Zawory (Tatry): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz wykonuje inne drobne zmiany.
Selso (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, szczegółowe uźródłowienie
Linia 15:
|commons = Category:Závory
}}
'''Zawory''' ([[język{{w słowackijęzyku|słow.]] ''Závory'', [[język niemieckide|niem.]] ''Zawory-Pass'', ''Riegelpass''}}, [[język węgierski|węg.]] ''Zawory-hágó''<ref name=wet>{{Cytuj książkęw języku| nazwisko= Radwańska-Paryska sk|Závory}}, imię=Zofia{{w języku| autor link= Zofia Radwańska-Paryska hu| nazwisko2= Paryski | imię2=Witold Henryk | autor link2= Witold Henryk Paryski | tytuł= [[Wielka encyklopedia tatrzańska]] | data=2004 | wydawca=Wydawnictwo Górskie | miejsce=Poronin | isbn=83Zawory-7104-009-1hágó}}</ref>, 1879 m [[n.p.m.]]) – [[przełęcz]] w bocznej [[grań|grani]] [[Tatry|tatrzańskiej]], odchodzącej od [[grań główna Tatr|grani głównej]] w [[Gładki Wierch|Gładkim Wierchu]] (grzbiet [[Liptowskie Kopy|Liptowskich Kop]]). Przełęcz oddziela wierzchołek Gładkiego Wierchu od [[Cichy Wierch|Cichego Wierchu]]<ref name=wet/>. Przez szerokie siodło przełęczy przechodzi oznaczony kolorem czerwonym [[szlak turystyczny]] z [[Dolina Wierchcicha|Doliny Wierchcichej]] na [[Gładka Przełęcz|Gładką Przełęcz]] oraz dochodzi tu szlak oznaczony kolorem zielonym z [[Dolinka Kobyla|Dolinki Kobylej]]. Jeszcze w latach siedemdziesiątych XX wieku też zielony szlak prowadził na przełęcz [[Liliowe (przełęcz)|Liliowe]] (obecnie przejście dla turystów jest zabronione). Poprzez połączenia z innymi szlakami, przełęcz Zawory nadal stanowi wygodne połączenie [[Dolina Koprowa|Doliny Koprowej]] z [[Dolina Cicha Liptowska|Doliną Cichą]]<ref name=nyka/>.
 
Wcześniej Zawory były trasą często używaną przez turystów. Przez przełęcz prowadziły ścieżki z [[Dolina Gąsienicowa|Doliny Gąsienicowej]] przez Liliowe, [[Wyżnia Koprowa Przełęcz|Wyżnią Koprową Przełęcz]] nad [[Popradzki Staw]] w [[Dolina Mięguszowiecka|Dolinie Mięguszowieckiej]], z [[Dolina Pięciu Stawów Polskich|Doliny Pięciu Stawów Polskich]] do Doliny Koprowej i Doliny Cichej oraz z [[Hala Gąsienicowa|Hali Gąsienicowej]] przez Liliowe, Zawory i [[Wrota Chałubińskiego]] albo [[Gładka Przełęcz|Gładką Przełęcz]] i [[Opalone]] nad [[Morskie Oko]] w [[Dolina Rybiego Potoku|Dolinie Rybiego Potoku]]<ref name=cw/>.
 
Przejście przez przełęcz było znane góralom od dawna. Pierwsze odnotowane przejście turystyczne – [[Albrecht von Sydow]] z przewodnikami w 1827 r., zimą – [[Mieczysław Karłowicz]], [[Roman Kordys]], [[Mariusz Zaruski]] 27 lutego 1908 r.<ref name=whp/>{{Cytuj książkę |nazwisko=Paryski |imię=Witold Henryk |autor link=Witold Henryk Paryski |tytuł=Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IV. Walentkowa Przełęcz – Przełączka pod Zadnim Mnichem |data=1951 |wydawca=Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj” |miejsce=Warszawa}}</ref>
 
Panorama widokowa z Zaworów obejmuje niewielki tylko wycinek [[Tatry Zachodnie|Tatr Zachodnich]] i [[Tatry Wysokie|Wysokich]], ale ma oryginalny układ i duże deniwelacje. [[Walery Eljasz-Radzikowski]] pisał o niej w 1884 r.: „''Słynie w świecie ten widok, i kto go raz stąd przy pogodzie oglądał, nie zapomni nigdy''”<ref name=nyka/>.
 
== Szlaki turystyczne ==
Linia 27:
:* Czas przejścia od szlaku żółtego w Dolinie Cichej na Zawory: 2:20&nbsp;h, ↓&nbsp;1:40&nbsp;h
:* Czas przejścia z Zaworów na Gładką Przełęcz: 15&nbsp;min w obie strony
: {{szlak SVK|zielony}} – zielony szlak od [[Rozdroże w Hlińskiej|Rozdroża pod Hlińską]] w Dolinie Koprowej i biegnący Dolinką Kobylą na przełęcz. Czas przejścia: 1:35&nbsp;h, ↓&nbsp;1:15&nbsp;h<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko= Nodzyński | imię=Tomasz | nazwisko2= Cobel-Tokarska | imię2=Marta | tytuł= Tatry Zachodnie: polskie i słowackie | data=2007 | wydawca=ExpressMap | miejsce=Warszawa | isbnname=978-83-60120-89-7}}<expressmap/ref>.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}|
<ref name=cw>[[Władysław Cywiński]]. ''[[Tatry. Przewodnik szczegółowy|Szpiglasowy Wierch. Przewodnik szczegółowy]]'', tom 11. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2005, {{ISBN|83-7104-034-2}}.</ref>
 
<ref name=expressmap>''Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27&nbsp;000''. Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, {{ISBN|83-88112-35-X}}</ref>
== Bibliografia ==
<ref name=nyka>[[Józef Nyka]], ''[[Tatry Polskie. Przewodnik]]'', wyd.13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003,{{ISBN|83-915859-1-3}}.</ref>
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Barczyk | imię=Grzegorz | nazwisko2= Jakubowski (red.) | imię2=Ryszard | nazwisko3= Piechowski | imię3= Adam | nazwisko4= Żurawska | imię4= Grażyna | tytuł= Bedeker tatrzański | data=2000 | wydawca= Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | isbn=83-01-13184-5}}
<ref name=wet>[[Witold Henryk Paryski]], [[Zofia Radwańska-Paryska]], ''[[Wielka encyklopedia tatrzańska]]'', Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, {{ISBN|83-7104-009-1}}.</ref>
* {{Cytuj książkę|imię=Józef |nazwisko=Nyka |autor link= Józef Nyka|tytuł=Tatry słowackie. Przewodnik. Wyd. II |miejsce=Latchorzew |data=1998 |wydawca=Wyd. Trawers |isbn= 83-901580-8-6}}
<ref name=whp>[[Witold Henryk Paryski]]. ''Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IV. Walentkowa Przełęcz – Przełączka pod Zadnim Mnichem''. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1951.</ref>
}}
 
{{Duża grafika|Panorama z Zaworów.jpg|1400px|Panorama 360° z Zaworów}}