 czerwca rano „Kandahar” wziął udział w poszukiwaniu, a następnie pojedynku na powierzchni z włoskim okrętem podwodnym „[[Torricelli (1939)|Torricelli]]” w cieśninie [[Bab al-Mandab]], wraz z niszczycielami HMS „Khartoum”, „Kingston” i slupem „Shoreham”, zakończonego zatopieniem „Torricelli” („Khartoum” wkrótce po tym został utracony na skutek pożaru)<ref name=eryt/>. 28 czerwca u wybrzeża Erytrei wraz z HMS „Kingston” i krążownikiem „Leander” zniszczył wyrzucony na mieliznę włoski okręt podwodny „Macalle”<ref name=eryt/>. 16-18 sierpnia 1940 „Kandahar” osłaniał ewakuację brytyjskich żołnierzy z [[Berbera]] z [[Somali Włoskie]]go do Adenu, a 18 sierpnia z krążownikiem HMS „Caledon” ostrzeliwał tam włoskie pozycje. Pełnił następnie ponownie służbę eskortową.
 
14 lutego 1941 wszedł w skład zespołu T, dla zdobycia Kismaya we [[Włoska Afryka Wschodnia|Włoskiej Afryce Wschodniej]], z krążownikami HMS „Shropshire”, „Hawkins”, „Ceres”, „Capetown” i lotniskowcem [[HMS Hermes (19241919)|„Hermes”]], a następnie brał udział w operacji zdobycia [[Massaua|Massawy]]<ref>[http://www.naval-history.net/xDKWW2-4102-29FEB01.htm Don Kindell, NAVAL EVENTS, FEBRUARY 1941, Part 1 of 2], [http://www.naval-history.net/xDKWW2-4102-29FEB02.htm Part 2 of 2], dostęp 3-9-2009</ref>. 16 marca brał udział w desancie w [[Berbera]] (operacja ''Appearance'', wraz z krążownikami HMS „Glasgow” i „Caledon”, niszczycielem „Kingston” i okrętami patrolowymi „Chakdina” i „Chantala”). 1 kwietnia przechwycił na Morzu Czerwonym niemiecki statek „Bertram Rickmers” (4188 BRT), który następnie został samozatopiony<ref>[http://www.naval-history.net/xDKWW2-4104-31APR01.htm Don Kindell, NAVAL EVENTS, APRIL 1941, Part 1 of 2], dostęp 3-9-2009</ref>.
 
=== Morze Śródziemne 1941 ===
13 kwietnia 1941 „Kandahar” został przebazowany na Morze Śródziemne, do [[Aleksandria|Aleksandrii]], wchodząc w skład 14. Flotylli Niszczycieli. Brał tam udział w osłonie konwojów i działań głównych sił floty. 28 kwietnia z niszczycielami „[[HMS Kimberley|Kimberley]]”, „[[HMS Kingston (1939)|Kingston]]” i „Hero” ewakuował ok. 450 jugosłowiańskich żołnierzy z [[Kalamata|Kalamaty]] (operacja ''Demon'')<ref>[http://www.naval-history.net/xDKWW2-4104-31APR02.htm Don Kindell, NAVAL EVENTS, April 1941, Part 2 of 2], dostęp 3-9-2009</ref>. W dniach 6-12 maja wziął udział w dalekiej osłonie konwojów na Maltę i do Egiptu – operacja ''Tiger'' i MD 4. W tym, 10 maja był atakowany przez lotnictwo, bez strat<ref name=mason/>.
 
W trzeciej dekadzie maja 1941 „Kandahar” wziął aktywny udział w [[Bitwa o Kretę|bitwie o Kretę]]. Początkowo działał w składzie zespołu ''Force C'' (z krążownikami HMS „Naiad”, [[HMAS Perth (19391934)|HMAS „Perth”]] i niszczycielami HMS „[[HMS Juno (19391938)|Juno]]”, „[[HMS Kingston (1939)|Kingston]]”, „[[Niszczyciele typu Tribal (1936)|Nubian]]”). 20 maja wraz z HMS „Naiad” i „Juno” odpierał atak 6 włoskich [[kuter torpedowy|kutrów torpedowych]] MAS. 21 maja 1941 „Kandahar” ratował rozbitków z zatopionego „Juno”. 22 maja z krążownikami i niszczycielami walczył z włoskim konwojem eskortowanym przez [[torpedowiec]] „Sagittario”, lecz zespół aliancki został odparty przez atak lotniczy. „Kandahar” ratował później tego dnia wraz z „Kingston” rozbitków z zatopionych przez lotnictwo niszczyciela HMS „Greyhound” i następnie krążownika HMS „[[HMS Fiji|Fiji]]” (z „Fiji” uratował 184). W nocy 28/29 maja wraz z HMS „Napier”, „Nizam” i „Kelvin” ewakuował żołnierzy z Krety<ref>[http://www.naval-history.net/xDKWW2-4105-32MAY02.htm Don Kindell, ''NAVAL EVENTS, MAY 1941, Part 2 of 2'']</ref>.
 
Od 8 czerwca 1941 „Kandahar” brał udział w [[operacja Exporter|kampanii syryjskiej]] przeciw kolonialnym rządom [[Francja Vichy|Francji Vichy]]. 9 czerwca 1941 bombardował wraz z „Kimberley” most Khan, po czym osłaniał wycofanie uszkodzonego niszczyciela HMS „[[HMS Janus (19391938)|Janus]]” (i uratował pilotów samolotów brytyjskiego i francuskiego, które zderzyły się przy atakach na "Janus"). Pod koniec czerwca ponownie patrolował u wybrzeży Syrii<ref>Don Kindell, ''NAVAL EVENTS, June 1941'', [http://www.naval-history.net/xDKWW2-4106-33JUN01.htm Part 1 of 2] i [http://www.naval-history.net/xDKWW2-4106-33JUN02.htm Part 2 of 2]</ref>. 2 lipca ostrzeliwał francuskie pozycje w Syrii, na wschód od Damur. 5/6 lipca dowoził posiłki na Cypr (operacja ''Guillotine'')<ref>[http://www.naval-history.net/xDKWW2-4107-34JUL01.htm Don Kindell, ''NAVAL EVENTS, JULY 1941, Part 1 of 2'']</ref>. Działał następnie pod oblężonym [[Tobruk]]iem, m.in. nocami 14/15 i 16/17 sierpnia dowoził tam zaopatrzenie wraz z "[[HMS Kimberley|Kimberley]]", a 21/22 i 25/26 sierpnia brał udział w transportowaniu do Tobruku polskiej [[Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich|Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich]] (operacja ''Treacle'')<ref>[http://www.naval-history.net/xDKWW2-4108-35AUG02.htm Don Kindell, ''NAVAL EVENTS, AUGUST 1941, Part 2 of 2'']</ref>. 6 września 1941 został lekko uszkodzony bliskimi wybuchami bomb w niemieckim nalocie na Aleksandrię. Nocami 22/23 i 27/28 września dowoził oddziały brytyjskie do Tobruku w ramach operacji ''Supercharge''. 10-14 października brał udział w działaniach głównych sił Floty. Nocami 18/19 i 24/25 października ponownie brał udział w rejsach transportowych do Tobruku (operacja ''Cultivate''), a 21/22 października ostrzeliwał wraz z „[[HMS Jervis|Jervis]]” i „[[HMS Jupiter (19391938)|Jupiter]]” stanowiska artylerii koło Tobruku, 19 i 25 października atakował też bezskutecznie okręty podwodne<ref>[http://www.naval-history.net/xDKWW2-4110-37OCT02.htm Don Kindell, ''NAVAL EVENTS, OCTOBER 1941, Part 2 of 2'']</ref>.
 
8 grudnia 1941 „Kandahar” wszedł w skład zespołu operującego z Malty, z krążownikami HMS „[[HMS Ajax (1934)|Ajax]]” i „[[HMS Neptune (1933)|Neptune]]” oraz niszczycielami HMS „[[HMS Lively|Lively]]” i „[[HMS Jaguar (19391938)|Jaguar]]”. Wziął udział w rajdzie zespołu pod [[Trypolis]] 18 grudnia, w składzie krążowników „Neptune”, „[[HMS Aurora (19371936)|Aurora]]”, „[[HMS Penelope (19361935)|Penelope]]”, niszczycieli „Havock”, „Lance” i „Lively”, podczas którego zespół wszedł na włoską [[zagroda minowa|zagrodę minową]]. Podczas próby holowania uszkodzonego na minach krążownika „Neptune”, 19 grudnia o 3:18 „Kandahar” sam wszedł na minę, został unieruchomiony i zaczął tonąć. Przez następny dzień zdryfował z zagrody minowej, po czym 20 grudnia o 4 odnalazł go wysłany z Malty niszczyciel „[[HMS Jaguar (19391938)|Jaguar]]” i uratował 178 członków załogi, w tym dowódcę, po czym dobił „Kandahar” torpedą. 72 członków załogi było zabitych lub zaginionych<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.naval-history.net/xDKWW2-4112-39DEC02.htm | tytuł = NAVAL EVENTS, DECEMBER 1941 (Part 2 of 2) Monday 15th – Wednesday 31st | autor = Gordon Smith | praca = Naval-History.Net | język = en | data dostępu = 2012-12-23}}</ref>.
 
'''Dowódcy:'''