W polskim [[Wymiar sprawiedliwości w Polsce|polskim wymiarze sprawiedliwości]] jest zasadą, że w pierwszej [[instancja (prawo)|instancji]] orzeka [[sąd rejonowy]]. W postępowaniu cywilnym procesowym sąd okręgowy orzeka w sprawach o [[Roszczenie majątkowe|roszczenia majątkowe]] przekraczające 75 tys. zł (z pewnymi wyjątkami), o roszczenia wynikające z [[Prawo prasowe|Prawa prasowego]], o ochronę [[Prawa niemajątkowe|praw niemajątkowych]] (z pewnymi wyjątkami), a także o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni, o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie [[Prawomocność|prawomocnego]] orzeczenia niezgodnego z prawem oraz w pewnych innych sprawach dotyczących uchwał [[Osoba prawna|osób prawnych]] i [[Jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej|jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną]], jak również rozpoznaje sprawy o roszczenia związane z naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych. Sąd okręgowy orzeka w sprawach własności intelektualnej w postępowaniu odrębnym (dotyczy to także zapobiegania i zwalczania [[nieuczciwa konkurencja|nieuczciwej konkurencji]], ochrony dóbr osobistych w zakresie, w jakim dotyczy ona wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług, jak również ochrony dóbr osobistych w związku z działalnością naukową lub wynalazczą). Sąd okręgowy ponadto orzeka w [[postępowanie nieprocesowe|postępowaniu nieprocesowym]] o [[ubezwłasnowolnienie|ubezwłasnowolnieniu]], a także [[separacja (prawo)|separacji]] na żądanie jedno z małżonków i jej zniesieniu. W sprawach karnych sąd okręgowy orzeka jako sąd pierwszej instancji tylko w sprawach o [[zbrodnia|zbrodnie]] i niektóre [[występek|występki]].
Ponadto na wniosek [[sąd rejonowy|sądu rejonowego]] [[sąd apelacyjny]] może przekazać sądowi okręgowemu do rozpoznania w I instancji sprawę o każde [[przestępstwo]] ze względu na szczególną wagę lub zawiłość tej sprawy, zaś w sprawach cywilnych postanowienie o przekazaniu sprawy do sądu okręgowego wydaje sam sąd rejonowy. Sąd okręgowy uprawniony jest także do wydania [[list żelazny|listu żelaznego]] i [[Europejski nakaz aresztowania|europejskiego nakazu aresztowania]]. Instancją odwoławczą od [[Orzeczenie sądowe|orzeczeń]] tego sądu jest sąd apelacyjny – tylko wtedy, gdy sąd okręgowy był sądem I instancji w danej sprawie.
