|
|wikisłownik = Ceres
}}
'''Ceres''', '''Cerera''' – w [[mitologia rzymska|mitologii rzymskiej]] bogini wegetacji i urodzajów. Zaczęła być; utożsamiana z [[mitologia grecka|grecką]] [[Demeter]] prawdopodobnie już w V wieku p.n.e.
Córka [[Saturn (mitologia)|Saturna]] i [[Ops]]. Była siostrą i kochanką [[Jowisz (mitologia)|Jowisza]], matką [[Prozerpina|Prozerpiny]] (ojcem Prozerpiny był Jowisz). Jej pozostałe rodzeństwo to: [[Junona]], [[Westa]], [[Neptun (mitologia)|Neptun]] i [[Pluton (mitologia rzymska)|Pluton]]. Była jedną z najstarszych autentycznierdzennie rzymskich bogiń; według tradycji miała swojegoswego kapłana już w okresie królewskim.
NaKu jej czci w Rzymie na początku V wieku p.n.e. zbudowano w Rzymie ku czci Ceres świątynię u podnóża [[Awentyn]]u., Świątynia byłaświątynię poświęconapoświęconą także boskim małżonkom [[Liber (mitologia)|Liberowi]] i [[Prozerpina|Liberze]]. Zbudowana zostałaWzniesiona pierwotnie w stylu etruskim, a po pożarze w 31 roku p.n.e. odnowiona w stylu korynckim.; Ww czasieczasach republiki przechowywano w niej uchwały senatu.
Z pozostałych świątyńsanktuariów poświęconych Ceres najbardziej znanaznane była świątyniabyło w Ostii., Wzniesiono jąwzniesione na planie kołakolistym, iz zachowałyktóregozachowały się jej spore pozostałości.
To,Dyskusyjne jest czy poświęcono jej również dorycką świątynię w Paestum, powstałą pod koniec VI wieku p.n.e., nazywaną obecnie jej imieniem, jest rzeczą co najmniej dyskusyjną.
Kult Ceres był popularny wśród [[plebejusze|plebejuszy]]. Jej święto, ''[[Cerealia]]'' (''Ceriales''), obchodzono 12 kwietnia. W trakcie uroczystości ofiarowano bogini pierwsze snopki zbóż{{r<ref>Inskrypcja w [[Język faliskijski|musial94}}języku faliskijskim]] datowana na początek VI w. Ludziep.n.e. przebieralipodaje, że Cererze należy się ziarno (Danuta Musiał: ''Dionizos w Rzymie''. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2009, s. 94.</ref>. Ubierano się w białe szaty, a biedni dostawali poczęstunek na koszt państwa. JejKult kultCeres, szerzący się zwłaszcza wśród kobiet, zyskał potem pewne rysycechy mistyczne, chociaż nie w takiej mierze, jak np. misteria eleuzyjskie.
AntycznychStarożytnych rzeźbwyobrażeń i obrazów Ceresbogini zachowało się małoniewiele i w dodatku niezbyt wysokiej klasy artystycznej; do wyjątków należy ''Ceres'' w Museo Nazionale Romano w rzymskich Termach (prawdopodobnie z początku naszej ery).
Nowożytni artyściRzadko też rzadkowyobrażali ją przedstawiają.nowożytni artyści; Pojawiapojawia się na obrazach takich jak ''Ceres i Pan'' P. P. Rubensa z około [[1626]] (w madryckim [[Museo del Prado]]), ''Ceres'' A. Watteau z [[1712]] (w [[National Gallery of Art]] w Waszyngtonie) i duży obraz ''Ceres z urodzajem'' S. Voueta z około [[1640]] (w [[National Gallery]] w Londynie).
Czasem jednakPosągi jej posąginiekiedy możnaspotykane napotkaćsą w pałacowych i zamkowych parkach z okresu późnego feudalizmu.
Symboliczna postać Cerery pojawia się w groteskach z herbami Polski i Litwy w [[XVII wiek|XVII]]-wiecznej serii arrasów herbowych, a także na bordiurze ''Bachus i Cerera'' z [[XVIII wiek|XVIII]]-wiecznego arrasu flamandzkiego ''Wejście zwierząt do arki''.
BursztynowąFigurka Cerery wieńczy bursztynową szkatułę M. Redlina z około [[1680]] wieńczy figurka Cereryroku (Muzeum Zamkowe w Malborku).
== Przypisy ==
{{Przypisy|}}
<ref name=musial94>{{odn|ref=nie|Musiał|2009|s=94}} Inskrypcja w [[Język faliskijski|języku faliskijskim]] datowana na początek VI w. p.n.e. podaje, że Cererze należy się ziarno.</ref>
}}
== Bibliografia ==
* Vojtech Zamarovský: ''Encyklopedia mitologii antycznej''. Warszawa: Świat Książki, 2006
* {{cytuj książkę| odn = tak | imię = Danuta | nazwisko = Musiał | tytuł = Dionizos w Rzymie | seria = Mediterraneum | miejsce = Kraków | rok = 2009 | wydawca = Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica" | isbn = 978-83-88737-89-3}}
{{Religia i mitologia rzymska}}
| 