Wikipedysta:Adam-dalekie-pole/Andrzej Michajłowicz Zaspitski: Różnice pomiędzy wersjami
nowe hasło |
(Brak różnic)
|
Wersja z 19:14, 18 sty 2021
| Ilustracja Białoruski rzeźbiarz Andrzej Michajłowicz Zaspitski | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
Polska |
| Dziedzina sztuki | |
Andrzej Michajłowicz Zaspitski (ur. 16 lutego 1924 w Wysokiem Mazowieckiem, zm. 9 marca 2019 w Mińsku – białoruski rzeźbiarz radziecki, laureat Nagrody Państwowej BSRR (1976), laureat Nagrody Państwowej ZSRR (1977), Artysta Czczony Pracownik Sztuki BSSR (1977)[1].
Życiorys
Okres przedwojenny
Urodzony w Polsce na Podlasiu. Jego ojciec był znanym litografem, robiąc kolorowe plakaty[2]. Andrzej Michajłowicz Zaspitski (Andrei Zaspitski) otrzymał wykształcenie średnie w warszawskim Gimnazjum. W wieku 15 lat, po przyłączeniu zachodniej Białorusi do ZSRR, przeniósł się z rodzicami do Mińska. Zajmował się modelowaniem w Domu Sztuki Ludowej. Pierwsza praca młodego artysty „Niepokój na statku” od razu znalazła się na wystawie. W 1940 roku trzy jego prace - popiersie FE Dzierżyńskiego, „Uchodźcy” i „Niepokój na statku” były prezentowane na wystawie „Pierwsza dekada białoruskiej sztuki i literatury” w Moskwie. Na biust Dzierżyńskiego, który był również pokazywany na wystawie „Obrona ZSRR”, artysta otrzymał Dyplom Rady Najwyższej BSRR. Dom Sztuki Ludowej wysłał go do szkoły młodych talentów na Akademii Sztuk Pięknych w Leningradzie. W ciągu roku Andrei opanował pełny kurs i zdał egzaminy zewnętrzne. Następnie pomyślnie zdał egzaminy wstępne do Akademii Sztuk Pięknych. Ale nie musiałem się uczyć, ponieważ rozpoczęła się Wielka Wojna Ojczyźniana[3].
Okres wojny
Rodzina Zaspitskich została ewakuowana do okręgu Machushansky w regionie Stalingrad. Andrzej pracował z rówieśnikami w polu i w kuźni. Na początku 1941 roku został powołany do wojska.
Okres powojenny
Dopiero w 1947 roku artysta powrócił do sztuki. Przyjechał do Mińska i odbył staż w latach 1948-1956 r. w warsztatach Akademii Sztuki ZSRR przez rzeźbiarza Aleksieja Glebowa. Od 1949 brał udział w republikańskich i związkowych wystawach sztuki. W 1951 wstąpił do Związku Artystów Plastyków BSRR.
Pracował w rzeźbach sztalugowych i monumentalnych.
Zmarł 9 marca 2019 roku w Mińsku. Został poddany kremacji 11 marca w krematorium w Mińsku na Cmentarzu Północnym.
Twórczość
Dwudziesty wiek
Andrzej Zaspitski stworzył obrazy poetki Alaizy Paszkiewicz (ciotki) w Astrynie, kompozytora Fryderyka Chopina, białoruskiej poetki ludowej Janki Kupały oraz fontannę w parku o tej samej nazwie (razem z A.Anikejiczkiem i L. Gumilewskim), jego nauczycielem rzeźbiarzem Aleksiejem Glemenowem, pisarzem park w Mińsku (razem z I. Misko i N. Ryżankowem), bohaterowie wojenni Szarszniew, Szmyrow, Bumazkow. Rzeźbiarz wielokrotnie podejmował temat wojny - „Guerrilla Trails”, „Guerrilla Demolition”, „Guerrilla Resting”. Kompozycja „Usiądźmy przed drogą” została zaprezentowana na wystawie „Socjalistyczna Białoruś”. Mistrz wielokrotnie powracał do tematu pożegnań mamy i syna. Kompozycja „Słowa Lenina” została stworzona przez Andrzeja Zaspitskiego na 50. rocznicę pierwszej rewolucji rosyjskiej.
W 1955 roku rzeźbiarz stworzył portret Adama Mickiewicza. W tym czasie Andrzej Zaspitski (Andriej Zaspitsky) brał również udział w tworzeniu rzeźb „Kołgośnica”, „Żołnierz”, „Partyzant” na wieżach Rynku Głównego w Mińsku.[4] Jest autorem rzeźby „Inżynier”.
- 1953 - Rzeźby na budynku Szkoły Suworowa: piechur i pilot, robotnik i kołchoz (razem z Wiktorem Popowem)[5]
- 1965 - pomnik KE Ciołkowskiego w Parku Maksyma Gorkiego (razem z L. Gumilewskim)
- 1971 - płyta nagrobna Janki Kupały na Cmentarzu Wojskowym w Mińsku (razem z A.Anikejiczkiem)
- 1972 - pomnik Janki Kupały i fontanna „Wieniec” w Parku Janki Kupały (razem z A. Anikejyczkiem i L. Gumilewskim)
- 1974 - pomnik Franciszka Skaryny, Połock (razem z A.Glebovem, I.Glebovem)
- 1975 - pomnik ku czci radzieckiej matki-patrioty Żodino (razem z I. Misko, M. Ryżankowem, architektem A. Trofimczukiem; Nagroda Państwowa ZSRR)
- 1977 - płyta nagrobna białoruskiej poety Evdakia Los
Dwudziesty pierwszy wiek
- nagrobek Michaiła Sawickiego
- 2002 - pomnik Adama Mickiewicza na murze miejskim w Mińsku (razem z AM Finskim)
- rzeźba Vladimira Mulyavina (Muzeum Historii Teatru i Kultury Muzycznej, Mińsk)
- 2006 - relief "Guslyar", Biblioteka Narodowa Białorusi
Literatura
- Zaspitsky Andrei Mikhailovich // Białoruska encyklopedia: W 18 tomach / Wyd .: GP Pashkov et al .. - Mn.: BelEn, 1998. - Vol. 6: Dadaism - Zastava. S.572
- Białoruski Związek Artystów: encyklopedyczna publikacja / autor-kompilator BA Krepak et al. - Mn .: VTAA "Cavalier Publishers", 1998. - S. 207. - 664 str. - 3000 kopii. - ISBN 985-6427-09-6.
Przypisy
- ↑ Rzeźbiarz Andriej Zaspitsky: „Po wojnie namalowałem z Vasilem Bykowem szyldy na kufel piwa”
- ↑ „Mińsk Kurier”. Irina Yudina. Wywiad z Andriejem Zaspitskim
- ↑ Etapy ścieżki twórczej
- ↑ Wieczór w Mińsku. „Ośmiu strażników bramy miejskiej”
- ↑ Citidog.by "Szybka wycieczka: słynne i nieznane rzeźby o człowieku radzieckim"