Unité d’habitation: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
txt
Tom5551 (dyskusja | edycje)
txt
Linia 35:
Silny wpływ na projekt wywarł awangardowy modernistyczny budynek moskiewskiego budynku mieszkalnego dla pracowników Narkomfin ([[komisariat ludowy|Ludowego Komisariatu]] Finansów) autorstwa [[Moisiej Ginzburg|Moisjeja Ginzburga]] (1932).
 
Blok marsylski jest przykładem ikonicznego oraz wpływowego budynku modernistycznego XX wieku<ref>Charles Jencks "Le Corbusier" 1973</ref>.
W 2016 budynek wpisano na [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|listę światowego dziedzictwa UNESCO]] jako część obiektu: [[Dzieła architektury Le Corbusiera|Dzieła architektury Le Corbusiera jako wybitny wkład do modernizmu]]<ref name=UN>[https://www.unesco.pl/?id=229/ Polski Komitet ds. UNESCO, ''Japonia'' (pol.), dostęp 18.01.2021]</ref>.
 
Linia 44 ⟶ 45:
Budynek został ulokowany w parku, na ogólnodostępnym terenie bez ogrodzenia<ref>{{Cytuj | url=http://www.marseille-citeradieuse.org/cor-cite.php | tytuł=accueil &#124; unité d’habitation du Corbusier<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=marseille-citeradieuse.org | język=fr | data dostępu=2018-11-17}}</ref>. Budynek nie jest przy ulicy i nie ma widoku na zabudowę miejską ale na drzewa. Uliczka została doprowadzona tylko do jednego z narożników budynku, natomiast sam obiekt został otoczony trawnikiem i chodnikami. Równocześnie z budową dokonano także zadrzewienia osiedla. Marsylski budynek, zaprojektowany we współpracy z [[Shadrach Woods|Shadrachem Woodsem]] i [[Georges Candilis|Georges’em Candilisem]], składa się ze 337 [[Mieszkanie|mieszkań]] rozmieszczonych na 12 [[kondygnacja]]ch, i wspiera się na dużych słupach (tzw. [[pilotis]]). Pod budynkiem unoszącym się na betonowych filarach znajduje się ziemia – teren, przez który można swobodnie przejść. W budynku znajdują się też sklepy, miejsca do uprawiania sportu, pomieszczenia medyczne, edukacyjne oraz [[hotel]] i restauracja. Płaski [[dach]] został zaprojektowany jako publiczny taras widokowy i ogród z ogólnodostępną panoramą [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]] i gór po przeciwnej stronie. Na dachu znajdują się pomieszczenia sportowe, bieżnia, świetlice, betonowy ekran do projekcji filmów, basen oraz rzeźby pełniące rolę wentylacji i upodabniające budynek do wielkiego [[Transatlantyk (statek)|transatlantyka]]. Nad dachem widoczny jest podniebny pomost, który wystaje poza obrys stropodachu<ref>Le Corbusier l’unité d’habitation de Marseille Jacques Sbriglio 2013</ref>. W środku znajdują się lampy w kształcie muszli, natomiast na trawniku są lampy w kształcie [[poler|pachołków]] cumowniczych instalowanych w portach. Wzdłuż długiej osi wewnątrz budynku co trzeci poziom biegną [[korytarz]]e. Wymiary mieszkań zostały opracowane dzięki własnemu sposobowi mierzenia przestrzeni autorstwa Le Corbusiera zwanego Modulor, opartego na wymiarach człowieka, [[złoty podział|złotym podziale]] i [[ciąg Fibonacciego|ciągu Fibonacciego]].
 
W odróżnieniu od wzorowanych na nim bloków mieszkalnych gorszego standardu, w których nie ma dużych mieszkań, wspólnej przestrzeni oraz ogrodu na dachu, marsylski Unité d’habitation zamieszkany jest przez [[Klasa średnia|klasę średnią]], a także klasę wyższą i został uznany za udany budynek<ref>Jonathan Glancey BBC 02.05.2013 “Le Corbusier's Unité: Is it a modern classic?” Cytat (jęz. angielski): Fashionable today, the Unité d’Habitation is respected and even loved by those who choose to live here as well as by the architects, students and other visitors who come to experience this remarkable essay in modern design. They like the fact that the building is at once “a machine for living”, a mesmerising structure and a lovely place to live. What local authorities around the world asked for instead from the 1950s was a form of low-cost, quick-build mass housing that, although superficially influenced by Le Corbusier, was nothing like this gifted architect’s work; it was like wanting a Picasso for the price of a picture postcard. In the design of L’Unité d’Habitation, Le Corbusier offered ordinary families architecture of the highest and most inventive order and even what may yet become, and confounding his critics, a World Heritage Site.</ref>. Współautor tego bloku mieszkalnego architekt francuski pochodzenia polskiego André Wogenscky stwierdził, że „Każde mieszkanie jest [[mezoneta|dwupoziomowe]] i przez to staje się podobne do [[willa|willi]]. Na każdym poziomie mieszkanie jest jakby przedłużone na zewnątrz dzięki [[loggia|loggiom]]. Takie mieszkanie to jest dom jednorodzinny wiszący nad ziemią<ref>{{Cytuj | url=http://www.marseille-citeradieuse.org/cor-cite.php | tytuł=accueil &#124; unité d’habitation du Corbusier<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=marseille-citeradieuse.org | język=fr | data dostępu=2018-11-17}}</ref>.” Idea funkcjonalnego, estetycznego i ekonomicznego bloku mieszkalnego spełniającego wysokie wymagania każdego człowieka została spełnionazrealizowana przez Le Corbusiera, co stało w oczywistej sprzeczności do prefabrykowanych bloków mieszkalnych w krajach komunistycznych, gdzie często mieszkanie dla rodzin wielodzietnych miało tylko jeden lub dwa ciasne pokoje, mierzyło od 27 m² do 3938 m² i nie miało dostępu do [[balkon]]u lub miało tylko jeden mały balkon na każde mieszkanie<ref>Normatyw mieszkaniowy obowiązujący w PRL w latach 1959-1974. Uchwała nr 364 Rady Ministrów z 20 sierpnia 1959 w sprawie zatwierdzenia normatywów projektowania dla budownictwa mieszkaniowego, „Monitor Polski”, nr 81, poz. 422, s. 687.</ref>. Przeciętna wielkość mieszkania w budynku Le Corbusiera to około 100 m²<ref>{{Cytuj | url=http://www.capairescoop.com/6253-T4-100-m2-dans-la-Cite-le-Corbusier.html | tytuł=vente T4 100 m2 dans la Cité le Corbusier<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=capairescoop.com | język=fr | data dostępu=2018-11-27}}</ref>. W marsylskim bloku w przykładowym mieszkaniu czteropokojowym powierzchnia pokoju dziecięcego, jednoosobowego wynosi 15 m² (14,94 m²) bez wliczania loggi, natomiast salon ma 25 m² (24,64 m²) bez wliczania loggii (5,8 m²)<ref>Sylvette Denèfle Habiter Le Corbusier 2006</ref><ref>Le Corbusier l'unité d'habitation de Marseille Jacques Sbriglio 2013</ref>. Nad salonem (o wysokości 4,8 m i szerokości 3,66 m) jest sypialnia rodziców (14,94 m²) z widokiem na salon<ref>Unité d'habitation, Marseille, France Fondation Le Corbusier 2021 http://www.fondationlecorbusier.fr/corbuweb/morpheus.aspx?sysId=13&IrisObjectId=5234&sysLanguage=fr-fr&itemPos=61&itemSort=fr-fr_sort_string1%20&itemCount=79&sysParentName=&sysParentId=64</ref><ref>Le Corbusier l'unité d'habitation de Marseille Jacques Sbriglio 2013</ref>. Pokój dziecięcy przylega do identycznego pokoju dla drugiego dziecka i dzieli z nim wspólną loggię dlatego też wielu właścicieli zlikwidowało oryginalną drewnianą i przesuwaną ścianę działową (zaprojektowaną jako tablica do pisania kredą) aby stworzyć jeden duży pokój, ponieważ same pokoje dziecięce są wąskie (1,83 m)<ref>Le Corbusier l'unité d'habitation de Marseille Jacques Sbriglio 2013</ref><ref>Sylvette Denèfle Habiter Le Corbusier 2006</ref>. Każda kuchnia jest wyposażona w zsyp na śmieci, który sam jest nowatorską instalacją. Śmieci trafiają podziemnym tunelem do małego budynku o opływowych kształtach, który jest oddalony od bloku mieszkalnego aby śmieciarki nie podjeżdżały pod okna mieszkańcom tak jak w zwykłym budynku<ref>https://www.sites-le-corbusier.org/fr/unite-habitation</ref><ref>https://thecardographer.wordpress.com/2010/06/21/beauty-and-waste/</ref>. Każde mieszkanie ma dwa poziomy, okna na dwie strony świata, jest wyposażone w kilka obszernych loggi oraz jest całkowicie przeszklone dzięki portfenetrom zainstalowanym rzędami w każdym pomieszczeniu<ref>The Architectural Review May 1951</ref>. Wnętrza zostały zaprojektowane zgodnie z inspirującymi architekta ideami architektury okrętowej i klasztornej, dostrzegalne są racjonalizm i prostota<ref>Gilles Ragot http://www.sites-le-corbusier.org/fr/unite-habitation</ref>. Wszystkie pokoje -poza salonem- mają wysokość 2,26 m co podlegało krytyce już po oddaniu budynku do użytku tak jak i zbyt wąskie pokoje dla dzieci<ref>Peter Blake What's Wrong with Modern Architecture? 1977 https://people.com/archive/whats-wrong-with-modern-architecture-plenty-says-critic-peter-blake-vol-8-no-11/</ref>. W bloku berlińskim wybudowanym w 1957 roku zwiększono wysokość pomieszczeń do 2,5 m i zrezygnowano z wąskich pokoi dziecięcych ze względu na obowiązujące prawo. Zastosowano tam też okrągłe bulaje na klatkach schodowych (inspiracja architekturą okrętową)<ref>https://dome.mit.edu/handle/1721.3/155263</ref>.
 
Budynek został wzniesiony z surowego [[żelbeton|betonu zbrojonego]] oszalowanego drewnianymi deskami po których zostały widoczne ślady, ponieważ w czasach niedoboru materiałów po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] planowany stalowy szalunek okazał się zbyt drogi. Architekt udekorował betonową fasadę w niektórych miejscach odciskami morskich muszli.