Wikipedia

Paulina Kuczalska-Reinschmit: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→‎Działalność społeczno-polityczna: Maria Szeliga oznaczona w hiperlinku urodzila się w 1952r., a więc nie mogła wziąć udziału w kongresie w 1889r.
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
drobne redakcyjne (m.in poprawa kolejności), drobne techniczne, linki
Linia 20:
|www =
}}
'''Paulina Kuczalska-Reinschmit''' (z domu ''Kuczalska''; ur. [[15 stycznia]] [[1859]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[13 września]] [[1921]] tamże) – polska działaczka społeczna, wydawczyni i publicystka, [[feminizm|feministka]] nazywana ''Wodzem'', ''Hetmanką'', ''Sterniczką''.
 
== Życie i działalność ==
== Działalność społeczno-polityczna ==
PochodziłaPaulina Kuczalska pochodziła z rodziny ziemiańskiej, do której należały majątki Smolne i Bereźniaki w [[Powiat czerkaski|powiecie czerkaskim]]. Była córką Eweliny z Jastrzębiec-Porczyńskich, która należała do grupy [[Entuzjastki|Entuzjastek]] [[Narcyza Żmichowska|Narcyzy Żmichowskiej]]. Jej dziadek, Edward Porczyński, był legionistą walczącym pod Samosierrą.▼
Rozpoczęła działalność publicystyczną w 1881 roku, gdy jej pierwszy tekst ukazał się drukiem na łamach „Echa”. Publikowała m.in. w [[Tygodnik Ilustrowany|Tygodniku Ilustrowanym]], [[Kurier Warszawski (dziennik)|Kurierze Warszawskim]], [[Kurier Codzienny (1865–1905)|Kurierze Codziennym]], [[Ogniwo (tygodnik)|Ogniwie]] i [[Nowa Gazeta (1906–1918)|Nowej Gazecie]]. W 1889 roku wraz z Marią Szeligą wzięła udział w międzynarodowym kongresie organizacji kobiecych w [[Paryż]]u.▼
 
W 1879 roku zawarła związek małżeński ze Stanisławem Reinschmitem, wysokim urzędnikiem [[Towarzystwo Kredytowe Ziemskie w Królestwie Polskim|Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego]]. Mąż zaraził ją [[choroby przenoszone drogą płciową|chorobą weneryczną]], w wyniku której straciła oko<ref>Romana Pachucka,: ''Pamiętniki 1886–1914'', Wrocław 1958.</ref>. W 1885 roku rozstała się z mężem, który objął opiekę nad ich synem Leonem. W latach 1885–1889 studiowała nauki ścisłe w Genewie i Brukseli. Była poliglotką – władała francuskim, niemieckim, włoskim i angielskim<ref>Romana Pachucka, ''Pamiętniki 1886–1914'', Wrocław 1958.</ref>.▼
Bodaj jako pierwsza sformułowała postulaty kobiece odrębnie od kwestii narodowowyzwoleńczych. Stanowisko to zaprezentowała m.in. podczas warszawskiego wiecu Demokracji Postępowej w 1906 roku. Polemizowała z [[Eliza Orzeszkowa|Elizą Orzeszkową]], która proponowała samopoświęcenie kobiet – Kuczalska-Reinschmit wskazywała na konieczność wywalczenia [[prawa kobiet|praw kobiet]] nawet przed zdobyciem niepodległości Polski. Współtworzyła wiele organizacji i instytucji edukacyjnych, zawodowych, charytatywnych, politycznych. W 1894 roku stworzyła [[Delegacja Pracy Kobiet|Delegację Pracy Kobiet]] przy [[Towarzystwo Popierania Przemysłu i Handlu|Towarzystwie Popierania Przemysłu i Handlu]], której głównymi zadaniami była walka o pełny dostęp kobiet do cechów rzemieślniczych oraz prowadzenie kursów zawodowych dla kobiet. Jej bliską współpracownicą była [[Józefa Bojanowska]].▼
 
▲Rozpoczęła działalnośćDziałalność publicystyczną rozpoczęła w 1881 roku, gdy jej pierwszy tekst ukazał się drukiempublikacją na łamach „Echa”. Publikowała m.&nbsp;in. w [[Tygodnik IlustrowanyIllustrowany|Tygodniku IlustrowanymIllustrowanym]], [[Kurier Warszawski (dziennik)|Kurierze Warszawskim]], [[Kurier Codzienny (1865–1905)|Kurierze Codziennym]], [[Ogniwo (tygodnik)|Ogniwie]] i [[Nowa Gazeta (1906–1918)|Nowej Gazecie]]. W 1889 roku wraz z Marią Szeligą wzięła udział w międzynarodowym kongresie organizacji kobiecych w [[Paryż]]u.
W 1907 roku stworzyła [[Związek Równouprawnienia Kobiet Polskich]], którego głównym celem miała być ''akcja dla uzyskania powszechnego, równego prawa wyborczego bez różnicy płci, narodowości i wyznań, przy bezpośrednim i tajnym głosowaniu''. Reinschmit do śmierci była prezeską Związku. Założycielka gazety „[[Ster (czasopismo)|Ster]]”, pierwszego polskiego pisma poświęconego prawom kobiet, wydawanego we [[Lwów|Lwowie]] (1895–1897), a następnie w [[Warszawa|Warszawie]] (1907–1914). Współpracowały z nią i bywały w prowadzonym przez nią salonie przy ul. Marszałkowskiej najważniejsze feministki epoki: [[Janina Baudouin de Courtenay]], [[Justyna Budzińska-Tylicka]], [[Kazimiera Bujwidowa]], [[Maria Dulębianka]], [[Maria Konopnicka]], [[Izabela Moszczeńska-Rzepecka|Iza Moszczeńska]], [[Eliza Orzeszkowa]], [[Józefa Sawicka]], [[Cecylia Walewska]]. W „Sterze” publikowali też mężczyźni tacy jak m.in. [[Piotr Chmielowski]], [[Stefan Żeromski]] i [[Piotr Odmieniec Włast|Piotr Włast]].▼
 
W latach 1885–1889 studiowała nauki ścisłe w [[Genewa|Genewie]] i [[Bruksela|Brukseli]].
▲Bodaj jako pierwsza sformułowała postulaty kobiece odrębnie od kwestii narodowowyzwoleńczych. Stanowisko to zaprezentowała m.&nbsp;in. podczas warszawskiego wiecu Demokracji Postępowej w 1906 roku. Polemizowała z [[Eliza Orzeszkowa|Elizą Orzeszkową]], która proponowała samopoświęcenie kobiet – Kuczalska-Reinschmit wskazywała na konieczność wywalczenia [[prawa kobiet|praw kobiet]] nawet przed zdobyciem niepodległości Polski. Współtworzyła wiele organizacji i instytucji edukacyjnych, zawodowych, charytatywnych, politycznych. W 1894 roku stworzyła [[Delegacja Pracy Kobiet|Delegację Pracy Kobiet]] przy [[Towarzystwo Popierania Przemysłu i Handlu|Towarzystwie Popierania Przemysłu i Handlu]], której głównymi zadaniami była walka o pełny dostęp kobiet do cechów rzemieślniczych oraz prowadzenie kursów zawodowych dla kobiet. Jej bliską współpracownicą była [[Józefa Bojanowska]].
 
▲W 1907 roku stworzyła [[Związek Równouprawnienia Kobiet Polskich]], którego głównym celem miała być ''akcja dla uzyskania powszechnego, równego prawa wyborczego bez różnicy płci, narodowości i wyznań, przy bezpośrednim i tajnym głosowaniu''. ReinschmitKuczalska do śmierci była prezeską Związku. Założycielka gazety „[[Ster (czasopismo)|Ster]]”, pierwszego polskiego pisma poświęconego prawom kobiet, wydawanego we [[Lwów|Lwowie]] (1895–1897), a następnie w [[Warszawa|Warszawie]] (1907–1914). Współpracowały z nią i bywały w prowadzonym przez nią salonie przy ul. Marszałkowskiej najważniejsze feministki epoki: [[Janina Baudouin de Courtenay]], [[Justyna Budzińska-Tylicka]], [[Kazimiera Bujwidowa]], [[Maria Dulębianka]], [[Maria Konopnicka]], [[Izabela Moszczeńska-Rzepecka|Iza Moszczeńska]], [[Eliza Orzeszkowa]], [[Józefa Sawicka]], [[Cecylia Walewska]]. W „Sterze” publikowali też mężczyźni tacy jak m.&nbsp;in. [[Piotr Chmielowski]], [[Stefan Żeromski]] i [[Piotr Odmieniec Włast|Piotr Włast]].
 
Kuczalska-Reinschmit zorganizowała uroczyste obchody dwudziestopięciolecia twórczości Elizy Orzeszkowej, podczas których zebrała fundusze na prace naukowe kobiet. W 1911 roku odbył się jubileusz samej Kuczalskiej-Reinschmit w Resursie Obywatelskiej, w którym wzięły udział członkinie szesnastu stowarzyszeń kobiecych, zarówno polskich, jak i zagranicznych.
 
Kuczalska-Reinschmit była poliglotką – władała francuskim, niemieckim, włoskim i angielskim<ref>Romana Pachucka, ''Pamiętniki 1886–1914'', Wrocław 1958.</ref>. [[Cecylia Walewska]], kronikarka polskiego ruchu feministycznego, nazwała Kuczalską-Reinschmitją ''pierwszą niezmordowaną rzeczniczką pełnych, bezkompromisowych praw kobiety''.
 
Pochowana została na [[Cmentarz Powązkowski w Warszawie|Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie]] (kwatera 329-2-3)<ref>{{Cmentarze Warszawa|id=66210|cmentarz=Cmentarz Stare Powązki|osoba=PAULINA KUCZALSKA-REINSCHMIDT|data dostępu=2019-12-10}}</ref>.
 
== Wybrane publikacje ==
* ''[https://polona.pl/item/nasze-cele-i-drogi-szkic-do-programu-dzialalnosci-kobiecej,MTc4NjQzODc/4/#info:metadata ''Nasze drogi i cele. Szkic do programu działalności kobiecej]''], Lwów 1897.
* ''Stan wykształcenia kobiet w Polsce'', 1902.
* ''Historia ruchu kobiecego'', 1903.
* [http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=1325&dirds=1&tab=2 ''Młodzież żeńska i sprawa kobieca''], Warszawa 1906.
* ''[https://polona.pl/item/siostry-sztuka-psychologiczna,MTc4NjQzOTY/6/#info:metadata ''Siostry; sztuka psychologiczna]''], Warszawa 1908.
* [http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=2817 ''Wyborcze prawa kobiet''], Warszawa 1911.
 
== Życie prywatnePrzypisy ==
{{Przypisy}}▼
▲Pochodziła z rodziny ziemiańskiej, do której należały majątki Smolne i Bereźniaki w [[Powiat czerkaski|powiecie czerkaskim]]. Była córką Eweliny z Jastrzębiec-Porczyńskich, która należała do grupy [[Entuzjastki|Entuzjastek]] [[Narcyza Żmichowska|Narcyzy Żmichowskiej]]. Jej dziadek, Edward Porczyński, był legionistą walczącym pod Samosierrą.
 
▲W 1879 roku zawarła związek małżeński ze Stanisławem Reinschmitem, wysokim urzędnikiem [[Towarzystwo Kredytowe Ziemskie w Królestwie Polskim|Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego]]. Mąż zaraził ją [[choroby przenoszone drogą płciową|chorobą weneryczną]], w wyniku której straciła oko<ref>Romana Pachucka, Pamiętniki 1886–1914, Wrocław 1958.</ref>. W 1885 roku rozstała się z mężem, który objął opiekę nad ich synem Leonem. W latach 1885–1889 studiowała nauki ścisłe w Genewie i Brukseli. Była poliglotką – władała francuskim, niemieckim, włoskim i angielskim<ref>Romana Pachucka, ''Pamiętniki 1886–1914'', Wrocław 1958.</ref>.
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.lewicowo.pl/varia/viewpub/tid/2/pid/309 Paulina Kuczalska-Reinschmitt, ''Międzynarodowe zjazdy kobiet'']▼
* [http://www.feminoteka.pl/muzeum/readarticle.php?article_id=1#3 ''Hetmanka ruchu kobiecego'', Muzeum Historii Kobiet]▼
* [http://partiarazem.pl/2016/11/98-rocznica-wywalczenia-kobiety-praw-wyborczych-pobierz-e-booka/ ''Sprawa kobieca'' – darmowy e-book z tekstami Kuczalskiej-Reinschmit] wydany przez [[Partia Razem|Partię Razem]].▼
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |nazwisko = Górnicka-Boratyńska| imię = Aneta| autor link = Aneta Górnicka-Boratyńska| tytuł =: ''Chcemy całego życia. Antologia polskich tekstów feministycznych z lat 1870–1939| wydawca ='', Fundacja Res Publica| miejsce =, Warszawa| rok = 1999|, strony = 148–163| isbn =ISBN 83-910975-2-8}}, s. 148–163.
* {{cytuj książkę |nazwisko = Walewska| imię = Cecylia| autor link = Cecylia Walewska| tytuł =: ''W walce o równe prawa. Nasze bojownice| wydawca ='', [[Kobieta Współczesna]]| miejsce =, Warszawa| rok = 1930|, strony =s. 15–21| isbn =}}.
 
== PrzypisyLinki zewnętrzne ==
▲* [http://www.lewicowo.pl/varia/viewpub/tid/2/pid/309 Paulina Kuczalska-Reinschmitt,: ''Międzynarodowe zjazdy kobiet'']
▲{{Przypisy}}
▲* [http://www.feminoteka.pl/muzeum/readarticle.php?article_id=1#3 ''Hetmanka ruchu kobiecego''], Muzeum Historii Kobiet]
▲* [http://partiarazem.pl/2016/11/98-rocznica-wywalczenia-kobiety-praw-wyborczych-pobierz-e-booka/ ''Sprawa kobieca'' – darmowy e-book z tekstami Kuczalskiej-Reinschmit] wydany przez [[Partia Razem|Partię Razem]].
 
{{Kontrola autorytatywna}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Paulina_Kuczalska-Reinschmit”