Cross-dressing: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m poprawiam zapis adresu url w szablonie cytowania
Adding 2 books for Wikipedia:Weryfikowalność (20210122)) #IABot (v2.0.8) (GreenC bot
Linia 7:
 
== Terminologia ==
Zjawisko cross-dressingu to stara praktyka, którą można znaleźć opisaną nawet w [[Biblia|Biblii]]<ref>{{Cytuj |autor = Anil Aggrawal |tytuł = References to the paraphilias and sexual crimes in the Bible |czasopismo = Journal of Forensic and Legal Medicine |data = 2009-04-01 |data dostępu = 2020-03-06 |issn = 1752-928X |wolumin = 16 |numer = 3 |s = 109–114 |doi = 10.1016/j.jflm.2008.07.006 |url = http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1752928X08001716 |język = en}}</ref>. Jednak terminy opisujące to zmieniają się. Anglosaski „cross-dresser” w dużej mierze zastąpił łacińskiego „[[Transwestytyzm|transwestytę]]”, który zaczął być postrzegany jako termin przestarzały i obraźliwy<ref name=":0">{{Cytuj książkę|autor = August, Gerri,, Kennedy, Megan S.,, Newman, Barbara M., |tytuł = Safe spaces : making schools and communities welcoming to LGBT youth |url = https://archive.org/details/safespacesmaking0133vacc |data = 2012 |data dostępu = 2020-01-25 |isbn = 978-0-313-39368-6 |miejsce = Santa Barbara, Calif. |wydawca = Praeger |oclc = 721891553}}</ref><ref>{{Cytuj książkę|autor = Capuzza, Jamie C.,, Spencer, Leland G., |tytuł = Transgender communication studies : histories, trends, and trajectories |data dostępu = 2020-01-25 |isbn = 978-1-4985-0006-7 |miejsce = Lanham, Maryland |oclc = 903489384}}</ref><ref>{{Cytuj książkę|autor = Zastrow, Charles, |tytuł = Introduction to social work and social welfare : empowering people |data dostępu = 2020-01-25 |isbn = 978-1-305-38833-8 |wydanie = 12 |miejsce = Boston, MA |oclc = 967750115 }}</ref>. Wynika to z tego, że termin łaciński był historycznie używany do diagnozowania zaburzeń psychicznych (np. [[Transwestytyzm fetyszystyczny]]), a termin anglojęzyczny został wymyślony przez społeczność [[Transpłciowość|transpłciową]]<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |autor = David A. Gerstner |tytuł = Routledge International Encyclopedia of Queer Culture |data = 2006 |data dostępu = 2020-03-07 |isbn = 978-0-415-30651-5 |wydawca = Routledge |s = 568 |url = https://books.google.pl/books?id=XS_SnVPixE8C&pg=PA568&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |cytat = "A variety of derogatory terms are still used to describe any aspect of the transgender condition. [...] The term transvestite being older [than cross-dresser] and associated with the medical community's negative view of the practice, has come to be seen as a derogatory term. [...] The term cross-dresser, in contrast, having come from the transgender community itself, is a term seen as not possessing these negative connotations." |język = en}}</ref>. [[Oxford English Dictionary]] podaje 1911 jako najwcześniejszy cytat autorstwa [[Edward Carpenter|Edwarda Carpentera]]: „Cross-dressing należy traktować jako ogólną wskazówkę i zjawisko pokrewne dla homoseksualizmu” („Cross-dressing must be taken as a general indication of, and a cognate phenomenon to, homosexuality”). W 1928 roku [[Havelock Ellis]] używał zamiennie dwóch terminów: „cross-dressing” i „transwestytyzm”. Najwcześniejsze cytaty dotyczące „cross-dressingu” i „cross-dresserów” to odpowiednio 1966 i 1976 r.<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Home : Oxford English Dictionary |data dostępu = 2020-01-25 |opublikowany = www.oed.com |url = https://www.oed.com/;jsessionid=54290019DADF286E3311933DC816B7ED?authRejection=true&url=/view/Entry/44812?redirectedFrom=cross-dress |język = en}}</ref>
== Historia ==
[[Plik:Crossdressing_circa_1890_Frances_Benjamin_Johnston_(right).jpg|mały| po lewej Frances Benjamin Johnston (po prawej) pozuje z dwoma cross-dressującymi przyjaciółmi; „damę” Johnston identyfikuje jako ilustratora Millsa Thompsona. ]]
Linia 19:
 
=== Przebranie ze względu na płeć ===
Kobiety i dziewczęta stosowały przebranie ze względu na płeć, by uchodzić za mężczyzn, a mężczyźni i chłopcy za kobiety. Przebranie ze względu na płeć było również wykorzystywane jako narzędzie fabuły w opowiadaniu historii, szczególnie w [[Ballada|balladach]] narracyjnych<ref>{{Cytuj książkę|autor = Child, Francis James, 1825-1896. |tytuł = The English and Scottish popular ballads |url = https://archive.org/details/englishscottishp0002unse |data = 2003-<> |data dostępu = 2020-01-25 |isbn = 0-486-43145-2 |miejsce = Mineola, N.Y. |wydawca = Dover Publications |oclc = 52258015}}</ref> i jest powracającym motywem w literaturze, teatrze i filmie. Historycznie niektóre kobiety przebierały się, aby podjąć zawody zdominowane przez mężczyzn lub wyłącznie mężczyzn, takie jak służba wojskowa. I odwrotnie, niektórzy mężczyźni przebrani za kobiety uciekali od obowiązkowej służby wojskowej<ref>W serialu ''M.A.S.H.'' pojawia się postać cross-dressera, który nie chciał służyć w wojsku (Max Klinger). Choć jest to sytuacja komediowa, była ona oparta na prawdziwych historiach związanych z wojskowym zakazem cross-dressingu.</ref> lub stosowali cross-dressing, aby pomóc w protestach politycznych lub społecznych, tak jak mężczyźni w Walii podczas zamieszek Rebecca i podczas prowadzenia Ceffyl Pren jako formy sprawiedliwości tłumu.
 
[[Dziennikarstwo wcieleniowe]] może wymagać przebierania się, jak w przypadku projektu ''Self-Made Man'' Norah Vincent.