Cyganeria (opera Giacoma Pucciniego): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
+ Rent, zdj, audio
Micpol (dyskusja | edycje)
m →‎Historia powstania dzieła: , WP:SK, drobne redakcyjne
Linia 29:
 
== Historia powstania dzieła ==
W 1893 Puccini wydał operę [[Manon Lescaut (opera Giacoma Pucciniego)|''Manon Lescaut'']], pierwszą, która odniosła duży sukces. Kilka tygodni po prapremierze Puccini przeczytał powieść{{u|uwaga2}} [[Sceny z życia cyganerii|''Sceny z życia cyganerii'']] [[Henri Murger|Henriego MurgerMurgera]]a i zdecydował, że będzie podstawą jego kolejnej opery. Jego wydawca, Giulio Ricordi odradzał mu to z uwagi na epizodyczny styl książki, który ciężko przenieść na scenę{{odn|Wilson|2020|s=8}}. W trakcie przygotowań prac nad swoimi operami Puccini często jeździł do miast, w których miała toczyć się akcja, np. do Rzymu w trakcie komponowania ''ToscaToski'' – Rzym. W przypadku Cyganerii autor tego nie zrobił, a sam Paryż odwiedził dopiero w drodze powrotnej z premiery w Manchesterze w 1897 roku, rok po prapremierze{{odn|Wilson|2020|s=38–39}}.
 
=== Libretto ===
[[Plik:La Boheme Costume Mimi.jpg|thumb|upright|mały|Projekt kostiumu Mimì na premierę, 1896]]
Za libretto odpowiedzialni byli [[Giuseppe Giacosa]] i [[Luigi Illica]], którzy pracowali także przy ''Manon Lescaut'', jednak nie na taką skalę. Illica pisał scenariusze, a 10 lat starszy Giacosa układał je w wiersz. Puccini ciągle nanosił poprawki, nawet po prapremierze{{odn|Kamiński|2008|s=1217}}. Podczas prac nad librettem Puccini nie mógł się skupić, gdyż promował swoją poprzednią operę w różnych miastach Europy. W tym czasie rozważał inne tematy na operę, np. ''Wilczycę'' [[Giovanni Verga|Vergi]], a także kilkukrotnie przepisywał libretto kilkukrotnie{{odn|Wilson|2020|s=8}}. W krótkiej przedmowie libreciści wskazali, że chcieli zachować klimat oryginału i nie jest to dokładna adaptacja{{odn|Budden|2002|s=157}}.
 
Podobnie jak oryginał, ''Cyganeria'' to seria obrazów – luźno powiązanych scen. Każda z nich traktuje o czymś innym i posiadama inny tonwydźwięk. Każda z postacipostać ma wyraźnie rozpisanąnakreśloną osobowość, tak aby przyciągnąć jak największą liczbę widzów{{odn|Wilson|2020|s=28}}. Początkowo Illica uznał historię za banalną. Pisząc do Ricordiego opisał ją: mamy pisarza i szwaczkę; romansują ze sobą, potem się kłócą, a na końcu ona umiera. To nie jest ''Mimì'' Murgera{{odn|Wilson|2020|s=11}}. Początkowo akt pierwszy i drugi składały się na jeden, a trzeci został wyrzucony. Opisywał on czwarty rozdział książki, gdzie Musetta organizuje przyjęcie przed swoim domem, kiedy komornicy opróżniają jej nieopłacone na czas mieszkanie{{odn|Kamiński|2008|s=1217}}. W tym samym czasie Mimì ucieka ze swoim kochankiem{{odn|Wilson|2020|s=27}}.
 
Duża część libretta luźno bazujeopiera się na fragmentach książki. Znaczna część aktów drugiego i trzeciego jest inwencją librecistów, z kilkoma tylko odniesieniami do wydarzeń i postaci u Murgera. Większość aktu pierwszego i czwartego odpowiada książce, chociaż łączy ze sobą fragmenty z różnych rozdziałów. OperaW operze posiadadokonano kilkakilku uproszczeń względem oryginału. Przykładowo postacie Mimì i Francine zostały połączone w jedną postać Mimì{{odn|Budden|2002|s=158}}. Końcowe sceny pierwszego i czwartego aktu – sceny z Rodolfem i Mimì – są zbliżone w obu wersjach. Historia ich spotkania bazuje na 18 rozdziale, w którym dwoje kochanków mieszkających na poddaszu poznaje się bliżej. W oryginale zamiast postaci Rodolfa i Mimì, są Jacques i Francine. Historia śmierci Mimì w operze wywodzi się z dwóch różnych rozdziałów książki, z których jeden dotyczy śmierci Francine, a drugi Mimì{{odn|Groos|Parker|1986|s=1}}.
 
Opera zrywa z kilkoma stereotypami. Pod koniec sztuki, Mimì, jako główna bohaterka, umiera, co było stałym elementem wielu XIX wiecznych oper, jednak w ostatnich momentach swojego życia jest otoczona bliskimi. Dodatkowo w porównaniu do innych długich arii tuż przed śmiercią bohaterki, ostatnia kwestia Mimì jest krótka. Kolejnym elementem zrywającym z konwencją jest nieheroiczność postaci za wyjątkiem Dicka Johnsona z [[Dziewczyna ze Złotego Zachodu|''Dziewczyny ze Złotego Zachodu'']]. Rodolfo i jego znajomi są ukazani jako biedni i wrażliwi artyści{{odn|Wilson|2020|s=25–27}}.
 
Istnieje teoria, że część libretta i jej postacie bazowały na prawdziwych osobach. Zdaniem znajomego Pucciniego, malarza Ferruccio Pagniniego, pierwowzorem Colline ma być on sam, Marcello to Francesco Fanelli, a Rodolfo miał być autobiografią Pucciniego. W 1894 roku kompozytor razem z grupą przyjaciół założył klub dla artystów w północnych Włoszech obok jeziora [[Massaciuccoli]]. Sam motyw [[Bohema|bohemy]] według niektórych krytyków ma być inspirowany tym klubem{{odn|Wilson|2020|s=40–42}}.