Ablatyw: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Terrus38 (dyskusja | edycje)
m Dodałem informację, że łacina nie była jedynym językiem europejskim, który ablatyw zachował, bo do dziś go ma albański. Jakby co, tu chociażby jest informacja o albańskim ablatywie, ale jakby się oglądało deklinacje albańskie to ablatyw występuje. https://en.wikipedia.org/wiki/Ablative_case#Albanian
m Anulowanie wersji 62663491 autorstwa Terrus38 (dyskusja) albański ablatyw nie jest przypadkiem odziedziczonym a powstałym wtórnie z konstrukcji poimkowych
Znacznik: Anulowanie edycji
Linia 4:
'''Ablatyw''' ([[łacina|łac.]] ''ablativus,'' w języku polskim nazywany także '''pochodnikiem''') – [[przypadek]] w [[Aglutynacyjność|językach aglutynacyjnych]] i niektórych [[fleksja|fleksyjnych]], wyraża odchodzenie i oddzielanie się od czegoś (odwrotnie niż [[allatyw]]).
 
Ablatyw jest charakterystyczny dla [[łacina|łaciny]], która jako jedenjedyny zjęzyk dwóch języków europejskich (obok albańskiego)europejski przechowała ten [[przypadek]] z pierwotnego zestawu ośmioprzypadkowej deklinacji praindoeuropejskiej. Spełnia też rolę narzędnika i miejscownika na zasadzie [[synkretyzm przypadków|synkretyzmu przypadków]] (w łacinie nie ma oddzielnego narzędnika, a miejscownik jest w zasadzie w zaniku) i poza tym ma funkcję syntaktyczną [[okolicznik]]a, czyli odpowiada na cały wachlarz pytań okolicznikowych, np. ''ablativus qualitatis'' (jaki?), ''ablativus instrumenti'' (czym?), ''ablativus auctoris'' (przez kogo?), ''ablativus temporis'' (kiedy?), ''ablativus modi'' (jak?), ''ablativus pretii'' (za ile?) – dużą część tych funkcji w języku polskim pełnią: narzędnik, miejscownik, dopełniacz lub wyrażenia okolicznikowe.
 
Jako osobny przypadek występuje ablatyw także w [[sanskryt|sanskrycie]] i w [[język awestyjski|awestyjskim]]. Występuje w [[Języki tureckie|językach turańskich]] (między innymi w [[Język tatarski|języku tatarskim]]), także w niektórych [[języki ugrofińskie|językach ugrofińskich]] np. w [[język fiński|języku fińskim]], gdzie oznacza oddzielenie desygnatów lub odchodzenie w sytuacji, gdy jeden znajduje się nad drugim: ''Ota kissa pöydältä!'' – weź kota ze stołu! (kot był wcześniej na stole). Pojawia się także w [[Języki tungusko-mandżurskie|językach tungusko-mandżurskich]] np. w [[Język mandżurski|mandżurskim]], gdzie odpowiada na pytania "od kogo/czego? skąd? od kiedy? którędy?" a tworzony jest poprzez dodanie końcówki ''-či''.