Wersja z 21:17, 11 kwi 2018 edytuj Pistal (dyskusja \| edycje) Automatycznie przeglądający 346 edycji m www ← poprzednia edycja		Wersja z 23:17, 9 mar 2021 edytuj anuluj edycję Arvedui89 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 39 379 edycji m rozbudowa, źródła następna edycja →
Linia 6: \|pasmo = [[Tatry]], [[Karpaty]] \|wysokość = 1280 \|data otwarcia = 2 września 2006 \|data zamknięcia = \|właściciel = Telovýchovna jednota Družba Smrečany – Žiar \|kod mapy = Tatry \|wariant mapy = SVK Linia 17: [[Plik:Żiarska.jpg\|thumb\|250px\|Stare Schronisko Żarskie]] '''Schronisko Żarskie''' ([[język słowacki\|słow.]] ''Žiarska chata'', ''chata v Žiarskej doline'') – [[schronisko turystyczne]] w słowackich [[Tatry Zachodnie\|Tatrach Zachodnich]], położone na wysokości 1280 m w [[Dolina Żarska\|Dolinie Żarskiej]]~~<ref name=nyka>~~{{~~Cytuj książkę~~ r\|~~imię=Józef \|nazwisko=Nyka \|autor link=Józef Nyka \|tytuł=Tatry słowackie. Przewodnik. Wydanie II \|miejsce=Latchorzew \|rok=1998 \|wydawca=Trawers \|isbn=83-901580-8-6~~nyka}}~~</ref>~~. Schronisko dysponuje 40 miejscami noclegowymi w pokojach 2- i 4-osobowych~~<ref name=strona>~~{{~~Cytuj stronę~~ r\|~~url=http://www.dolinky.szm.com/chata.htm \|tytuł=Žiarska chata \|język=sk \|data dostępu=2012-01-13~~strona}}~~</ref>~~. W schronisku są jadalnia, bufet, oświetlenie elektryczne. Obok budynku schroniska znajduje się stróżówka [[Tatrzańskie Pogotowie Górskie\|THS]] (odpowiednik polskiego [[Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe\|TOPR-u]]), a w pobliżu nowy [[Symboliczny Cmentarz Ofiar Tatr Zachodnich]]~~<ref name=~~{{r\|nyka/>}}. == Historia == Pierwsze schronisko wybudowane zostało w latach 1937–1939{{r\|schr}} przez mieszkańców [[Żar (Słowacja)\|Żaru]] i [[Smreczany (wieś)\|Smreczan]] pod kierunkiem majstrów z nieodległych wsi [[Okoličné\|Okoličné]] i [[Trzciana (powiat Liptowski Mikułasz)\|Trzciana]]{{r\|rekonst}}. Oficjalne otwarcie obiektu, którego koszt wyniósł 400 tys. [[korona słowacka\|koron]], nastąpiło 1 lipca 1939 r., dwa miesiące przed wybuchem wojny. Oferował on noclegi w dwóch wspólnych sypialniach (20 łóżek) i 10 pokojach (30 miejsc), było wyposażone w dwie jadalnie (z których jedną przebudowano wkrótce na mieszkanie [[chatar]]a), kuchnię, umywalnie z ciepłą i zimną wodą oraz narciarnię w przyziemiu. Całość oświetlana była lampami naftowymi. W chwili otwarcia schronisko było najnowocześniejszym na Słowacji{{r\|strona\|rekonst\|stara}}. Pierwsze schronisko wybudowane zostało w latach 1937–1939<ref name=schr>{{Cytuj książkę\|imię=Janusz \|nazwisko=Konieczniak \|tytuł=Encyklopedia schronisk tatrzańskich \|miejsce=Kraków \|rok=2010 \|wydawca=Oficyna Wydawnicza „Wierchy” COTG PTTK \|isbn=978-83-89819-84-0}}</ref> i otwarte na dwa miesiące przed wybuchem wojny. Oferowało ono 50 miejsc noclegowych, umywalnie z ciepłą i zimną wodą oraz oświetlenie lampami naftowymi i było w owym czasie najnowocześniejszym schroniskiem na Słowacji<ref name=strona/>. W czasie II wojny światowej (październik-listopad 1944 r.) stacjonował w nim sztab radzieckiej partyzanckiej brygady kpt. Władimira Macniewa „Potiomkina" (fakt ten upamiętnia pamiątkowa tablica<ref name=nyka/>) oraz mniejszych oddziałów partyzantów słowackich i polskich<ref name=schr/>. W końcu 1944, podczas walki Niemców z partyzantami, w czasie której zginęło czterech Rosjan i Słowaków, schronisko zostało spalone. W latach 1947–1950 odbudowano nowe schronisko, a w latach 1958–1959 powiększono je. 30 kwietnia 2006 roku schronisko zostało zburzone, a na jego miejscu postawiono do sierpnia tego samego roku nowy budynek, którego powierzchnia użytkowa jest o 325 m² większa od poprzedniego<ref name=schr/>. 25 marca 2009 roku ze stoków między [[Jałowiecka Kopa\|Jałowiecką Kopą]] a [[Jałowiecki Przysłop\|Jałowieckim Przysłopem]] zeszła potężna lawina o szerokości 2,5 km i 20 m wysokości (nazwana później lawiną stulecia). Schronisko ocalało, zostało jednak nieco uszkodzone, podobnie jak Symboliczny Cmentarz Ofiar Tatr Zachodnich koło schroniska<ref>[http://hiking.sk/hk/ar/1158/lavina_storocia_v_ziarskej_doline.html HIKING.SK – Lavína storočia v Žiarskej doline]</ref>. W czasie II wojny światowej chata służyła za schronienie dla osób prześladowanych przez faszystowski reżim. Po wybuchu [[słowackie powstanie narodowe\|słowackiego powstania narodowego]] i opuszczeniu obiektu w połowie września 1944 roku przez ostatnich turystów schronisko stało się bazą partyzantów. W październiku i listopadzie stacjonował w nim sztab radzieckiej partyzanckiej brygady kpt. Władimira Macniewa „Potiomkina” (fakt ten upamiętnia pamiątkowa tablica){{r\|nyka}} oraz mniejsze oddziały partyzantów słowackich i polskich{{r\|schr\|stara}}. 10 grudnia 1944 r. podczas walki Niemców z partyzantami, w czasie której zginęło czterech Rosjan i Słowaków, schronisko zostało rozgrabione i doszczętnie spalone{{r\|schr\|rekonst\|stara}}. Plany pponownego wzniesienia schroniska pojawiły się w roku 1946 w ramach inicjatywy odbudowy schronisk zniszczonych w czasie wojny, jednak nigdy nie doczekały się pełnej realizacji mimo zarezerwowania na ten cel 2,5 mln [[korona czechosłowacka\|koron]]. Prace podjęto w latach 1946–1947, jednak nie zostały one dokończone. Ich spowolnienie przypisuje się równoległej budowie [[kombinat]]u metalurgicznego w Koszycach. Ostatecznie funkcje obiektu turystycznego pełnił tymczasowy w swoim założeniu drewniany barak postawiony początkowo dla robotników{{r\|rekonst\|rokoch}}. Budowlę ukończono w 1949 roku, następnie kilkakrotnie ją powiększając. W latach 1958–1960 dobudowano pomieszczenia kuchni, jadalni i sypialni. Wówczas też schronisko wyposażono w naftowy agregat, w późniejszych latach budując kanalizację i wprowadzając toaletę do wewnętrznej łazienki. W roku 1974 do schroniska doprowadzono drogę asfaltową, zaś pięć lat później zamontowano ogrzewanie węglowe. W 1979 obiekt podłączono do sieci elektrycznej. Prace te połączono z budową wyciągu narciarskiego na [[Pośredni Groń (Tatry Zachodnie)\|Pośredni Groń]]. W późniejszym czasie zbudowano też oczyszczalnię ścieków{{r\|rekonst\|rokoch}}. Właścicielami powojennej chaty byli kolejno: JTO Sokol, Turista, Interhotely Ružomberok, Stredoslovenská správa účelových zariadení a od 1991 Telovýchovna jednota Družba Smrečany – Žiar. W tym czasie funkcje chatarów pełnili: Ján Herich, Adam Juráš, Anton Vlček, Ján Čáni, ponownie Adam Juráš, Jan Repčík, Štefan Gavorník, Iveta Rybanská i Miroslav Matejka{{r\|rokoch}}. 30 kwietnia 2006 roku schronisko zostało zburzone, a na jego miejscu do sierpnia tego samego roku postawiono nowy budynek o podobnym kształcie, którego powierzchnia użytkowa była jednak o 325 m² większa od poprzedniego{{r\|schr\|rekonst}}. Uroczyste otwarcie nastąpiło 2 września 2006 r.{{r\|rekonst}} 25 marca 2009 roku ze stoków między [[Jałowiecka Kopa\|Jałowiecką Kopą]] a [[Jałowiecki Przysłop\|Jałowieckim Przysłopem]] zeszła potężna lawina o szerokości 2,5 km i 20 m wysokości nazwana później lawiną stulecia. Schronisko ocalało, zostało jednak uszkodzone, podobnie jak Symboliczny Cmentarz Ofiar Tatr Zachodnich w pobliżu schroniska{{r\|lavina}}. W 2009 roku stanowisko chatara objął Miroslav Dzuroška, zaś w 2016 jego następcą został Stanislav Poliak{{r\|rekonst}}. == Szlaki turystyczne == Linia 33 ⟶ 45: == Przypisy == {{Przypisy}}\| <ref name=schr>{{Cytuj książkę \| imię = Janusz \| nazwisko = Konieczniak \|tytuł = Encyklopedia schronisk tatrzańskich \|miejsce = Kraków \| rok = 2010 \| wydawca = Oficyna Wydawnicza „Wierchy” COTG PTTK \| isbn = 978-83-89819-84-0}}</ref> <ref name=nyka>{{Cytuj książkę \| imię = Józef \|nazwisko = Nyka \|autor link = Józef Nyka \|tytuł = Tatry słowackie. Przewodnik. Wydanie II \| miejsce = Latchorzew \| rok = 1998 \| wydawca = Trawers \| isbn = 83-901580-8-6}}</ref> <ref name=strona>{{Cytuj \| url = http://www.dolinky.szm.com/chata.htm \| tytuł = Žiarska chata \| opublikowany = dolinky.szm.com \| język = sk \| data dostępu = 2012-01-13 \| archiwum = https://web.archive.org/web/20120222064941/http://dolinky.szm.com/chata.htm \| zarchiwizowano = 2012-02-22}}</ref> <ref name=lavina>{{Cytuj \| autor = Pavol Gavlák \| tytuł = Lavína storočia v Žiarskej doline \| url = https://hiking.sk/hk/ar/1158/lavina_storocia_v_ziarskej_doline.html \| opublikowany = hiking.sk \| data = 2009-04-07 \| data dostępu = 2021-03-09 \| język = sk \| archiwum = https://web.archive.org/web/20160904113422/http://hiking.sk/hk/ar/1158/lavina_storocia_v_ziarskej_doline.html \| zarchiwizowano = 2016-09-04}}</ref> <ref name="rekonst">{{Cytuj \| autor = Tomáš Trstenský \| tytuł = Žiarska chata zrekonštruovaná \| url = https://hiking.sk/hk/ar/1137/ziarska_chata_zrekonstruovana.html \| opublikowany = hiking.sk \| data = 2009-03-20 \| data dostępu = 2021-03-09 \| język = sk \| archiwum = https://web.archive.org/web/20210116023152/https://hiking.sk/hk/ar/1137/ziarska_chata_zrekonstruovana.html \| zarchiwizowano = 2021-01-16}}</ref> <ref name="stara">{{Cytuj \| tytuł = Stará Žiarka chata \| url = http://www.ziarskachata.com/historia/stara-ziarska-chata \| opublikowany = Schronisko Żarskie \| data dostępu = 2021-03-09 \| język = sk \| archiwum = https://web.archive.org/web/20201202183753/http://ziarskachata.com/historia/stara-ziarska-chata \| zarchiwizowano = 2020-12-02}}</ref> <ref name="rokoch">{{Cytuj \| tytuł = Chata v rokoch 1946 - 2006 \| url = http://www.ziarskachata.com/historia/ziarska-chata-1946-2006 \| opublikowany = Schronisko Żarskie \| data dostępu = 2021-03-09 \| język = sk \| archiwum = https://web.archive.org/web/20201020024457/http://ziarskachata.com/historia/ziarska-chata-1946-2006 \| zarchiwizowano = 2020-10-20}}</ref> }} {{Schroniska Tatry\|istniejące}} {{DEFAULTSORT:Żarskie~~, schronisko tatrzańskie~~}} [[Kategoria:Schroniska Tatr Zachodnich]] [[Kategoria:Schroniska słowackich Tatr]]

Schronisko Żarskie: Różnice pomiędzy wersjami