Imiesłów: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 206.252.243.71 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to PG.
Znacznik: Wycofanie zmian
WP:SK+ToS, drobne techniczne, źródła/przypisy, drobne merytoryczne, szablon
Linia 1:
{{Dopracować|rozbudować=2019-12|źródła=2019-12}}
'''Imiesłów''' ([[łacina|łac.]] ''participium'') – nieosobowa forma [[czasownik]]a mająca cechy [[Syntaktyka (językoznawstwo)|składniowe]] i [[fleksja|fleksyjne]] [[przymiotnik]]a. W języku polskim istnieją również imiesłowy o funkcji zbliżonej do [[przysłówek|przysłówka]] (imiesłowy przysłówkowe)<ref name="Laskowski">
{{Cytuj książkę | nazwisko = Grzegorczykowa| imię = Renata|nazwisko2 = Laskowski| imię2 = Roman| nazwisko3 = Wróbel| imię3 = Henryk| tytuł = Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia| url = | inni = | wydanie = 2 | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN| miejsce = Warszawa |data = 1998| strony = 81-82| rozdział = Zagadnienia ogólne morfologii| nazwisko r = Laskowski | imię r = Roman | tom = I | isbn = 83-01-12829-1| odn = tak}}
</ref>. Imiesłów jest przykładem kategorii gramatycznej, która znajduje się na granicy fleksji i [[Derywacja (językoznawstwo)|derywacji]]<ref name="Laskowski"/>.
 
== Imiesłów w języku polskim ==
 
Imiesłów w języku polskim zakłada tożsamość [[agens]]a imiesłowu i orzeczenia (stąd zdanie ''Usiadłszy na ławeczce lunął deszcz'' jest bezsensowne).
Dzieli on znaczenie leksykalne z czasownikiem, od którego jest utworzony. Dziedziczy po nim również [[walencja (językoznawstwo)|ramę walencyjną]]<ref>W wypadku imiesłowów biernych jest to regularnie przekształcona rama walencyjna, por. ''Jan karmi psa - pies karmiony przez Janka.''</ref>, por.
''Janek dał Basi pierścionek - (Janek) dający Basi pierścionek'',
a także zachowuje [[aspekt (językoznawstwo)|aspekt]]. Ma on natomiast dystrybucję taką, jak przymiotniki: ''migocąca lampa - wyłączona lampa - jasna lampa'', stanowiąc [[przydawka|przydawkę]], oraz, podobnie jak przymiotniki, odmienia się przez [[przypadek]], [[Rodzaj gramatyczny|rodzaj]] i [[Liczba (językoznawstwo)|liczbę]]<ref name="Laskowski"/>. Nie przysługuje mu natomiast kategoria [[Gradacja (językoznawstwo)|stopnia]].
 
=== Przymiotnikowy ===
Linia 177 ⟶ 176:
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Grzegorczykowa| imię = Renata|nazwisko2 = Laskowski| imię2 = Roman| nazwisko3 = Wróbel| imię3 = Henryk| tytuł = Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia| url = | inni = | wydanie = 2 | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN| miejsce = Warszawa| data = 1998| strony = 81-82| rozdział = Zagadnienia ogólne morfologii| nazwisko r = Laskowski | imię r = Roman | tom = I | isbn = 83-01-12829-1}}
{{kontrola autorytatywna}}