Jezioro Aralskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paterm (dyskusja | edycje)
m poprawa ujedn. i przek., drobne techniczne
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
Linia 72:
Co najmniej od lat 60. XX w. na znajdującej się na Jeziorze Aralskim wyspie [[Wyspa Odrodzenia|Wozrożdienija]] (Odrodzenia) znajdował się [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|sowiecki]] tajny [[poligon wojskowy|poligon]] [[broń biologiczna|broni biologicznej]]. Z powodu stale postępującego wysychania jeziora, mniej więcej pomiędzy czerwcem 2000 a czerwcem 2001 zanikł pas wody dzielący południowy brzeg wyspy od lądu stałego – terytorium [[Uzbekistan]]u. Od tego czasu żyjące w tym rejonie zwierzęta lądowe mogą bez przeszkód przemieszczać się pomiędzy byłym poligonem a otaczającym go terytorium, co w istotny sposób zwiększa niebezpieczeństwo niekontrolowanego i niedającego się przewidzieć rozprzestrzeniania z porzuconych laboratoriów nieznanych szczepów groźnych drobnoustrojów. W 2002 roku przeprowadzono ekspedycję, podczas której zneutralizowano 100–200 ton pozostawionego tam [[wąglik]]a.
 
Konsekwencjami pustynnienia terenu po jeziorze są liczne problemy i społeczne, a w szczególności zdrowotne, m.in. gruźlica<ref>Mętrak M. Health and social consequences of the Aral Lake disaster. [W:] Chwil M., Skoczylas M.M. (red.). Współczesne badania nad stanem środowiska i leczniczym wykorzystaniem roślin. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, s. 99–108. Dostępny w: [https://wydawnictwo.up.lublin.pl/files/wydawnictwo/2019/ksiazki/e_ksiazka/wspolczesne_badania....pdf https://wydawnictwo.up.lublin.pl/e-ksiazka].</ref>. Nowo powstała pustynia [[Aral-kum]], zajmująca obszar dawnego dna jeziora, jest skażona środkami ochrony roślin spłukiwanymi z pól przez kanały nawadniające. W rejonie tym wieją silne wiatry zachodnie, które przenoszą pył i zanieczyszczenia na odległość tysięcy kilometrów. Na obszarze wyschniętej misy jeziornej i okolicach występują burze solne – na podobieństwo burz piaskowych przenoszą one drobinki soli na ogromne odległości. Przyczynia się to do rozszerzania się strefy pustynnej, niszczenia upraw oraz ogromnego wzrostu zachorowalności na raka układu oddechowego, schorzenia wzroku i zmiany skórne.
 
== Zdjęcia satelitarne ==