Złotoryja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Usuwam kategorię w wyniku zamknięcia dyskusji
m →‎Historia: ->uzupełnienie
Linia 61:
== Historia ==
{{Dopracować|sekcja|źródła=2009-03|styl}}
Od VIII do X wieku w okolicach dzisiejszej Złotoryi mieszkali przedstawiciele plemienia [[Trzebowianie|Trzebowian]]. Pod koniec XII wieku osiedlili się tu [[Niemcy|niemieccy]] górnicy, by wydobywać [[złoto]], od którego Złotoryja wzięła swe wszystkie nazwy: ''Aurum'' – {{w języku|la|złoto}}, ''Goldberg'' – {{w języku|de|Złota Góra}}. Prawa miejskie osadzie nadał w roku 1211 książę [[Henryk I Brodaty]] (stało się to na zamku w sąsiedniej [[Rokitnica (województwo dolnośląskie)|Rokitnicy]]), osadzając tu niemieckich kolonistów. Jest to najstarsza udokumentowana lokacja na ziemiach polskich na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]], co pod względem prawnym czyni Złotoryję najstarszym miastem Polski.
[[Plik:Złotoryja, pozostałości murów obronnych przy ul. Pocztowej i Klasztornej, widok od pd-zach..JPG|mały|lewo|230px|Pozostałości średniowiecznych murów obronnych przy ul. Pocztowej i Klasztornej, widok od pd.-zach.]]
Kilkuset górników ze Złotoryi wzięło udział w 1241 w [[Bitwa pod Legnicą|bitwie z Mongołami pod Legnicą]], większość z nich zginęła w walce. W 1290 miasto otrzymało [[prawo mili]], było także ośrodkiem handlu [[sól kuchenna|soli]] i [[sukno|sukna]]. W 1328 Złotoryja wraz z resztą [[księstwo legnickie|księstwa legnickiego]] stała się [[lenno|lennem]] [[Czechy|Czech]]. Najazdy husytów w latach 1427, 1428 i 1431 spowodowały konieczność zbudowania murów obronnych, których znaczne fragmenty wraz z [[Baszta Kowalska w Złotoryi|Basztą Kowalską]] zachowały się do dzisiaj. W 1456 miał miejsce bunt plebejski, który zakończył się zgładzeniem burmistrza. Na pierwszej mapie Europy z 1467 r. [[Mikołaj z Kuzy]] na obszarze [[Śląsk]]a oprócz [[Wrocław]]ia zaznaczył tylko Złotoryję. W 1497 w mieście panowała epidemia. [[Aurimontanus]] założył szkołę miejską w 1504 r.
 
Pierwsze [[protestantyzm|protestanckie]] kazanie wygłoszono w Złotoryi w 1522 r. w kościele mariackim. W mieście kilka lat później na bazie szkoły [[Aurimontanus]]a powstało [[Gimnazjum Łacińskie w Złotoryi|gimnazjum łacińskie]], którego okres świetności przypada na rektorat [[Valentin Trozendorf|Valentina Trozendorfa]]. Renoma szkoły była tak wielka, że książę [[Fryderyk II legnicki|Fryderyk II]] rozważał jej przekształcenie w uniwersytet. Śmierć księcia i pożar miasta w 1554 roku przerwały te plany.
Linia 75:
W 1675, po śmierci ostatniego władcy z [[dynastia|dynastii]] [[Piastowie|Piastów]], [[Jerzy Wilhelm legnicki|Jerzego Wilhelma]], przeszła pod bezpośrednie panowanie Habsburgów. W roku 1742 Złotoryja wraz z większością [[Śląsk]]a po [[wojny śląskie|trzech wojnach śląskich]] z Austrią została zdobyta przez [[Królestwo Prus|Prusy]].
 
23 sierpnia 1813 bitwa o miasto pomiędzy wojskami Napoleona a oddziałami prusko-rosyjskimi. 26 sierpnia 1813 cofająca się [[Napoleon Bonaparte|napoleońska]] [[Armia Bobru]] marszałka [[Etienne Jacques Joseph Alexandre Macdonald|Macdonalda]] przegrała niedaleko Złotoryi [[Bitwa nad Kaczawą|bitwę]] z wojskami pruskimi, dowodzonymi przez [[Marszałek (stopień wojskowy)|feldmarszałka]] [[Gebhard Leberecht von Blücher|Gebharda von Blüchera]]. W 1820 rozebrano mury miejskie co ułatwiło rozwój przestrzenny miasta<ref name="dolnyslask">{{Cytuj|autor = Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas |tytuł = Dolny Śląsk - przewodnik |data = 1977 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wyd. Sport i Turystyka |s = 3386-387 }}</ref>.
 
Pod koniec XIX wieku i na początku XX wieku zbudowano linie kolejowe: