Arystyp: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
źródła/przypisy #1LIb1Ref #1Lib1RefCEE
źródła/przypisy #1LIb1Ref #1Lib1RefCEE redakcja treści w celu usunięcia treści przepisanych dosłownie bez podania źródła
Linia 17:
'''Arystyp z Cyreny''' (ok. [[435 p.n.e.|435]]-[[356 p.n.e.]]) – filozof [[Grecja|grecki]].
 
Był uczniem [[Sokrates]]a;, ale wcześniej poznałzapoznał się z poglądypoglądami [[Protagoras]]a. W wieluswoich punktachrozważaniach pozostałzbliżał wiernysię sofistom;do szkoły sofistów, za sofistąsofistę nazwałuważał go również [[Arystoteles]]<ref>W. Tatarkiewicz, ''Historia filozofii'', wyd. 9, Warszawa 1981, Tt.1, s. 80 ISBN 83-01-02581-6 </ref>. ArystypDo powróciłsofistów doupodabniał obyczajugo sofistówtakże wędrowny tryb życia i zwyczaj braniapobierania opłaty za naukę. W przeciwieństwie do [[Antystenes]]a, wiódł żywotżycie dworakadworskie i światowcaświatowe.
 
Uważany jest za założyciela szkoły [[cyrenaicy|cyrenaików]]<ref>''Nowa encyklopedia powszechna PWN'', Warszawa 1995, t. 1, s. 241. ISBN 83-01-1096-1</ref>, którzy oparli swoją doktrynę na założeniu, że kwestie praktyczne są ważniejsze od teoretycznych. Uważali, że obiektywna rzeczywistość nie jest dostępna ludzkiemu poznaniu - źródłem wiedzy o świecie jest jedynie subiektywne świadectwo zmysłów i własne stany, odczuwane jako przyjemne bądź przykre, będące reakcją na różne bodźce. Swoje poglądy etyczne Arystyp oparł na doktrynie [[hedonizm]]u, głosząc, że szczęście polega na osiąganiu przyjemności. Uważany jest za najbardziej skrajnego hedonistę w historii filozofii<ref>W. Tatarkiewicz, ''Historia filozofii'', wyd. 9, Warszawa 1980, t. 1, s. 81. ISBN 83-01-02581-6</ref>. Utożsamiał przyjemność z dobrem, a przykrość ze złem i uznał tę tezę za jedyne kryterium moralne. W ujęciu Arystypa przyjemność ma charakter cielesny, zmysłowy, a także jest stanem chwilowym, dlatego należy go odnawiać. Szczęście mierzy się sumą przelotnych przyjemności. W przeciwieństwie do [[Epikur|Epikura]], który uważał, że przyjemność polega na braku cierpienia, Arystyp uznawał przyjemność (a także przykrość) za stan wymagający aktywnej postawy podmiotu. Filozofia Arystypa nie czyniła rozróżnienia między rodzajami przyjemności ani czynnikami, które ją wywołują, w myśl zasady: "Przyjemność różni się od przyjemności tylko tym, że jedna od drugiej jest przyjemniejsza"<ref>W. Tatarkiewicz, ''HIstoria filozofii'', wyd. 9., Warszawa 1980, t. 1, s. 81. ISBN 83-01-02581-0</ref>.
Uważany jest za założyciela szkoły [[cyrenaicy|cyrenaików]]<ref>''Nowa encyklopedia powszechna PWN'', Warszawa 1995, T. 1, s. 241. ISBN 83-01-1096-1</ref>, którzy rozważali zagadnienie przyjemności, dochodząc do sformułowania, że szczęściem było osiągnięcie jak najwięcej zmysłowej przyjemności. Arystyp stworzył doktrynę [[hedonizm]]u; był możliwie najbardziej zdecydowanym i bezkompromisowym hedonistą, jakiego zna historia etyki. Jego hasłem było: „Jedynym dobrem jest przyjemność, a jedynym złem – przykrość”. Kolejne tezy: „Przyjemność to stan przelotny, trwa dopóty, dopóki działa bodziec, a szczęście jest sumą tych częściowych przyjemności”, „Przyjemność jest stanem pozytywnym, więc nie polega tylko na braku cierpienia. (Przyjemność i przykrość to rodzaj ruchu, aktywności)”, „Przyjemności różnią się intensywnością, ale nie jakością”.
 
Arystyp zaprzeczał, jakoby sam brak cierpienia i przykrości był już przyjemnością, bo, jak twierdził, przyjemność i przykrość są rodzajami ruchu dokonywującego się w nas, podczas gdy brak przyjemności jak i brak przykrości są właśnie brakiem takiego ruchu. Chciał rozwinąć sztukę życia polegającą na unikaniu wszelkiego bólu i przykrości.
 
Jego poglądy wykorzystał [[Epikur]], kiedy tworzył szkołę epikurejczyków.