Wikipedia

Wzgórza Lewińskie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
ilustracje
Wojtek 1956 (dyskusja | edycje)
14 395 edycji
granice, opis, budowa geologiczna, drobne redakcyjne
Znacznik: Wycofane
Linia 17:
 
== Opis ==
Wzgórza Lewińskie stanowią wschodnią część [[Pogórze Orlickie​|Pogórza Orlickiego​]].
Wzgórza Lewińskie to niewielkie obszarowo pasmo wzniesień o powierzchni około 40 km², położone pomiędzy [[Góry Stołowe|Górami Stołowymi]] na północy a [[Góry Orlickie|Górami Orlickimi]] na południu, rozciągające się łukiem na odcinku od [[Kudowa-Zdrój|Kudowy-Zdroju]] po rejon [[Duszniki-Zdrój|Dusznik]]. Umowną wschodnią granicę stanowi [[Polskie Wrota|przełęcz Polskie Wrota]], zachodnią [[Obniżenie Kudowy]], a na południu Wzgórza sięgają częściowo [[granica państwowa|granicy państwa]]. Najciekawsza krajobrazowo jest północna część, gdzie na wyrównanej [[wierzchowina|wierzchowinie]] na bujnych górskich łąkach rosną pojedyncze drzewa i stoją liczne [[Formacja skalna|skałki]], tworząc [[krajobraz]] podobny do [[sawanna|sawannowego]]. Są to dość wysokie wzniesienia – Grodziec znajdujący się między [[Lewin Kłodzki|Lewinem]] a [[Duszniki-Zdrój|Dusznikami-Zdrojem]] osiąga 803 m n.p.m. Północno-zachodnią część Wzgórz Lewińskich obejmuje [[Park Narodowy Gór Stołowych]].
 
Wzgórza Lewińskie to niewielkie obszarowo pasmo wzniesień o powierzchni około 40 km², położone pomiędzy [[Góry Stołowe|Górami Stołowymi]] na północy a [[Góry Orlickie|Górami Orlickimi]] na południu, rozciągające się łukiem na odcinku od [[Kudowa-Zdrój|Kudowy-Zdroju]] po rejon [[Duszniki-Zdrój|Dusznik]]. Umowną północną granicę stanowi szosa [[Jeleniów (województwo dolnośląskie)|Jeleniów]] - [[Dańczów]] - [[Gołaczów (powiat kłodzki)|Gołaczów]] - [[Kulin Kłodzki]] - [[Słoszów]] - [[Duszniki Zdrój]], południową [[Polskie Wrota|Przełęcz Polskie Wrota]], podnóża [[Góry Orlickie|Gór Orlickich]] i [[granica państwowa]], zachodnią [[Obniżenie Kudowy]]. Na wschodzie sięgają po Duszniki Zdrój.
 
=== Rzeźba terenu ===
Cały obszar pasma jest górzysty poprzecinany dolinami potoków z wyraźnie zaznaczonymi wzniesieniami. W zachodniejpółnocnej części Wzgórz wznosi się kilka zalesionych wzniesień z najwyższym [[Grodczyn]]em (Grodźcem, 803 m n.p.m.), natomiast część północnapołudniowa to Darnkowskieniewielkie Wzgórzawzgórza (722 m n.p.m.) mające charakter spłaszczonego grzbietu stromo opadającego dowokół [[Obniżenie DusznickieTaszów|Obniżenia DusznickiegoTaszowa]].
 
[[Grodczyn]] wznoszący się między Lewinem a Dusznikami jest wyższy od najwyższego wzniesienia [[Góry Bardzkie|Gór Bardzkich]].
 
=== Budowa geologiczna ===
Wzgórza Lewińskie zbudowane są ze [[skały metamorficzne|skał metamorficznych]]: [[łupek łyszczykowy|łupków łyszczykowych]], [[amfibolit]]ów i innych, [[granitoid kudowski|granitoidów kudowskich]] pochodzących z okresu [[karbon]]u (sprzed 360–290 mln lat) i [[skały osadowe|skał osadowych]] [[perm]]skich.
Wzgórza Lewińskie zbudowane są z [[granitoid kudowski|granitoidu kudowskiego]] pochodzącego z okresu [[karbon]]u [[Paleozoik|ery paleozoicznej]] (sprzed 360–290 mln lat), który otoczony jest [[Łupek|łupkami łyszczykowymi]], najstarszymi [[skała]]mi występującymi na tym terenie. Niektóre [[wychodnia|wychodnie]] lub odsłonięcia granitoidów kudowskich to Czartowski Kamień oraz usytuowana przy [[Szosa Stu Zakrętów|Szosie Stu Zakrętów]] Czerwona Skałka.
 
=== Krajobraz ===
Linia 34 ⟶ 36:
 
== Roślinność i zwierzęta ==
Wyższe partie Wzgórz Lewińskich porastają [[Bór świerkowy|lasy świerkowe]] i [[świerk]]owo miejscami z domieszką [[brzoza|brzozy]], [[modrzew]]ia i innych gatunków. ŚwiatNa zwierzęcyterenie niewzgórz różniwystępują sięskupiska specjalnieroślinności odgórskiej innychobjęte częściprawną [[Sudety|Sudetów]]ochroną. ZNa większychuwagę zwierząt mają tu swoje siedliska;zasługują: [[jeleńparzydło leśne]], [[sarnadziewięćsił bezłodygowy]] i, [[dzikwawrzynek wilczełyko]]. Inne ssaki występujące tu, to [[lisśnieżyczka przebiśnieg]], [[borsukśnieżyca wiosenna]], [[popielicaarnika górska]] i, [[orzesznicabarwinek pospolity]]. W zróżnicowanym dla Sudetów, świecie ptaków na terenie wzgórz występuje:liczne [[jarząbekstorczykowate|storczyki]], ([[Włochatka|sowakukułka włochataszerokolistna]], [[sikorapodkolan sosnówkabiały]], [[Mysikrólikstorczyk zwyczajny|mysikrólikmęski]]), [[pliszkagoryczuszka górskaorzęsiona|goryczka orzęsiona]], [[Rudzikzimowit zwyczajny|rudzikjesienny]], [[krzyżodzióblilia świerkowyzłotogłów]],. kilkaNa gatunkówłąkach występuje [[jastrzębiowate|jastrzębipełnik europejski]]., Wzwany pobliżutu potokówróżą występujekłodzką ([[salamandrajęzyk plamistaniemiecki|niem.]], na''Glatzer skałachRose'') występujei uważany za symbol [[żmijaziemia kłodzka|ziemi zygzakowatakłodzkiej]].
 
Świat zwierzęcy nie różni się specjalnie od innych części [[Sudety|Sudetów]]. Z większych zwierząt mają tu swoje siedliska; [[jeleń]], [[sarna]] i [[dzik]]. Inne ssaki występujące tu, to [[lis]], [[borsuk]], [[popielica]] i [[orzesznica]]. W zróżnicowanym dla Sudetów, świecie ptaków na terenie wzgórz występuje: [[jarząbek]], [[włochatka zwyczajna​|sowa włochata]], [[sikora sosnówka]], [[mysikrólik zwyczajny|mysikrólik]], [[pliszka górska]], [[rudzik zwyczajny|rudzik]], [[krzyżodziób świerkowy]], kilka gatunków [[jastrzębiowate|jastrzębi]]. W pobliżu potoków występuje [[salamandra plamista]], na skałach występuje [[żmija zygzakowata]].
Na terenie wzgórz występują skupiska roślinności górskiej objęte prawną ochroną. Na uwagę zasługują: [[parzydło leśne]], [[dziewięćsił bezłodygowy]], [[wawrzynek wilczełyko]], [[śnieżyczka przebiśnieg]], [[śnieżyca wiosenna]], [[arnika górska]], [[barwinek pospolity]], liczne [[storczykowate|storczyki]] ([[kukułka szerokolistna]], [[podkolan biały]], [[storczyk męski]]), [[Goryczuszka orzęsiona|goryczka orzęsiona]], [[zimowit jesienny]], [[lilia złotogłów]]. Na łąkach występuje [[pełnik europejski]], zwany tu różą kłodzką ([[język niemiecki|niem.]] ''Glatzer Rose'') i uważany za symbol [[ziemia kłodzka|ziemi kłodzkiej]].
 
== Wody ==
Przez wzgórza na linii [[Karłów]] – [[Polskie Wrota|przełęcz Polskie Wrota]] przebiega granica ([[dział wód|działudział wodnegowodny]]) pomiędzy [[zlewisko|zlewiskazlewiskami]] [[Morze Bałtyckie|Morza Bałtyckiego]] i [[Morze Północne|Morza Północnego]]. Obszar leżący po zachodniej stronie należy do zlewiska Morza Północnego, pozostała część do zlewiska Morza Bałtyckiego. Głównymi [[rzeka]]mi odwadniającymi wzgórza są [[Klikawa (rzeka)|Klikawa]] ([[język czeski|czes.]] ''Klikava'', nieraz nazywana Bystra) odwadniająca południowo-zachodnią stronę i [[Bystrzyca Dusznicka]] zbierająca wody z północno-wschodniej części. Odwadniające dolinę potoki przebijają się przez wzgórza dolinami do ujść.
 
== Komunikacja ==
Linia 56 ⟶ 58:
 
== Miejscowości ==
[[Kudowa-Zdrój]],* [[Duszniki-ZdrójLewin Kłodzki]], [[LewinJerzykowice KłodzkiMałe]], [[Jerzykowice WielkieDańczów]], [[DańczówGołaczów (powiat kłodzki)|Gołaczów]], [[Taszów]], [[Kulin (województwo dolnośląskie)|Kulin]].
* oraz leżące w pobliżu [[Kudowa-Zdrój]] i [[Duszniki-Zdrój]]
 
== Turystyka ==
Przez wzgórza prowadzą szlaki turystyczne:
* {{szlak|czerwony}} – czerwony z [[Kudowa-Zdrój|Kudowy-Zdroju]] do [[Duszniki-Zdrój|Dusznik-Zdroju]]
* {{szlak|niebieski}} – niebieski z Przełęczy Lewińskiej do [[Zamek Homole|Zamku Homole]].
* {{szlak|niebieski}} – niebieski z [[Kulin Kłodzki|Kulina]] do [[Dańczów|Dańczowa]].
* {{szlak|zielony}} – zielony z [[Zieleniec (dzielnica Dusznik-Zdroju)|Zieleńca]] do [[Lisia Przełęcz|Lisiej Przełęczy]]
 
== Ciekawe miejsca i miejscowości ==
* ruiny [[Zamek Homole|Zamku Homole]] na górze [[Gomoła]].▼
* [[Kudowa-Zdrój]] – zespół sanatoryjny z parkiem zdrojowym, wzgórze kapliczne.▼
* [[Duszniki-Zdrój]] – barokowe kamieniczki w rynku, kolumna wotywna w z 1725 r. w rynku, zespół sanatoryjny z parkiem zdrojowym, Wzgórze Rozalii z kaplicą wotywną i pustelnią.▼
▲* ruiny [[Zamek Homole|Zamku Homole]] na górze [[Gomoła]].
* [[Dańczów]] – [[Beffroi|drewniana dzwonnica przeciwpożarowa]] z [[1849]] r.
* [[Brzozowie]] – [[barok]]owy kościół św. Piotra i Pawła z 1400 r.
* [[Kulin (województwo dolnośląskie)|Kulin]] – drewniane chaty z [[XIX wiek]]u.▼
* warownia Dobrosov po czeskiej stronie.▼
* [[Lewin Kłodzki]] – ul. Lasek Miejski – [[barok]]owa [[kaplica]] [[Jan Nepomucen (duchowny)|św. J.Nepomucena]] z I połowy [[XVIII wiek]]u, Góra Kalwaria z kaplicami z 1894 r., drewniane domy z końca [[XVIII wiek]]u z ciekawymi portalami.▼
▲* [[Kulin (województwo dolnośląskie)|Kulin]] – drewniane chaty z [[XIX wiek]]u.
* Lewin Kłodzki – w rynku kolumna maryjna z [[1687]] r., kościół [[Archanioł Michał|św. Michała Archanioła]] z [[1560]] r. jako [[renesans]]owy w [[1697]] r. przebudowany na [[barok]]owy, kamienny [[wiadukt]] kolejowy o wysokości 27 metrów z [[1906]] r. zbudowany przez inżynierów włoskich.▼
▲* [[Lewin Kłodzki]] – ul. Lasek Miejski – [[barok]]owa [[kaplica]] [[Jan Nepomucen (duchowny)|św. J.Nepomucena]] z I połowy [[XVIII wiek]]u, Góra Kalwaria z kaplicami z 1894 r., drewniane domy z końca [[XVIII wiek]]u z ciekawymi portalami.
w pobliżu:
▲* Lewin Kłodzki – w rynku kolumna maryjna z [[1687]] r., kościół [[Archanioł Michał|św. Michała Archanioła]] z [[1560]] r. jako [[renesans]]owy w [[1697]] r. przebudowany na [[barok]]owy, kamienny [[wiadukt]] kolejowy o wysokości 27 metrów z [[1906]] r. zbudowany przez inżynierów włoskich.
▲* [[Kudowa-Zdrój]] – zespół sanatoryjny z parkiem zdrojowym, wzgórze kapliczne.
▲* [[Duszniki-Zdrój]] – barokowe kamieniczki w rynku, kolumna wotywna w z 1725 r. w rynku, zespół sanatoryjny z parkiem zdrojowym, Wzgórze Rozalii z kaplicą wotywną i pustelnią.
▲* warownia Dobrosov[[Grupa warowna Dobrošov|Dobrošov]] po czeskiej stronie.
 
[[Kategoria:Geografia Polski]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Wzgórza_Lewińskie”