R-5: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 57:
|doskonałość =
|współczynnik obciążenia konstrukcji =
|uzbrojenie = ''w odmianie rozpoznawczej''<br />1 [[karabin maszynowy]] [[karabin maszynowy Maxim wz. 1910|PW-1]] kal. 7,62 mm (stały, umieszczony w przodzie kadłuba)<br />1 lub 2 karabiny[[Karabin maszynowy DA|karabiny maszynowe DA-2]] kal. 7,62 mm (ruchomy, na stanowisku obrotowym w kabinie obserwatora)<br />''w odmianie bombowej''<br />2 [[Karabin maszynowy SzKAS|karabiny maszynowe SzKAS]] kal. 7,62 mm (stałe w kadłubie)<br />1 karabin maszynowy SzKAS kal. 7,62 mm (ruchomy, umieszczony w kabinie obserwatora, na stanowisku obrotowym)<br />500 kg [[bomba lotnicza|bomb]] (na zaczepach pod skrzydłami i kadłubem)
|liczba miejsc =
|przestrzeń ładunkowa =
Linia 101:
Najgłośniejszą jednak akcją tych samolotów przed II wojną światową była akcja ratunkowa załogi lodołamacza [[SS Czeluskin|Czeluskina]] w kwietniu [[1934]] roku, gdy załogi czterech samolotów ''R-5'' lądując na prowizorycznym wykonanym na dryfujących krach lądowisku, w czasie 21 lotów wywiozły 80 członków załogi lodołamacza. Piloci za swój wyczyn jako pierwsi otrzymali tytuły [[Bohater Związku Radzieckiego|Bohaterów Związku Radzieckiego]].
 
Pierwsze loty bojowe samoloty R-5 lotnictwa radzieckiego wykonały podczas walk wewnętrznych z [[Basmactwo|basmaczami]] w Środkowej Azji we wrześniu 1931 roku oraz kolejnych latach{{odn|Kotielnikow|2011|s=28}}. Następnie w czasie wojny domowej w [[Chiny|Chinach]] w 1933 roku walczyły po stronie sił komunistycznych. W latach 1936–1937 stosowano je w lotnictwie republikańskim w czasie [[Hiszpańska wojna domowa|wojny domowej w Hiszpanii]]. W 1938 roku samoloty te uczestniczyły w walkach w czasie konfliktu granicznego pomiędzy [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związkiem Radzieckim]] a [[Cesarstwo Wielkiej Japonii|Japonią]] w rejonie jeziora [[Chasan]]. W 1939 brały udział w walkach na pograniczu [[Mongolska Republika Ludowa|Mongolii]] między wojskami japońskimi, a połączonymi siłami radziecko-mongolskimi [[bitwa nad Chałchin-Goł|nad rzeką Chałchyn-Goł]]. Samoloty te uczestniczyły również w walkach w czasie [[Wojna zimowa (1939-1940)|wojny zimowej]]. Samoloty R-5 i R-Z zostały także użyte w trakcie agresji na Polskę w 1939 roku.
 
W momencie [[atak Niemiec na ZSRR|agresji Niemiec na ZSRR]] 22 czerwca 1941 roku w służbie czynnej było kilkaset samolotów R-5 i R-Z. Pozostałe samoloty były używane w szkołach lotniczych lub znajdowały się w rezerwie. W wyniku strat poniesionych po ataku niemieckim, w listopadzie 1941 roku rozpoczęto formowanie nowych 27 pułków lotniczych wyposażonych w samoloty ''R-5''<ref>Михаил Маслов ''Самолеты-разведчики Р-5 и P-Z'' w czasopiśmie ''Армада'' (Michaił Masłow ''Samolety-razwiedcziki R-5 i R-Z'' ''Armia'')</ref>. Stosowano je przeważnie w charakterze nocnych samolotów bombowych do 1944 roku. W czasie II wojny światowej samoloty tego typu wykonywały również loty z zaopatrzeniem dla [[partyzant]]ów. Z czasem samoloty te skierowano do szkolenia personelu latającego oraz zaczęto je wykorzystywać jako samoloty transportowe. W wersji transportowej mogły one zabierać 2 pasażerów oraz w zasobnikach pod skrzydłami ok. 1300 kg ładunku.
 
Samoloty torpedowe R-5T weszły do służby w 1936, używane tylko w dwóch eskadrach w lotnictwie [[Flota Oceanu Spokojnego|Sił Morskich Dalekiego Wschodu]] i [[Flota Czarnomorska|Floty Czarnomorskiej]]. Z uwagi na słabe osiągi i niewielki zapas torped, uniemożliwiający szkolenie, ich wycofywanie rozpoczęło się od 1938 roku<ref name=flot/>.
 
W szkoleniu samoloty ''R-5'' wykorzystywano jako samolot pośredni pomiędzy samolotami szkolno-treningowymi a samolotami bojowymi. Na tych samolotach szkolili się również polscy piloci wojskowy przygotowywani do lotnictwa bombowego w Wojskowej Szkole Lotniczej w Engels od grudnia 1944 roku do maja 1945 roku.
Linia 114:
 
== Opis konstrukcji ==
Samolot R-5 był dwumiejscowym samolotem rozpoznawczym i wielozadaniowym, dwupłatem o konstrukcji mieszanej. [[Podwozie (lotnictwo)|Podwozie klasyczne]] – stałe (istniała możliwość zamontowania nart lub [[Pływak (lotnictwo)|pływaków]] zamiast kół). Napęd: 1 [[silnik rzędowy]], [[śmigło]] dwułopatowe, drewniane. Od 1934 roku używany był silnik M-17F o mocy 715 KM{{odn|Kotielnikow|2011|s=36}}.
 
Uzbrojenie obserwatora początkowo stanowiły [[karabin maszynowy Lewis|karabiny maszynowe Lewis]]{{odn|Kotielnikow|2011|s=14-15}}. Od końca 1930 roku zastąpiły je nowe radzieckie podwójnie sprzężone [[Karabin maszynowy DA|karabiny maszynowe DA-2]] na obrotnicy Tur-6{{odn|Kotielnikow|2011|s=14-15}}{{odn|Kotielnikow|2011|s=41-42}}. Zapas amunicji stanowił 16 [[magazynek|magazynków bębnowychtalerzowych]] (ok. 1000 sztuk){{odn|Kotielnikow|2011|s=41-42}}. W 1934 roku zaakceptowano wariant uzbrojenia z pojedynczym karabinem maszynowym [[karabin maszynowy SzKAS|SzKAS]] na obrotnicy Tur-8{{odn|Kotielnikow|2011|s=36}}. Uzbrojenie pilota stanowił stały zsynchronizowany karabin maszynowy PW-1 z zapasem 250 nabojów{{odn|Kotielnikow|2011|s=41-42}}. Istniały warianty specjalne uzbrojenia podwieszanego – od 1932 roku stosowano instalacje rozlewcze BAP-4 dla bojowych środków trujących i D-100 dla stawiania zasłony dymnej{{odn|Kotielnikow|2011|s=17}}. Od 1934 roku bomby 250 kg można było przenosić także podwieszane z użyciem dwóch belek podskrzydłowych, bez konieczności montowania specjalnych belek pod kadłubem{{odn|Kotielnikow|2011|s=37}}.
 
'''Uzbrojenie:'''