Tadeusz Rostworowski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
nowy artykuł, poprawiony - dodane kategorie
sprzątanie kodu, źródła/przypisy, poprawa tłumaczenia
Linia 1:
'''Tadeusz Maria Rostworowski''' z Rostworowa [[Nałęcz (herb szlachecki)|herbu Nałęcz]] (ur. 21 marca 1860 [[Kowalewszczyzna]] koło Tykocina, zm. 23 sierpnia 1928 [[Wilno]]) polski architekt i malarz.
 
Pochodził z wielkopolskiej rodziny ziemiańskiej i szlacheckiej wywodzącej się z dóbr Rostworowo pod [[Poznań|Poznaniem]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Rostworowscy. W służbie Bogu i Ojczyźnie. |opublikowany = Muzeum Narodowe we Wrocławiu |url = https://mnwr.pl/rostworowscy-w-sluzbie-bogu-i-ojczyznie/}}</ref>. Był bratem malarza [[Stanisław Jakub Rostworowski|Stanisława Jakuba Rostworowskiego]]. Ukończył gimnazjum w [[Warszawa|Warszawie]], później [[Akademia Sztuk Pięknych w Petersburgu|Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu]]. Dyplom z architektury zrobił w 1885 r. Uczył się pod kierunkiem {{link-interwiki|Alfred Parland|en|Alfred Parland|Alfreda Parlanda}} i Vasila Kennela. Później studiował w [[Kraków|Krakowie]], [[Monachium]] i [[Paryż|Paryżu]]u<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Tadeusz Maria Rostworowski |data = 1989-1991 |opublikowany = Polski Słownik Biograficzny |url = https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/tadeusz-maria-rostworowski}}</ref>. Po studiach zamieszkał w Wilnie, gdzie szybko stał się popularną postacią w towarzystwie i modnym architektem. Wybudował, między innymi, pałac Puttkamerów w [[Bolcieniki|Bolcienikach]] w stylu angielskiego neogotyku z czerwonej cegły<ref>{{Cytuj |autor = Anna Mieszczanek |tytuł = Przedwojenni |data = 2020 |miejsce = Warszawa |wydawca = Muza |s = 197}}</ref>. Zaprojektował i sfinansował budowę reprezentacyjnego [[Hotel Georges w Wilnie|hotelu ''St. Georges'' w Wilnie]]. Otworzył go w 1894 r., a dwa lata później sprzedał spółce obywatelskiej zostawiając sobie reprezentacyjny apartament''.'' Był właścicielem trzech czynszowych kamienic<ref name=":0" /> i wytwórni ołówków ''Furtuna'' w Wilnie, która, jako jedna czterech (''„St. Majewski i S-ka”'' w Pruszkowie, fabryka F. Schatzmana, ''Veritas'' A. Goldsobla i M. Idzikowskiego z Warszawy) weszła w skład Towarzystwa Akcyjnego utworzonego w 1898 r. przez Stanisława Majewskiego - założyciela pruszkowskiej fabryki ołówków<ref>{{Cytuj |autor = Praca zbiorowa |tytuł = Majewska Aleksandra. Historia ołówków w Pruszkowie. |data = 2016 |miejsce = Pruszków |s = 36-3736–37 |url = http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/Content/65182/00070881_Majewska-Aleksandra-_Historia-Fabryki-Olowkow-w-Pruszkowie-1889-1948_sygn-Vars-VII-3.pdf}}</ref>''.'' Posiadał [[Majątek ziemski|majątek]] Leśna na Suwalszczyźnie.
 
W 1898 r. Rostworowski ożenił się z Zofią Oskierką, z którą miał syna Andrzeja (1899–1980), ziemianina, oficera saperów WP, i córkę Różę (1903–1961), która była dyrektorką Wydziału Ogrodnictwa w Ministerstwie Rolnictwa. Zmarł nagle na atak serca w hotelu St. Georges w Wilnie. Spoczywa na cmentarzu Rossa w Wilnie<ref name="Kunkel">{{Cytuj |autor = Robert M. Kunkel <!-- nieprzetłumaczone parametry: | language = pl --> |rozdział = Tadeusz Maria Rostworowski |tytuł = Polski Słownik Biograficzny. Vol. XXXII |data = 1989–1991 |wydawca = [[Polish Academy of Sciences]] |url = http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/tadeusz-maria-rostworowski}}</ref>
 
== Najbardziej znane projekty ==
 
* pałac Puttkamerów w Bolcienikach w stylu angielskiego neogotyku (1890-1896)
* [[Pałac w Białowieży|pałac carski w Białowieży]] we współpracy z N. J. de Rochefortem
* rozbudowa drewnianego dworku Chomińskich z XVIII w.
* budowa hotelu St. Georges w Wilnie (1893)<ref>{{Cytuj |autor = Nijolė Lukšionytė |rozdział = City Culture: from Historicism to Modernism |tytuł = The Lithuanian Millenium. History, Art and Culture |data = 2015 |isbn = 978-609-447-097-4 <!-- nieprzetłumaczone parametry: | pagestrony = 467 | editor2-first = Tojana | editor2-last = Račiūnaitė | editor1-first = Marius | editor1-last = Iršėnas --> |wydawca = [[Vilnius Academy of Arts]] Press}}</ref>
* przebudowa pałacu Ignacego Korwin-Milewskiego, styl neobarokowy (1895)
* rozbudowa neogotyckiego pałacu [[Władysław Tyszkiewicz|Władysława Tyszkiewicza]] - polskiego ziemianina, właściciela dóbr w [[Landwarów|Landwarowie]] (1899) - we współpracy z belgijskim architektem de Waegh.
* dwór Wańkowiczów w Manor of the Wańkowicz family in [[Rudaków|Rudakowie]] (1900), we współpracy z Bronisławem Mineyko
 
Rostworowski wybudował lub przebudował blisko trzydzieści kościołów na Podlasiu i Litwie, między innymi: neorenesansowy kościół w Parafianowie, kościoły w miejscowościach: [[Bieniakonie]] (1901), Landwarów (Lentvaris), [[Malaty|Malat]]<nowiki/>y ([[Molėtai]]), Krewo ([[Krewo|Kreva]]), [[Biała Waka]] [[Baltoji Vokė (VilniusWilno)|(Baltoji Vokė)]].<ref name="Kunkel" />.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
 
Rostworowski wybudował lub przebudował blisko trzydzieści kościołów na Podlasiu i Litwie, między innymi: neorenesansowy kościół w Parafianowie, kościoły w miejscowościach: [[Bieniakonie]] (1901), Landwarów (Lentvaris), [[Malaty|Malat]]<nowiki/>y ([[Molėtai]]), Krewo ([[Krewo|Kreva]]), [[Biała Waka]] [[Baltoji Vokė (Vilnius)|(Baltoji Vokė)]].<ref name="Kunkel" />
<references />
[[Kategoria:Architekci]]
[[Kategoria:Polscy architekci]]