Śpiewnik: Różnice pomiędzy wersjami

 

=== Wiek XIX i XX ===

Do istotniejszych kancjonałów katolickich wydanych na ziemiach polskich w wieku XIX należą<ref name="Encyklopedia PWN-kancjonały"/><ref name="katalogi BN"/>:

* ''Śpiewnik kościelny, czyli pieśni nabożne z melodiami w Kościele katolickim używane'' księdza [[Michał Mioduszewski|Michała M. Mioduszewskiego]] (wydanie pierwsze w Krakowie 1838, dodatki 1842–1854);

Śpiewnik księdza Siedleckiego doczekał się licznych wydań (41 wydań do 2015 roku), gruntownie przerabianych, uzupełnianych i uaktualnianych, w związku z czym ostatnie wydanie (1424 stron) w znacznym stopniu odbiega od wydania pierwszego (184 strony)<ref name="spiewniksiedleckiego.pl-historia"/>. Na uwagę zasługuje wydanie jubileuszowe z 1928 roku pod redakcją księdza [[Wendelin Świerczek|Wendelina Świerczka]], w którym wprowadzono zapis melodii na dwa głosy; do wydania tego w latach trzydziestych opublikowano także ''Towarzyszenie organowe'' w trzech zeszytach (1930, 1932 i 1939)<ref name="spiewniksiedleckiego.pl-1928"/>.

 

Spośród śpiewników przeznaczonych dla dzieci i młodzieży należy wymienić:

* ''Śpiewy historyczne'' [[Julian Ursyn Niemcewicz|Juliana Ursyna Niemcewicza]] z muzyką różnych kompozytorów i kompozytorek polskich, pierwsze wydanie w Warszawie w 1816 roku;

* ''Śpiewnik dla dzieci'' [[Maria Konopnicka|Marii Konopnickiej]] z muzyką [[Zygmunt Noskowski|Zygmunta Noskowskiego]] – pierwsze wydanie w Warszawie w 1891 roku; [[Nowy Korbut]] z 1973 roku notuje 7 wydań do 1929 roku (niekiedy pod tytułem ''Cztery pory roku'' i bez opracowania muzycznego) i kolejne 6 wydań w latach 1950–1967<ref name="NowyKorbut-14"/>.

 

Wydawane były także śpiewniki patriotyczne, zarówno do użytku w kraju, jak i dla Polonii za granicą:

* ''Wybór pieśni narodowych w którym się znajdują dumki, arye, marsze, krakowiaki, mazury, pieśni patryotyczne, wojenne, historyczne itd.'' wydana w Poznaniu w 1882 roku pod pseudonimem J.&nbsp;Ch. ([[Józef Chociszewski]])<ref name="Chociszewski-1882"/>.

* ''Polski śpiewnik narodowy z melodjami'' autorstwa [[Walerian Adamski|Waleriana Adamskiego]] (pierwsze wydanie w 1918 roku w Poznaniu, następnie także 1941 roku w [[Londyn]]ie). Publikacja zawierała melodie w układzie na głos, a przy niemal wszystkich utworach muzycznych podane były nazwiska autorów słów{{r|Fercz-Pitak-1998-s196}}.

 

W niektórych polskich śpiewnikach wydawanych w [[zabór pruski|zaborze pruskim]] zamieszczano wykazy zakazanych piosenek. Przykładowo, w ''Zupełnym śpiewniczku kieszonkowym'' Jana Kwiatkowskiego (Mikołów, 1911) zamieszczono 16-stronicowy spis pieśni zakazanych wraz z miejscami i datami wyroków sądowych

<ref name="Kwiatkowski-1911-614"/>. Autor w przedmowie stwierdza, że władze zakazały wielu śpiewników, zawierających „piosnki rzekomo podburzające“, a swoją publikacją ma nadzieję wypełnić tę lukę („Oczywiście, że unikałem przytem piosnek zakazanych, a z tych które zamieściłem, wyrzucono i poprawiono zwroty przez sądy uznane za niewłaściwe“)<ref name="Kwiatkowski-1911-3"/>. W uwadze zamieszczonej na końcu śpiewnika podkreśla, że zakazowi podlegają nie tylko pieśni narodowe (''[[Boże, coś Polskę|Boże coś Polskę]]'', ''[[Z dymem pożarów]]''), ale także czysto religijne (''Stanisławie, polski nasz patronie'' i ''Witaj Jutrzenko rano powstająca'' o Matce Boskiej Częstochowskiej)<ref name="Kwiatkowski-1911-631"/>.

<ref name="Glogauer">{{cytuj stronę|url=http://www.music-island.pl/opisplyty-OC+417.html| tytuł=Śpiewnik Głogowski – Glogauer Liederbuch: Muzyka późnego gotyku na Śląsku|opublikowany=music-island.pl|archiwum=https://web.archive.org/web/20131005185319/http://www.music-island.pl/opisplyty-OC+417.html#opisplyty|zarchiwizowano=2013-10-05| data dostępu=2020-09-30}}</ref>

<ref name="Gloger-pieśni">{{Cytuj książkę | nazwisko = Gloger | imię = Zygmunt | autor link = Zygmunt Gloger | rozdział = Pieśni | tytuł = Encyklopedia staropolska | wydawca = P. Laskauer, W. Babicki | miejsce = Waraszawa | rok = 1900-1903 | strony = 13–23 | url = https://pl.wikisource.org/wiki/Encyklopedia_staropolska/Pie%C5%9Bni}}</ref>

<ref name="google-śpwiewnik-pdf">{{Cytuj stronę | url = https://www.google.com/search?q=%C5%9Bpiewnik+filetype%3Apdf | tytuł = Śpiewnik filetype pdf – szukaj w Google | opublikowany = google.com | data dostępu = 2020-10-03}}</ref>

<ref name="grove">{{Cytuj książkę | inni = Stanley Sadie (red.) | tytuł = The new Grove dictionary of music and musicians | tom = 20 | tytuł tomu = Pohlman to Recital | wydawca = Macmillan Publishers Limited | wydanie = 2 | miejsce = London | rok = 2001 | strony = 333 | isbn = 0333608003 | url = https://archive.org/details/newgrovedictiona0020unse/page/332/mode/2up}}</ref>

<ref name="NowyKorbut-2">{{Cytuj książkę | tytuł = Bibliografia literatury polskiej "Nowy Korbut" | tom = 2 | tytuł tomu = Piśmiennictwo staropolskie : hasła osobowe A-M | wydawca = [[Państwowy Instytut Wydawniczy]] | miejsce = [Warszawa] | rok = 1964 | strony = 11 | url = https://rcin.org.pl/dlibra/show-content/publication/edition/61202?id=61202}}</ref>

<ref name="NowyKorbut-14">{{Cytuj książkę | tytuł = Bibliografia literatury polskiej "Nowy Korbut" | tom = 14 | tytuł tomu = Literatura pozytywizmu i Młodej Polski : hasła osobowe G-Ł | wydawca = [[Państwowy Instytut Wydawniczy]] | miejsce = [Warszawa] | rok = 1973 | strony = 340 | url = https://rcin.org.pl/dlibra/show-content/publication/edition/61254?id=61254}}</ref>

<ref name="play-śpiewnik">{{Cytuj stronę | url = https://play.google.com/store/search?q=%C5%9Bpiewnik&c=apps&hl=pl | tytuł = Śpiewnik – aplikacje na Androida w Google Play | opublikowany = play.google.com | język = pl | data dostępu = 2020-10-03}}</ref>

<ref name="Rondomańska-2002-s111">{{cytuj książkę|autor=Zenona Rondomańska|tytuł=Polska pieśń religijna na Warmii w latach 1795–1939|wydawca=[[Wydawnictwo UWM]]|data=2002|cytat = „Wspólną cechą wszystkich śpiewników i modlitewników drukowanych w końcu XVIII i początku XIX w. jest brak zapisu nutowego melodii”|strony=111|isbn=9788372991706}}</ref>