Korona Gór Polski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Znaczniki: Zastąpiono Wycofane usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor |
m Wycofano edycje użytkownika Labalbal12432 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Marcowy Człowiek. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
Linia 1:
[[Plik:Rysy 2.jpg|thumb|Rysy – wierzchołek graniczny]]
[[Plik:Babia Góra górne partie.jpg|thumb|Babia Góra]]
[[Plik:080624 Schneekoppe.JPG|thumb|Śnieżka]]
[[Plik:Snieznik Klodzki mountain (southern side).jpeg|thumb|Śnieżnik]]
[[Plik:Tarnica (HB1).jpg|thumb|Tarnica]]
[[Plik:Izby, cerkiew św. Łukasza (HB4).jpg|thumb|[[Lackowa]]]]
'''Korona Gór Polski''' – lista 28 [[Szczyt (geografia)|szczytów]] poszczególnych [[Pasmo górskie|pasm górskich]] [[Polska|Polski]]. W założeniu miała to być lista zawierająca [[Lista najwyższych szczytów w Polsce|najwyższy szczyt]] każdego pasma. Różnica polega na tym, że za istotne uznano te z najwyższych szczytów, na które w chwili ustalania Korony prowadził [[Szlak turystyczny|znakowany szlak turystyczny]].
== Historia ==
Koncepcja została przedstawiona w 1997 r. przez [[Marek Więckowski|Marka Więckowskiego]] i Wojciecha Lewandowskiego w czerwcowym numerze czasopisma „[[Poznaj swój kraj]]”. Początkowo lista szczytów zawierała 27 pozycji. Nie uwzględniono [[Masyw Ślęży|Masywu Ślęży]], jako reprezentację [[Góry Bialskie|Gór Bialskich]] podano [[Postawna|Postawną]], a [[Pieniny|Pienin]] [[Trzy Korony (szczyt)|Trzy Korony]] (z zaznaczeniem, że wzięto pod uwagę jedynie [[Pieniny Właściwe]], bez [[Małe Pieniny|Małych Pienin]])<ref>{{Cytuj |autor = Wojciech Lewandowski; Marek Więckowski |tytuł = Korona Gór Polski, zakładamy klub zdobywców |czasopismo = Poznaj swój kraj |data = 1997-06 |issn = 0032-6151}}</ref>.
Korona Gór Polski zatwierdzona została 13 grudnia 1997 r. na specjalnym spotkaniu zwołanym przez redakcję „Poznaj swój kraj”, inaugurującym jednocześnie powstanie Klubu Zdobywców Korony Gór Polski.
Ogłaszając ideę KGP, redakcji „Poznaj swój kraj” chodziło nie tylko o odciążenie najpopularniejszych gór na czele z [[Tatry|Tatrami]] i spopularyzowanie wielu innych, atrakcyjnych, lecz nieznanych pasm, ale także o dogłębne poznanie tych rejonów kraju, z ich historią, przyrodą, geologiczną przeszłością i współczesną kulturą. Zachęcając wszystkich do zdobywania KGP – co czynić można w dowolnym czasie i w dowolny sposób (pieszo, na rowerze, czy na nartach) – redakcja prowadząca klub Zdobywców (publikuje w każdym wydaniu „Poznaj swój kraj” materiały klubowe) organizuje wzorcowe wyprawy na poszczególne szczyty (do końca 2009 r. było ich 21), zapewnia swym członkom – prenumeratorom miesięcznika m.in. zniżkowe (30%) noclegi w obiektach rekomendowanych.
W sierpniu 2017 r. na liście członków Klubu Zdobywców znalazły się nazwiska ponad 21 tys. członków, spośród których ponad 1300 osób szczyci się już godnością Zdobywcy KGP, nadawaną po udokumentowaniu wszystkich wejść przez Lożę Zdobywców KGP.
Za realizację Korony Gór Polski i prowadzenie klubu jej zdobywców redakcja „Poznaj swój kraj” otrzymała specjalne wyróżnienie w VI Ogólnopolskim Konkursie im. [[Mieczysław Orłowicz|Mieczysława Orłowicza]] na najlepsze materiały prasowe, radiowe i telewizyjne promujące polską turystykę krajową w 2007 r.
== Kontrowersje ==
=== Zasady przyznawania odznaki ===
Loża Zdobywców KGP nie uznaje wejść na szczyty z okresu przed przystąpieniem do Klubu Zdobywców<ref>{{Cytuj stronę|tytuł=Regulamin Klubu. Zasady działania Klubu Zdobywców Korony Gór Polski|data dostępu=2018-01-07|opublikowany=kgp.info.pl|url=http://kgp.info.pl/regulamin-klubu}}</ref>, co może uniemożliwić uzyskanie oficjalnego tytułu mimo zdobycia wszystkich wymaganych gór.
=== Regionalizacja ===
Istotnym problemem jest też problem granic [[mezoregion]]ów. Autorzy Korony opierają się w tym względzie na innych ustaleniach niż Wikipedia, która bazuje na [[Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski|regionalizacji Polski]] według [[Jerzy Kondracki|Jerzego Kondrackiego]]. Skutkuje to tym, że np. według autorów Korony najwyższym szczytem [[Beskid Makowski|Beskidu Makowskiego]] jest [[Lubomir (szczyt)|Lubomir]], podczas gdy według regionalizacji Kondrackiego szczyt ten należy do [[Beskid Wyspowy|Beskidu Wyspowego]]<ref name="Kondracki">{{Cytuj książkę |nazwisko=Kondracki |imię=Jerzy |tytuł=Geografia regionalna Polski |wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN |miejsce=Warszawa |rok= 1998|isbn=83-01-12479-2}}</ref>, a najwyższym szczytem Beskidu Makowskiego jest [[Mędralowa]]. Warto przy tym jednak zwrócić uwagę, że wcześniejsza regionalizacja tego samego autora z 1977 roku przypisuje Lubomir do Beskidu Makowskiego<ref>{{Cytuj |autor = Jerzy Kondracki |tytuł = Regiony fizycznogeograficzne Polski |data = 1977}}</ref>. Przy tym również pasmo Łysiny-Lubomira wyłamuje się nieco z koncepcji izolowanych wysp górskich, charakteryzujących Beskid Wyspowy<ref name="Kondracki" />. Co więcej, w regionalizacji Polski z 2018 roku dokonanej przez Jerzego Solona i innych współautorów, opartej na regionalizacji Kondrackiego, możemy na załączonej mapie zauważyć, że Beskid Makowski (513.48) sięga poza dolinę Raby i obejmuje swoim zasięgiem pasmo Łysiny-Lubomira. Natomiast wspomniana wyżej Mędralowa należy do mezoregionu 513.51 (Beskid Żywiecko-Orawski)<ref>Jerzy Solon et al. ''Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data''. „[[Geographia Polonica]]”. 2 (91). s. 143-170.</ref>. Zmiany te opublikowane są obecnie w rządowym GeoSerwisie [http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/?extent=427680.340361,125341.84235,709462.153924,297850.520701&addLayers=,GDOS-misc:mezoregiony&mapNr=0&styleMask=013013113113113013113113113113 na mapie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska].
=== Kryteria wyboru pasm górskich ===
Większość uwzględnionych w Koronie pasm górskich to mezoregiony. Tymczasem Rysy uwzględnione są jako najwyższy szczyt makroregionu [[Łańcuch Tatrzański|Łańcucha Tatrzańskiego]] (i jednocześnie mezoregionu [[Tatry Wschodnie|Tatr Wschodnich]]), z pominięciem [[Tatry Zachodnie|Tatr Zachodnich]], których najwyższym szczytem w Polsce jest [[Starorobociański Wierch]]. Podobnie w makroregionie [[Beskidy Lesiste|Beskidów Lesistych]] uwzględniono tylko mezoregion [[Bieszczady|Bieszczadów]] (z Tarnicą), pomijając jego drugą część, [[Góry Sanocko-Turczańskie]], w których najwyższy jest [[Trohaniec]] lub [[Jaworniki (Góry Sanocko-Turczańskie)|Jaworniki]]. Wreszcie Korona uwzględnia [[Pieniny]] (z Wysoką, 1050 m n.p.m.) należące do [[Obniżenie Orawsko-Podhalańskie|Obniżenia Orawsko-Podhalańskiego]], pomijając jego drugi mezoregion o charakterze górskim, w dodatku wyższy od Pienin, [[Pogórze Spisko-Gubałowskie]] (z [[Magura Witowska (szczyt)|Magurą Witowską]], 1232 m n.p.m.).
Największe kontrowersje wzbudza umieszczenie w Koronie [[Góry Bialskie|Gór Bialskich]], które są częścią [[Góry Złote|Gór Złotych]], więc Góry Bialskie nie powinny w ogóle być umieszczone w Koronie, natomiast najwyższym szczytem całych Gór Złotych po polskiej stronie jest [[Brusek]] lub [[Postawna]] (różne źródła podają różne wysokości; nie prowadzą na nie jednak znakowane szlaki turystyczne), a nie [[Kowadło (szczyt)|Kowadło]].
W Górach Świętokrzyskich uwzględniono tylko [[Łysica (Góry Świętokrzyskie)|Łysicę]], pomimo tego, że są one podzielone na dwa główne pasma.
=== Błędne i nieaktualne pomiary wysokości ===
Kolejną kontrowersją jest umieszczenie w Koronie Chełmca, którego punkt pomiarowy znajdował się na 18-metrowej wieży widokowej i dzięki temu został uznany za najwyższy w Górach Wałbrzyskich, jednak w rzeczywistości najwyższa jest [[Borowa (góra)|Borowa]].
Jako najwyższy szczyt [[Góry Bardzkie|Gór Bardzkich]] figuruje [[Kłodzka Góra]], chociaż nowsze pomiary wykazały, że wyższa jest położona nieopodal [[Szeroka Góra]].
Najwyższym szczytem Gór Bystrzyckich nie jest Jagodna (977 m n.p.m), ale nienazwany formalnie wierzchołek o wysokości 985 m n.p.m. (na niektórych mapach błędnie oznaczony jako [[Sasanka (Góry Bystrzyckie)|Sasanka]], która faktycznie leży 400 m na północny wschód od niego).
Także według nowych pomiarów najwyższym szczytem Gór Kaczawskich jest Góra Folwarczna (722 m n.p.m.), uważany wcześniej za wyższy Skopiec ma tylko 718,6 m n.p.m.
W 2019 roku potwierdzono również, że najwyższym szczytem Gór świętokrzyskich jest wschodni wierzchołek Łysicy o nazwie [[Agata (szczyt)|Agata]]. Najnowsze pomiary wykazały 613,96 m n.p.m. co daje mu przewagę wobec ostatnich pomiarów Łysicy (613,33 m n.p.m.)
== Szczyty ==
{{mapa obiektów|linki=1|sekcja=Szczyty}}
Wykaz szczytów według autorów Korony<ref name="autonazwa1">{{Cytuj stronę |url= http://kgp.info.pl/wykaz-szczytow/ |tytuł= Wykaz Szczytów|data dostępu = 2018-01-07}}</ref>. Wykaz ten nie pokrywa się z przyjętą na Wikipedii regionalizacją fizycznogeograficzną Polski Jerzego Kondrackiego<ref name="autonazwa1" />.
{| class="wikitable sortable"
|-
! Lp. !! Szczyt !! Pasmo górskie !! Wysokość (m [[n.p.m.]])
|-
| 1 || [[Rysy]] (wierzchołek graniczny) || [[Tatry]]
| align=center| 2499
|-
| 2 || [[Babia Góra]] (wierzchołek graniczny) || [[Beskid Żywiecki]]
| align=center| 1725
|-
| 3 || [[Śnieżka]] (wierzchołek graniczny) || [[Karkonosze]]
| align=center| 1603
|-
| 4 || [[Śnieżnik (góra)|Śnieżnik]] (wierzchołek graniczny) || [[Masyw Śnieżnika]]
| align=center| 1423
|-
| 5 || [[Tarnica]] || [[Bieszczady Zachodnie]]
| align=center| 1346
|-
| 6 || [[Turbacz]] || [[Gorce]]
| align=center| 1310
|-
| 7 || [[Radziejowa]] || [[Beskid Sądecki]]
| align=center| 1266
|-
| 8 || [[Skrzyczne]] || [[Beskid Śląski]]
| align=center| 1257
|-
| 9 || [[Mogielica]] || [[Beskid Wyspowy]]
| align=center| 1171
|-
| 10 || [[Wysoka Kopa]] || [[Góry Izerskie]]
| align=center| 1126
|-
| 11 || [[Rudawiec (szczyt)|Rudawiec]] (wierzchołek graniczny) || [[Góry Bialskie]]
| align=center| 1106
|-
| 12 || [[Orlica (góra)|Orlica]] (wierzchołek graniczny) || [[Góry Orlickie]]
| align=center| 1084
|-
| 13 || Wysoka ([[Wysokie Skałki]]) (wierzchołek graniczny) || [[Pieniny]]
| align=center| 1050
|-
| 14 || [[Wielka Sowa]] || [[Góry Sowie]]
| align=center| 1015
|-
| 15 || [[Lackowa]] (wierzchołek graniczny) || [[Beskid Niski]]
| align=center| 997
|-
| 16 || [[Kowadło (szczyt)|Kowadło]] (wierzchołek graniczny) || [[Góry Złote]]
| align=center| 989
|-
| 17 || [[Jagodna]] || [[Góry Bystrzyckie (Sudety)|Góry Bystrzyckie]]
| align=center| 977
|-
| 18 || [[Skalnik (Rudawy Janowickie)|Skalnik]] || [[Rudawy Janowickie]]
| align=center| 945
|-
| 19 || [[Waligóra]] || [[Góry Kamienne]]
| align=center| 936
|-
| 20 || [[Czupel]] || [[Beskid Mały]]
| align=center| 933
|-
| 21 || [[Szczeliniec Wielki]] || [[Góry Stołowe]]
| align=center| 919
|-
| 22 || [[Lubomir (szczyt)|Lubomir]]<ref>Według regionalizacji Jerzego Kondrackiego szczyt ten należy do Beskidu Wyspowego.</ref> || [[Beskid Makowski]]
| align=center| 904
|-
| 23 || [[Biskupia Kopa]] (wierzchołek graniczny) || [[Góry Opawskie]]
| align=center| 889
|-
| 24 || [[Chełmiec (szczyt)|Chełmiec]] || [[Góry Wałbrzyskie]]
| align=center| 851
|-
| 25 || [[Kłodzka Góra]] || [[Góry Bardzkie]]
| align=center| 765
|-
| 26 || [[Skopiec]] || [[Góry Kaczawskie]]
| align=center| 724
|-
| 27 || [[Ślęża]] || [[Masyw Ślęży]]
| align=center| 718
|-
| 28 || [[Łysica (Góry Świętokrzyskie)|Łysica]] || [[Góry Świętokrzyskie]]
| align=center| 614
|}
== Zobacz też ==
* [[góry w Polsce]]
* [[lista najwyższych szczytów w Polsce]]
* [[Korona Sudetów Polskich]]
* [[Korona Sudetów Czeskich]]
* [[Korona Sudetów Niemieckich]]
* [[Korona Sudetów]]
* [[Korona Europy]]
* [[Ośmiotysięcznik|Korona Himalajów i Karakorum]]
* [[Korona Ziemi]]
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
== Linki zewnętrzne ==
* [http://maps.google.com/maps/ms?ie=UTF8&msa=0&msid=104041035837706964618.00043efc5cb9cf65d53cf&ll=49.873398,19.204102&spn=4.022034,11.601562&t=p&z=7 Korona Gór Polski – Mapa w Google Maps]
*[https://mynaszlaku.pl/korona-gor-polski-co-to-jest-jak-zdobyc-lista-szczytow-mapa/ Wykaz miejsc z pieczątką do książeczki Korony Gór Polski]
*[https://mynaszlaku.pl/korona-gor-polski-co-to-jest-jak-zdobyc-lista-szczytow-mapa/ Szczegółowy opis szlaku górskiego każdego z 28 szczytów do Korony Gór Polski]
{{Korona Gór Polski}}
[[Kategoria:Góry Polski]]
[[Kategoria:Turystyka w Polsce]]
| |||