Mana (religia polinezyjska): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
bibliografia, dodanie paru faktów |
|||
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2012-07}}
'''Mana''' – pochodząca z [[religia|religii]] [[Polinezja|polinezyjskiej]] koncepcja energii w świecie materialnym. Słowo to pochodzi z języka melanezyjskiego, kult ''mana'' to [[manaizm]]. Pojęcie to jest rozpowszechnione jest niemal u wszystkich ludów [[Oceania|Oceanii]].<ref>{{Cytuj |autor = Liwak-Rybak, Katarzyna. |tytuł = Ludy Oceanii |data = cop. 2007 |data dostępu = 2021-01-16 |isbn = 978-83-89840-17-2 |miejsce = Warszawa |wydawca = New Media Concept |oclc = 749747206 |url = https://www.worldcat.org/oclc/749747206}}</ref>
Ludy identyfikowały nią jako niematerialną i bezosobową siłę. ''Mana'' może przemieszczać się z przedmiotu w przedmiot, z jednego istnienia w inne, ma właściwość przenikania całej rzeczywistości. Przedmioty i ludzi napełnionych ''maną'' otacza się szacunkiem i czcią. Jest ona także rozumiana jako jeden z rodzajów duszy człowieka, niezwiązanej bezpośrednio i na stałe z ciałem.
Ilość ''mana'' w danym obiekcie jest zmienna: może jej przybywać lub ubywać, dlatego człowiek może zabiegać o jej pomnożenie w sobie lub ją utracić przez nierozważne postępowanie. Uważano również, że ''manę'' można obiektowi odebrać poprzez stosowanie odpowiednich praktyk magicznych. Istniały również sposoby zabezpieczania się przed takimi zabiegami, np. poprzez nadanie obiektowi wtórnej, pozornej nazwy itp. (zobacz przykład: [[Miecz-Trawosiecz]]). Duża ilość ''mana'' posiadanej przez ludzi (zwłaszcza naczelników plemion, kapłanów) świadczy o ich ponadprzeciętności i domaga się otaczania ich należnym szacunkiem. Przypisywano takim osobom wysokie zdolności w swoim fachu, a przedmiotom niemal [[Magia|magiczne]] właściwości. W celu zabezpieczenia przed utratą ''many'' stworzono szereg praw zwanych ''tapu'' lub [[tabu]]. Koncepcja mogła pomagać w utrzymaniu [[Kasta|systemu kastowego]], przez starania by poddani mieli mniej ''mana'' od naczelników.
''Mana'' zapewnia człowiekowi [[autorytet]] i władzę, siłę fizyczną i mądrość, bogactwo, sprawność rąk i [[umysł]]u. W celu ochrony przed utratą ''mana'' lub jej szkodliwym działaniem stosuje się określone środki magiczne, ujęte w regułach ''[[tabu]]'', których naruszenie uważa się za zbrodnię. ''Mana'' jest znana również i poza [[Oceania|Oceanią]]. [[Indonezyjczycy]] uważają, że siedliskiem ''many'' jest [[głowa]], dlatego też celem krwawych wypraw łowców głów na [[Borneo]] było zdobycie jak największej liczby ''many'' znajdującej się w czaszkach zabitych wrogów. W innych wierzeniach jej siedliskiem jest [[krew]].
| |||