Felaszowie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 8:
W XV w. ziemie Felaszów przyłączył do Etiopii cesarz [[Izaak (cesarz Etiopii)|Izaak]], ale nadal pozostawały one zarzewiem buntu. W 1533 r. Felaszowie poparli walczącego przeciw Etiopii imama Ahmeda ibn Ibrahima al-Gaziego. Ostatecznie Felaszów podporządkował Etiopii cesarz [[Sertse Dyngyl]] w latach 80. XVI w. Dokonał tego poprzez wyprawy zbrojne i pertraktacje polityczne z ich ówczesnym władcą Goszenem. Ostatnimi większymi zrywami Felaszów przeciw władzy cesarzy Etiopii były rebelie prowadzone przez Gedeona w latach 20. XVII w. Od tego czasu grupa ta systematycznie traciła na znaczeniu. Na początku lat 70. XX w. liczebność Felaszów w Etiopii wynosiła (wg różnych źródeł) od 15 do 60 tysięcy<ref name=Krzyw />.
 
Felaszowie trudnili się rolnictwem i rzemiosłem ([[Garncarstwo|garncarstwem]], [[Kowalstwo|kowalstwem]] i in.). Mieszkali w okrągłych ''tukulach'', identycznych jak inne ludy etiopskie, od których nie wyróżniali się zupełnie ani rysami twarzy ani ubiorem. Wierzyli w moc [[amulet]]ów, konieczność składania krwawych [[Ofiara (religia)|ofiar]] (ze zwierząt – a pierwotnie być może i [[Ofiary z ludzi|z ludzi]]) z okazji urodzin dziecka, ślubu, święta religijnego, choroby itp. oraz możliwość przepowiadania przyszłości (najczęściej z jelit ofiarnych zwierząt). Praktykują [[obrzezanie]]. Nie uznają [[WielożeństwoPoligynia|wielożeństwa]] i nie palą tytoniu<ref name=Krzyw />.
 
== Felaszowie w Izraelu ==
[[Plik:Women at kotel.jpg|thumb|Etiopskie kobiety pod [[Ściana Płaczu|Ścianą Płaczu]] w Jerozolimie.]]
W końcu 1984 r. Izrael rozpoczął planową akcję ewakuacji Felaszów z Etiopii. Rządem Izraela powodowały przede wszystkim względy humanitarne, w Etiopii panowała [[Klęska głodu w Etiopii (1983–1985)|klęska głodu]], było to również zgodne z polityką Izraela dotyczącą sprowadzania do Izraela Żydów z zagrożonych krajów, do tego dochodził również niepokój o malejącą liczbę imigracji z diaspory, co groziło niekorzystnymi zmianami w strukturze społecznej państwa. Felaszów transportowano drogą lotniczą, w wielkim pośpiechu – z obozów dla uchodźców na granicy sudańsko-etiopskiej. [[Operacja Mojżesz|operację Mojżesz]], trwającą od listopada 1984 do stycznia 1985 zorganizowały [[Siły Obronne Izraela]] we współpracy z [[Centralna Agencja Wywiadowcza|CIA]], podczas jej trwania przewieziono ponad 7000 osób. Kolejne 800 osób trafiło do Izraela dzięki [[operacja Jozue|operacji Jozue]]{{r|ethiopia}}. Kolejna wielka akcja imigracyjna miała miejsce w maju 1991, podczas trwającej w Etiopii wojny domowej, kiedy to w ramach ''[[operacja Salomon|operacji Salomon]]'' w ciągu zaledwie 36 godzin, przetransportowano do Izraela ponad 14,5 tysięcytysiąca Felaszów{{r|ethiopia|Joel Brinkley1991}}. W połowie lat 90. w Izraelu mieszkało ok. 60 tys. Felaszów.
 
[[Plik:Falasha makstyle.jpg|thumb|left|180px|Izraelski żołnierz pochodzenia etiopskiego.]]
Linia 30:
== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name="Ayanawu Farada Sanbetu2005">{{cytuj stronę |url = http://www.haaretz.com/museum-on-history-of-ethiopian-jewry-to-be-built-in-rehovot-1.163745 |tytuł = Museum on History of Ethiopian Jewry to Be Built in Rechowot |autor = Ayanawu Farada Sanbetu |data = 13 czerwca 2005 |opublikowany = [[Ha-Arec]] |data dostępu = 2016-01-18}}</ref>
<ref name="Czarni Żydzi wracają do domu">{{cytuj stronę |url = http://izrael.org.il/news/895-czarni-zydzi-wracaja-do-domu.html |tytuł = Czarni Żydzi wracają do domu |opublikowany = izrael.org.il |data dostępu = 2016-01-18}}</ref>
<ref name="ethiopia">{{cytuj stronę |url = http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Judaism/ejhist.html#operation1 |tytuł = Ethiopia |opublikowany = jewishvirtuallibrary |data dostępu = 2016-01-18}}</ref>
<ref name="Hancock">{{cytuj książkę |autor = Graham Hancock |tytuł = Znak i pieczęć. Na tropie zaginionej Arki Przymierza |język = pl |wydawca = Bertelsmann Media |rok = 1999}}</ref>
<ref name="Israel to allow in 8 000">{{cytuj stronę |url = http://www.bbc.com/news/world-middle-east-11753909 |tytuł = Israel to allow in 8,000 Falash Mura from Ethiopia |data = 14 listopada 2010 |opublikowany = bbc.com |data dostępu = 2016-01-18}}</ref>
<ref name="Joel Brinkley1991">{{cytuj stronę |url = http://www.nytimes.com/1991/05/26/world/ethiopian-jews-and-israelis-exult-as-airlift-is-completed.html |tytuł = Ethiopian Jews and Israelis Exult as Airlift Is Completed |autor = Joel Brinkley |data = 26 maja 1991 |opublikowany = nytimes.com |data dostępu = 2016-01-18}}</ref>
<ref name="PWN">{{encyklopedia PWN|id = 3900248|tytuł=Felaszowie|data dostępu=2016-01-18}}</ref>
<ref name="Total Immigration from Ethiopia">{{cytuj stronę |url = http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Judaism/ejim.html |tytuł = Total Immigration from Ethiopia |opublikowany = [[Jewish Virtual Library]] |data dostępu = 2016-01-18}}</ref>
}}