|
=== Styl życia ===
Nieodpowiednia dieta odpowiada za ok. 12% przypadków dny<ref name=Review08/>, wykazując silny związek z ilością spożywanego alkoholu, napojów słodzonych [[fruktoza|fruktozą]], mięsa i owoców morza<ref name=Nature2009/><ref>{{cytuj pismo |nazwisko=Weaver|imię=AL |tytuł=Epidemiology of gout |czasopismo=Cleveland Clinic journal of medicine |data=lipiec 2008 |wolumin=75 Suplement 5|strony=S9–12 |pmid=18819329}}</ref>. Innymi czynnikami wywołującymi dnę są [[uraz (medycyna)|urazy fizyczne]] i operacje chirurgiczne<ref name=Lancet2010/>. Autorzy badań, których wyniki ogłoszono w marcu 2004 i w lipcu 2008 są zdania, że dieta (niegdyś uważana za powiązaną z dną) zawierająca warzywa bogate w [[puryna|purynę]] (np. fasola, groch, soczewica i szpinak) oraz białko nie przyczynia się do jej rozwoju.<ref>{{cytuj pismo|autor=Choi HK, Atkinson K, Karlson EW, Willett W, Curhan G |tytuł=Purine-rich foods, dairy and protein intake, and the risk of gout in men |czasopismo=N. Engl. J. Med. |wolumin=350 |numer=11 |strony=1093–103 |rok=2004 |miesiąc=marzec|pmid=15014182 |doi=10.1056/NEJMoa035700 |url=}}</ref><ref name=Epi2008/>.. Czynnikami zmniejszającymi przypuszczalnie ryzyko dny jest spożywanie [[kawa|kawy]], [[Kwas askorbinowy|witaminy C]] oraz [[nabiał]]u, a także aktywność fizyczna<ref>{{cytuj pismo |autor=Hak AE, Choi HK |tytuł=Lifestyle and gout |czasopismo=Curr Opin Rheumatol |wolumin=20 |numer=2 |strony=179–86 |rok=2008 |miesiąc=marzec |pmid=18349748 |doi=10.1097/BOR.0b013e3282f524a2 |url=}}</ref><ref>{{cytuj pismo |autor=Williams PT |tytuł=Effects of diet, physical activity and performance, and body weight on incident gout in ostensibly healthy, vigorously active men |czasopismo=Am. J. Clin. Nutr. |wolumin=87 |numer=5 |strony=1480–7 |rok=2008 |miesiąc=maj|pmid=18469274 |doi= |url=}}</ref><ref name=Life2010>{{cytuj pismo |autor=Choi HK |tytuł=A prescription for lifestyle change in patients with hyperuricemia and gout |czasopismo=Curr Opin Rheumatol |wolumin=22 |numer=2 |strony=165–72 |rok=2010 |miesiąc=marzec |pmid=20035225 |doi=10.1097/BOR.0b013e328335ef38 |url=}}</ref>. Uważa się, że częściowo wynika to z ich zdolności do obniżania [[insulinooporność|insulinooporności]]<ref name=Life2010/>.
=== Czynniki genetyczne ===
Dna jest zaburzeniem [[puryna|metabolizmu puryny]]<ref name=Lancet2010/> i występuje, gdy końcowy metabolit puryny, [[kwas moczowy]], krystalizuje się w postaci moczanu jednosodowego wytrącając się w stawach, w ścięgnach i tkankach otaczających<ref name=Nature2009/>. Kryształki te następnie wywołują miejscową reakcję o podłożu immunologicznym – [[zapalenie|stan zapalny]]<ref name=Nature2009/>, w którym jednym z kluczowych białek jest [[interleukina 1]]β<ref name=Lancet2010/>. Do częstego występowania tej choroby przyczyniła się ewolucyjna utrata u ludzi i wyższych [[naczelne|naczelnych]] [[urykaza|urykazy]], która rozbija kwas moczowy<ref name=Lancet2010/>.
Nie wiemy dokładnie, co powoduje wytrącanie się kwasu moczowego. Choć może się krystalizować przy normalnym poziomie, to bardziej prawdopodobna jest jego krystalizacja na poziomie podwyższonym<ref name=Nature2009/><ref name="pmid17595458">{{cytuj pismo |autor=Virsaladze DK, Tetradze LO, Dzhavashvili LV, Esaliia NG, Tananashvili DE |tytuł= Levels of uric acid in serum in patients with metabolic syndrome |język=ru |czasopismo=Georgian Med News |wolumin= |numer=146 |strony=35–7 |rok=2007 |miesiąc=Maj |pmid=17595458 }}</ref>. Do innych, uznawanych za ważne, czynników wywołujących ostry napad dny należą niska temperatura, gwałtowne zmiany w poziomie kwasu moczowego, [[kwasica]]<ref name="pmid12672211">{{cytuj pismo| autor = Moyer RA, John DS| tytuł = Acute gout precipitated by total parenteral nutrition| czasopismo = The Journal of rheumatology| wolumin = 30| numer = 4 |strony = 849–50| rok = 2003| miesiąc = Kwiecień| pmid = 12672211| doi = | url = | issn =}}</ref><ref name="pmid7783706">{{cytuj pismo| autor = Halabe A, Sperling O| tytuł = Uric acid nephrolithiasis| czasopismo = Mineral and electrolyte metabolism| wolumin = 20| numer = 6| strony = 424–31| rok = 1994| pmid = 7783706| doi = | url = | issn =}}</ref>, gromadzenie się płynu w stawach oraz białka [[Macierz pozakomórkowa|macierzy pozakomórkowej]], jak [[proteoglikany]], [[kolagen]]y i [[siarczan chondroityny]]<ref name=Lancet2010/>. Nasilone wytrącanie się przy niskich temperaturach może częściowo tłumaczyć, dlaczego najbardziej narażone są stawy stóp<ref name=Review08/>. Do gwałtownych zmian w kwasie moczowym może dojść z różnych powodów, jak wstrząs, zabieg chirurgiczny, [[Chemioterapia nowotworów|chemioterapia]], działanie diuretyków czy odstawienie lub rozpoczęcie przyjmowania [[allopurynol]]u<ref name=Egg2007/>. Uważa się, że [[antagonisty kanału wapniowego]] i [[losartan]] w mniejszym stopniu podwyższają ryzyko wystąpienia dny niż inne [[leki hipotensyjne]]<ref name="pmid22240117">{{cytuj pismo| autor=Choi HK, Soriano LC, Zhang Y, Rodríguez LA| tytuł=Antihypertensive drugs and risk of incident gout among patients with hypertension: population based case-control study. | czasopismo=BMJ | rok= 2012 | wolumin= 344 | numer= | strony= d8190 | pmid=22240117 |doi=10.1136/bmj.d8190 | pmc=3257215 | url=}}</ref>.
== Diagnostyka ==
|
