Pieczęć: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m wstawiam Szablon:Kontrola autorytatywna |
Nowy rozdział, dodane źródło |
||
Linia 5:
'''Pieczęć''' – znak własnościowy i rozpoznawczy [[osoba fizyczna|osoby fizycznej]] lub [[osoba prawna|prawnej]], wyciskany za pomocą [[stempel (biuro)|stempla]] ([[tłok pieczętny|tłoku pieczętnego]]). Stanowi świadectwo wiarygodności – nadaje moc prawną pismu lub dokumentowi. Również jest środkiem zabezpieczającym nienaruszalność zamkniętego pisma lub przedmiotu.
=== Starożytność ===
W starożytności używano pieczęci głównie jako znaku własnościowego i do stwierdzania nienaruszalności przedmiotów (np. grobowców). W starożytnej Grecji i Rzymie używano ich do zabezpieczania korespondencji i zaświadczania autentyczności testamentu. Od przełomu IV i III w. p.n.e. pieczęci wraz z podpisem używano do uwierzytelniania dokumentów.
=== Średniowiecze ===
Po starożytnych pieczęcie przejęli barbarzyńcy. Używali ich podobnie jak poprzednicy do gwarantowania nienaruszalności korespondencji i przedmiotów oraz jako znaku rozpoznawczo-własnościowego. Na zachodzie Europy od XI w. stały się pełnoprawnym środkiem legalizacji dokumentu. OD przełomu XII i XIV w. pieczęć stała się jedynym sposobem legalizacji dokumentów co upowszechnił dekret Aleksandra III z 1166 r. Uszkodzenie lub brak pieczęci powodowały uznanie dokumentu za nieważny.
=== Czasy nowożytne ===
W miarę upowszechniania pisma pieczęcie ponownie zaczęły pełnić funkcje zamykania korespondencji i przedmiotów w celu kontroli ich nienaruszalności. Pozostała jako środek legalizacji dokumentów ale wyłącznie kiedy występowała razem z podpisem. W czasach współczesnych pieczęcie są używane przede wszystkim przez władze państwowe a w dalszej kolejności osoby prywatne i pełni funkcję wyłącznie znaku wierzytelności dokumentu.
== Podział pieczęci ==
=== Podział pieczęci ze względu na osobę ===
* pieczęcie osób fizycznych:
** pieczęć papieska ([[bulla]]),
Linia 25 ⟶ 38:
** pieczęć korporacyjna (instytucji kościelnych i organizacji społecznych).
=== '''Podział pieczęci ze względu na funkcje
* pieczęć większa (''sigillum maius''),
* pieczęć mniejsza,
* [[sygnet|pieczęć sygnetowa (sygnet)]].
=== '''Podział pieczęci ze względu na materiał pieczętny''' ===
* pieczęć woskowa,
* pieczęć lakowa,
Linia 36 ⟶ 49:
* pieczęć tuszowa,
* pieczęć kopciowa (dymna).
== Bibliografia ==
Szymański J., ''Nauki pomocnicze historii'', Warszawa 2006
== Zobacz też ==
| |||