Żytomierz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, poprawa linków, źródła/przypisy, lit. |
drobne redakcyjne, drobne techniczne |
||
Linia 40:
=== W zaborze rosyjskim ===
W wyniku [[II rozbiór Polski|II rozbioru Polski]] Żytomierz wszedł w skład [[Imperium Rosyjskie|Rosji]]
[[Plik:Театр у Житомирі, 19 ст.jpg|mały|lewo|Teatr w Żytomierzu w XIX wieku]]
W 1820 spłonął drewniany kościół bernardynów{{r|kg}}. Do 1841 w jego miejscu wzniesiono kościół murowany, a klasztor bernardynów stał się seminarium katolickim{{r|kg}}. W latach 1816–1840 wzniesiono klasztor szarytek{{r|kg}}. W 1841 roku zburzono [[barok]]owy kościół jezuitów.
Około połowy XIX wieku w Żytomierzu zamieszkał [[Józef Ignacy Kraszewski]]. Pełnił tu m. in. funkcje kuratora szkół polskich, dyrektora Teatru Żytomierskiego i Klubu Szlacheckiego<ref>{{Cytuj |url=http://kresy24.pl/zytomierz-tam-spi-polska/ |tytuł=Żytomierz, tam śpi Polska |<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> |opublikowany=kresy24.pl |język=pl |data dostępu=2017-11-28}}</ref>. Przy jego wsparciu wzniesiono w mieście nowy gmach teatru.
Podczas [[powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] Żytomierz był trwałym i silnym punktem oparcia dla polskich powstańców. Jednym z bardziej znanych powstańców styczniowych związanych z miastem był [[Marian Karol Dubiecki]], który potem w swojej książce ''[[Na kresach i za kresami]]'' podał wiele cennych wiadomości o mieście. Po powstaniu w 1865 władze carskie zamknęły klasztor szarytek{{r|kg}}.
[[Plik:Bfc zhitomir kiev str.jpg|mały|Żytomierz, początek XX wieku]]
W 1897 roku miasto liczyło 66 tys. mieszkańców, w tym około 31 tys. Żydów, około 25 tys. prawosławnych i 9 tys. [[Katolicyzm|katolików]] i blisko tysiąc [[Staroobrzędowcy|staroobrzędowców]]<ref>{{Cytuj |url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=233 |tytuł=Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> |opublikowany=demoscope.ru |data dostępu=2017-11-28}}</ref>. W tym czasie Żytomierz stanowił jedno z najsilniejszych ośrodków polskiego życia religijnego na [[Ukraina Prawobrzeżna|Prawobrzeżu Dniepru]], tutaj znajdowała się [[kuria]] [[Diecezja żytomierska|diecezji łucko-żytomierskiej]], siedziba biskupa, którego jurysdykcja obejmowała [[Gubernia kijowska|gubernię kijowską]], [[Gubernia podolska|podolską]] oraz [[Gubernia wołyńska|wołyńską]], w mieście była także [[katedra]] oraz jedyne na Prawobrzeżu rzymskokatolickie [[seminarium duchowne]]. Dzięki m. in. tutejszym duszpasterzom katolickim pochodzącym z różnych ziem polskich powstawały (obok już istniejących) kolejne polskie towarzystwa charytatywne, oświatowe, sportowe, zawodowe, a także schroniska dla dzieci i biednych, rozmaite systemy szkoleń, szkoły.
W 1899 uruchomiony został [[Tramwaje w Żytomierzu|system tramwajowy]].
W 1905 roku, w wyniku agitacji [[Czarna Sotnia|czarnosecinnej]], doszło w Żytomierzu do [[Pogromy Żydów w Imperium Rosyjskim|pogromu Żydów]]. Pomimo sukcesów oddziałów samoobrony 29 Żydów zamordowano, a 150 zostało rannych<ref>{{cytuj książkę|autor=J. D. Klier, S. Lambroza |tytuł=Pogroms: Anti-Jewish Violence in Modern Russian History |url=http://books.google.pl/books?id=T3D7CmSOMfIC&lpg=PP1&pg=PA223#v=onepage&q&f=false |strony=223–224 |wydawca=Cambridge University Press |rok=1992 |język=en |data dostępu=2013-02-13}}</ref>.
=== I wojna światowa i wojna polsko-bolszewicka ===
Linia 159:
== Bibliografia ==
*
== Linki zewnętrzne ==
| |||