Josiah Warren: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Dodałem nowe treści
Mafo (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Josiah Warren
|imię i nazwisko org =
|grafika =
|opis grafiki =
|podpis =
|data urodzenia = [[1798]]
|miejsce urodzenia = [[Boston]]
|data śmierci = [[14 kwietnia]] [[1874]]
|miejsce śmierci = [[BostonCharlestown]]
|zawód = [[muzyk]], [[wynalazek|wynalazca]], [[filozof]]
|odznaczenia =
|commons =
|www =
}}
 
'''Josiah Warren''' (ur. [[1798]] w [[Boston|Bostonie]], zm. [[14 kwietnia]] [[1874]] w [[Charlestown (Massachusetts)|Charlestown]]) – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] [[Anarchoindywidualizm|anarchoindywidualista]], [[Wynalazek|wynalazca]], [[muzyk]] oraz [[pisarz]]. Jest uważany za pierwszego amerykańskiego [[Anarchizm|anarchistę]].{{Anarchizm}}
== Wczesne życie ==
Warren urodził się w [[Boston]]ie, w [[1798]]. Dość wcześnie objawił się jego talent do muzyki, który pokazał grając z bratem w wielu miejscowych zespołach. W wieku 20 lat wziął ślub z Caroline Cutter i wyruszył do [[Cincinnati]], gdzie zaczął pracę jako nauczyciel muzyki i [[dyrygent]].
W roku [[1821]] wynalazł lampę łojową, którą następnie zaczął produkować w Cincinnati.
 
== Owenizm i [[New Harmony]] ==
Warren był pod dużym wrażeniem poglądów głoszonych przez [[Robert Owen|Roberta Owena]]. Postanowił, że jeśli mógł ulepszyć maszynę, dlaczego nie spróbować swych sił w ulepszaniu społeczeństwa? Zdecydował się wprowadzić w życie pomysły Owena. Także w roku [[1825]], w wieku 27 lat, Warren, sprzedał swoją fabrykę - po dwóch latach działalności - i wyruszył ze swoją młodą rodziną by zająć miejsce jako jeden z 900 owenistów, którzy zdecydowali się stworzyć nową utopijną wspólnotę w New Harmony, w stanie [[Indiana]].
 
Wspólnota jednak upadła dość szybko i w [[1827]] Warren opuścił ją. Stwierdził, że [[indywidualizm]] jest potrzebny do rozwoju współpracy pomiędzy ludźmi. Uznał, że w przyszłości trzeba aprobować zasadę "Suwerenności„Suwerenności Jednostki"Jednostki”. Jak pisał W. Bailie w biografii [[Anarchizm indywidualistyczny|anarchoindywidualisty]]: „Wszystkie decyzje dotyczące wspólnoty podejmował jako właściciel Owen, lub ogół większością głosów; wolność osobista nie cieszyła się szacunkiem, brakowało zachęt do osobistych osiągnięć, każdy zaś miał skłonność do przypisywania błędów tkwiących w systemie wadom sąsiadów. Warren twierdził, że te niedomogi były nieodłączną częścią schematu bazującego na władzy i wspólnej własności. Wady wyszłyby na jaw nawet w najbardziej korzystnych warunkach”.
 
"Wszystkie decyzje dotyczące wspólnoty podejmował jako właściciel [[Robert Owen|Owen]], lub ogół większością głosów; wolność osobista nie cieszyła się szacunkiem, brakowało zachęt do osobistych osiągnięć, każdy zaś miał skłonność do przypisywania błędów tkwiących w systemie wadom sąsiadów. Warren twierdził, że te niedomogi były nieodłączną częścią schematu bazującego na władzy i wspólnej własności. Wady wyszłyby na jaw nawet w najbardziej korzystnych warunkach."
 
==Późniejsze życie i śmierć<ref>{{Cytuj | url=http://books.google.pl/books?id=ux-xAMFUY2gC&pg=PA99&redir_esc=y#v=onepage&q=died&f=false | tytuł=Men Against the State - James J[oseph&#93; Martin - Google Książki<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=books.google.pl | data dostępu=2017-11-18}}</ref>==
Po przeprowadzce z New Harmony do Cincinnati prowadził "sklep„sklep czasowy"czasowy” od 18 maja 1827 roku do maja 1830 roku. Walutą w wymianie w nim był czas, a ceny były stałe choć powiększone o 7% na rzecz wydatków związanych z utrzymaniem budynku. Klient wystawiał "banknot„banknot pracy"pracy” i otrzymywał za nie określone dobro od Warrena, a ten mógł zażądać jego realizacji poprzez świadczenie przez klienta pracy. Wyznaczona ilość czasu pracy (cena) była ściśle uzależniona od długości trwania procesu wymiany. Co ciekawe właściciele pobliskich sklepów zaadoptowali ten pomysł w swoich placówkach, cieszył on się dużym zainteresowaniem. Josiah Warren sądził, że jego idee zwyciężą w ramach wolnej konkurencji i rozpoczął planowanie "Sprawiedliwych„Sprawiedliwych Wsi"Wsi”, gdzie miały być one wdrażane. W oparciu o koncept wymiany dóbr w "sklepie„sklepie czasowym"czasowym” funkcjonowała również szkoła w Spring Hill w stanie [[Ohio]]. Warren był w niej nauczycielem muzyki, 2 godziny nauki sprzedawał za 6 minut pracy od osoby. W 1831 roku otworzył wioskę w [[Tuscarawas (Ohio)|Tuscarawas]], niestety z racji złego umiejscowienia (mokradła) szerzyła się tam [[malaria]]. Ostatecznie opuszczono ja w 1837 roku. W 1840 roku powrócił do New Harmony będącego już zwykłym miasteczkiem i dwukrotnie otwierał tam "sklep„sklep czasowy"czasowy”, tym razem przedsięwzięcia nie osiągnęły sukcesu. W późniejszym życiu Warren powrócił w okolice [[Boston|Bostonu]]. W 1847 roku założył "Sprawiedliwą„Sprawiedliwą Wioskę"Wioskę” o nazwie Utopia, choć sam w niej nie mieszkał część mieszkańców egzystowała przestrzegając pierwotnie ustalonych zasad aż do 1875 roku. Natomiast w 1851 roku z Stephenem Pearlem Andrewsem założył na [[Long Island]] kolejną modelową osadę o nazwie "Modern„Modern Time"Time”, w 1864 przemianowano ją na Brentwood (stan [[Ohio]]) i systematycznie, wraz czasem, trwała erozja starego porządku. Protegowany Warrena Charles A. Codman uważał, że gdyby [[Anarchizm indywidualistyczny|anarchoindywidualista]] posiadał większą charyzmę lub lepsze umiejętności krasomówcze los osiedla mógłby potoczyć się inaczej<ref>{{Cytuj |autor = Stefan Sękowski |tytuł = W walce z Wujem Samem. Anarchoindywidualizm w Stanach Zjednoczonych Ameryki w latach 1827-1939 |data = 2010 |isbn = 978-83-7673-020-2 |s = 41-58}}</ref>. Od 1864 do 1869 mieszkał w [[Clintondale|Cliftondale]], w [[Saugus (Massachusetts)|Saugu]], gdzie dwa razy próbował założyć [[Mutualizm (ekonomia)|mutualistyczną]] wspólnotę. Po tym powrócił do Bostonu, gdzie został już do śmierci.
 
Warren umarł 14 kwietnia 1874 w [[Charlestown]], w domu swojego przyjaciela Edwarda Lintona.