Wersja z 14:42, 19 lut 2019 edytuj MichaelZurawicz (dyskusja \| edycje) 1 edycja Poprawiono literówkę Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z aplikacji mobilnej Z aplikacji Android ← poprzednia edycja		Wersja z 01:20, 1 mar 2021 edytuj anuluj edycję Grzegorz Browarski (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 8334 edycje przeniesienie refów na koniec, drobne merytoryczne, źródła/przypisy, WP:SK+ToS+mSI+Bn następna edycja →
Linia 1: '''Aldozy''' lub '''aldehydocukry''', '''cukry aldehydowe'''~~<ref>~~{{~~Cytuj książkę~~ r\| ~~nazwisko = Campbell \| imię = Neil \| tytuł = Biologia \| data = 2014 \| wydawca = Dom Wydawniczy REBIS \| miejsce = Poznań \| isbn = 0321543254 \| strony = 70~~Campbell2014}}~~</ref>~~ – [[Monosacharydy\|cukry proste]], w których cząsteczkach występuje [[grupa aldehydowa]]{{r\|StB1}}, w przeciwieństwie do [[ketozy\|ketoz]], w których występuje [[Grupa karbonylowa\|grupa ketonowa]]. Ich ogólny wzór sumaryczny to C<sub>n</sub>H<sub>2n</sub>O<sub>n</sub> (gdzie n≥3). Wzory aldoz zapisywane są w formie cyklicznej lub łańcuchowej, np. CH<sub>2</sub>~~OH−~~OH–(CHOH)<sub>n−2</sub>~~−CHO~~–CHO, co niekoniecznie odzwierciedla ich rzeczywistą strukturę (np. krystaliczna [[glukoza]] ma formę w pełni cykliczną, a w roztworze występuje pewna ilość formy łańcuchowej). Nazwy podgrup aldoz są tworzone przez dodanie przedrostka liczebnikowego związanego z liczbą atomów [[Węgiel (pierwiastek)\|węgla]] występujących w [[cząsteczka\|cząsteczce]] cukru. Np. aldoheksoza zawiera sześć atomów węgla, a aldopentoza pięć. W naturze nie znaleziono wolnych [[Triozy\|trioz]] ani [[Tetrozy\|tetroz]], natomiast wiele [[Pentozy\|pentoz]] i [[Heksozy\|heksoz]] odgrywa kluczowe role w procesach życiowych (np. [[ryboza]] i [[glukoza]]). Linia 9: \|- align="center" \| '''[[Triozy]]<br />(aldotriozy)''' \| colspan=4 \| [[Plik:DL-Glycerinaldehyd.svg\|150px]]<br />[[Aldehyd glicerynowy]] \|- align="center" \| '''[[Tetrozy]]<br />(aldotetrozy)''' \| colspan=2 \| [[Plik:DL-Erythrose.svg\|150px]]<br />[[Erytroza]] \| colspan=2 \| [[Plik:DL-Threose.svg\|150px]]<br />[[Treoza]] \|- align="center" \| '''[[Pentozy]]<br />(aldopentozy)''' Linia 22: \| [[Plik:DL-Deoxyribose.png\|150px]]<br />[[Deoksyryboza]] \|- align="center" \| rowspan=2 \| '''[[Heksozy]]<br />(aldoheksozy)''' \| [[Plik:DL-Allose.svg\|150px]]<br />[[Alloza (cukier)\|Alloza]] \| [[Plik:DL-Altrose.svg\|150px]]<br />[[Altroza]] Linia 39: W reakcjach tych [[grupa aldehydowa]] utlenia się do [[grupa karboksylowa\|grupy karboksylowej]], a produktami są [[kwasy aldonowe]]. ~~== Zobacz też ==~~ * [[ketozy]] == Przypisy == {{Przypisy}}\| # <ref name="Campbell2014">{{Cytuj książkę \|autor = Neil Campbell \|tytuł = Biologia \|rok = 2014 \|wydawca = Dom Wydawniczy REBIS \|miejsce = Poznań \|isbn = 0321543254 \|strony = 70}}</ref> # <ref name="StB1">{{StB1\|strony=10}}</ref> }} [[Kategoria:Aldozy\| ]]

Aldozy: Różnice pomiędzy wersjami