Dawid Przepiórka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
flaga z lat 1928-1980
Oldpolihistor (dyskusja | edycje)
m drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, źródła/przypisy, kat., infobox
Linia 1:
{{Szachista infobox
|Imię i nazwisko = Dawid Przepiórka
|Grafika = Dawid przepiorka.jpg
|Podpis =
|Państwo = {{flaga|2RP}} [[Polska]]
|Data urodzenia = 22 grudnia 1880
|Miejsce urodzenia = [[Warszawa]]
|Data śmierci = 1940
|Miejsce śmierci = [[Palmiry]]
|Tytuł szachowy =
|Ranking =
|Miejsce na liście =
|FIDE Top 100 =
|odznaczenia = {{order|KZ|Z}}
|commons = Category:Dawid Przepiorka
|quote =
|www =
}}
 
'''Dawid Przepiórka''' (ur. [[22 grudnia]] [[1880]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. w I poł. 1940 r. w [[Palmiry|Palmirach1940]] k.w [[WarszawaPalmiry|WarszawyPalmirach]]) – polski [[szachy|szachista]] i [[kompozycja szachowa|kompozytor szachowy]] pochodzenia żydowskiego, złoty medalista [[olimpiada szachowa|olimpijski]], mistrz [[Polska|Polski]], wicemistrz świata amatorów, działacz [[szachy|szachowy]].
 
== Życiorys ==
Syn Izraela Przepiórki, bogatego warszawskiego inwestora budowlanego i Dwojry (Debory) Kon, córki lubelskiego rabina Szneura Zalmana Ladiera. Uznawany był za "[[Cudowne dzieci szachowe|genialne dziecko]]" – w 1892 r. rozegrał pokazową partię z mistrzem [[Jan Taubenhaus|Janem Taubenhausem]], którą wygrał. W 1895 r. opublikował swoje pierwsze zadania (dwuchodówki) w "Kurierze„Kurierze Warszawskim"Warszawskim”. Maturę uzyskał eksternistycznie w VI Męskim Gimnazjum Męskim w Warszawie. W latach 1903–1905 studiował na wydziale matematyki [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]]. W latach 1905–1914 przebywał w Niemczech, kontynuując studia na uniwersytecie w [[Getynga|Getyndze]], a następnie w [[Monachium]]. Lata [[I wojna światowa|I wojny światowej]] spędził w [[Szwajcaria|Szwajcarii]]. Uzyskany na turnieju w [[Coburg]]u w 1904 r. tytuł mistrza pozwolił mu uczestniczyć w turniejach międzynarodowych.
 
W pierwszych dekadach [[XX wiek]]u był uczestnikiem prestiżowych turniejów czołówki światowej. Największe indywidualne sukcesy odniósł w 1926 roku. Wygrał wówczas turniej w [[Monachium]] (przed [[Jefim Bogolubow|Jefimem Bogolubowem]] i [[Rudolf Spielmann|Rudolfem Spielmannem]]) oraz zwyciężył w pierwszych [[Mistrzostwa Polski w Szachach 1926|mistrzostwach Polski]] w [[Warszawa|Warszawie]]. W 1928 r. zajął II miejsce (za [[Max Euwe|Maxem Euwe]]) podczas oficjalnych mistrzostw świata amatorów w [[Haga|Hadze]], zdobywając tytuł wicemistrza świata.
Linia 28 ⟶ 31:
Był również działaczem szachowym, stał na czele Komitetu Organizacyjnego, który doprowadził do powstania [[Polski Związek Szachowy|Polskiego Związku Szachowego]]. Był wieloletnim wiceprezesem [[Polski Związek Szachowy|Polskiego Związku Szachowego]] i mecenasem, który wspierał finansowo PZSZach<ref>[http://www.pzszach.civ.pl/index.php?idm=4&idm2=125&idm3=158 POLSKI ZWIĄZEK SZACHOWY, ZARYS HISTORII SZACHÓW W POLSCE], Autor opracowania [[Andrzej Filipowicz]]</ref>.
 
Został odznaczony Złotym [[Krzyż Zasługi|Złotym Krzyżem Zasługi]] za zasługi w organizacji szachowej olimpiady w Warszawie w [[Olimpiada szachowa 1935|1935]] roku. W 1936 r. został pierwszym w historii Polakiem, który otrzymał tytuł Honorowego Członka [[Międzynarodowa Federacja Szachowa|Międzynarodowej Federacji Szachowej]]<ref>[http://www.fide.com/fide/directory/fide-officials.html?comid=34&task=committee Honorary Members]</ref>.
 
W styczniu 1940 r. wraz z innymi miłośnikami szachów (ok. 30 osób) został aresztowany przez gestapo w kawiarni szachowej mieszczącej się w prywatnym mieszkaniu Franciszka Kwiecińskiego przy ulicy Marszałkowskiej 76 (róg Hożej). Cała grupa przebywała w areszcie śledczym przy ul. Daniłowiczowskiej. Tam Przepiórka wygłosił swój ostatni wykład poświęcony [[gra końcowa|końcówkom]]: król i pion przeciwko królowi. Aresztowany wraz z Przepiórką Zygmunt Szulce kilka lat po wojnie opublikował wspomnienie o tych wydarzeniach<ref>"Szachy"„Szachy” 1949, nr 4, s. 41-4241–42.</ref>. Podsumowując wywody Przepiórki, Szulce stworzył termin "[[linia Przepiórki]]". Część szachistów aresztowanych na Daniłowiczowskiej została po kilku dniach wypuszczona. Osoby pochodzenia żydowskiego zostały przewiezione do więzienia [[Pawiak]] i w okresie styczeń–kwiecień 1940 rozstrzelane przez Niemców podczas [[Zbrodnia w Palmirach|masowych egzekucji w Palmirach]]<ref>{{cytuj stronę | url=http://szachowavistula.pl/vistula/zahorski_eugeniusz.htm | tytuł= Eugeniusz Fostowicz Zahorski – szachowy maratończyk | data dostępu=2009-05-18}}</ref>. Najbardziej prawdopodobna data śmierci Dawida Przepiórki to 22 stycznia 1940.
 
Prócz niego w Palmirach zostali zabici również inni aresztowani u Kwiecińskiego szachiści: [[Stanisław Kohn]], [[Achilles Frydman]], [[Mojżesz Łowcki]], [[Moryc Abkin]] i inż. [[Jakub Rabinowicz]] (zięć Dawida Przepiórki).
 
Według retrospektywnego systemu [[Chessmetrics]], najwyżej sklasyfikowany był w lipcu 1929 r., zajmował wówczas 15. miejsce na świecie<ref>[http://chessmetrics.com/cm/CM2/PlayerProfile.asp?Params=199510SSSSS3S104625000000111000000000024710100 Chessmetrics Player Profile: Dawid Przepiórka]</ref>.
 
== Ordery i odznaczenia ==
 
* Złoty [[Krzyż Zasługi]] (12 października 1937)<ref>{{Monitor Polski|rok=1937|numer=235|pozycja=381}} „za zasługi na polu pracy społecznej”.</ref>
 
== Turnieje pamięci Dawida Przepiórki ==
Linia 47 ⟶ 54:
 
== Bibliografia ==
* [[Tomasz Lissowski]], [[Jerzy Konikowski]], [[Jerzy Moraś]], ''Mistrz Przepiórka'', Wydawnictwo Penelopa, Warszawa 2013, ISBN 9 788362 908905.
* [[Tadeusz Wolsza]], ''Arcymistrzowie, mistrzowie, amatorzy... Słownik biograficzny szachistów polskich'', tom I, Wydawnictwo DiG, Warszawa 1995.
* [[Władysław Litmanowicz|W. Litmanowicz]], [[Jerzy Giżycki (krytyk filmowy)|J. Giżycki]], ''Szachy od A do Z'', tom II, Warszawa 1987, strs. 985-988985–988.
* "Łódź„Łódź w Ilustracji"Ilustracji”, 23 IX 1928, nr 39, s. 3 <small>(na pokazie symultany z 22 najlepszymi łódzkim szachistami w lokalu Stowarzyszenia Miłośników Gry Szachowej w Łodzi).</small>
* "Łódź„Łódź w Ilustracji"Ilustracji”, 17 V 1931, nr 20, s. 5 <small>(podczas pokazu symultany z 26 łódzkimi szachistami w siedzibie oddz. łódzkiego Stow. Miłośników Gry Szachowej; 9.05.1931).</small>
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{partie|id=11157}}
* [http://www.szachy.szczecin.pl/module-subjects-viewpage-pageid-13.html "Linia„Linia Przepiórki"Przepiórki”]
 
{{Mistrzowie Polski w szachach}}
Linia 62 ⟶ 69:
 
{{SORTUJ:Przepiórka, Dawid}}
[[Kategoria:Polscy szachiści]]
[[Kategoria:Polscy działacze szachowi]]
[[Kategoria:Kompozytorzy szachowi]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Warszawie]]
[[Kategoria:Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Ofiary zbrodni w Palmirach]]
[[Kategoria:Polscy działacze szachowi]]
[[Kategoria:Polscy szachiści]]
[[Kategoria:Polscy Żydzi – ofiary Holocaustu]]
[[Kategoria:Szachiści XIX wieku]]