Krynolina: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
revert - brak uzasadnienia usunięcia tekstu
Znacznik: Anulowanie edycji
naprawa - Batuta
Linia 1:
{{dopracować|źródła=2007-06}}
[[Plik:Cutaway sketch of crinoline.gif|thumb|Rysunek krynoliny z 1856 roku]]
'''Krynolina''' – (od wł. Crino - końskie włosie, lino - len) sztywna [[spódnica]], [[suknia]], [[halka (bielizna)|halka]] uszyta z materiału rozpiętego na metalowych obręczach lub, włosiance<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Zbigniew Bania, Małgorzata Jędryczko |rozdział = Krynolina |tytuł = Sztuka świata. T. 17, Słownik terminów : A -K |data = 2013 |data dostępu = 2021-06-03 |isbn = 978-83-213-4726-4 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwo Arkady |s = 358 |oclc = 829853214}}</ref>. Po raz pierwszy pojawiła się ok. roku 1830, ale dopiero od 1850 słowo to oznacza mocno nakrochmaloną halkę lub sztywną spódnicę opartą na metalowej konstrukcji, mającej nadawać sukni pożądany kształt. Krynoliny były modne do ok. 1868<ref name=":0" />.
 
== Początki ==
Linia 10 ⟶ 9:
Po [[rewolucja francuska|rewolucji francuskiej]] francuska moda odwróciła się od ceremoniału kochanego przez [[monarchia|monarchię]], dwór i [[arystokracja|arystokrację]]. Jako że już wtedy [[Paryż]] dyktował trendy, moda całej zachodniej [[Europa|Europy]] podążyła w tym samym kierunku.
 
W XIX w. krynolina stała się nowym modowym kierunkiem dzięki [[Eugenia (cesarzowa francuska)|cesarzowej Eugenii]], żonie [[Napoleon III Bonaparte|Napoleona III]]. Eugenia, chcąc ukryć swoje wady fizyczne, nosiła obszerne suknie z krynoliną. Wkrótce stały się one popularne wśród dbających o modę paryżanek, a następnie przyjęły się i w innych państwach. Niezwykłym jest, że przesadny samokrytycyzm znanej figury ukształtował trendy kolejnych lat.
 
Pod silnym wpływem [[Klasycyzm|klasycyzmu]] moda damska przyswoiła sobie wzory inspirowane garderobą starożytnych Greków i rzymskimi [[toga]]mi. Spódnice i suknie były proste, smukłe, więc prawie nie noszono do nich halek.
Linia 18 ⟶ 17:
Pierwsze „krynoliny” były dodatkowo usztywnionymi halkami, niekiedy marszczonymi, by osiągnąć pożądaną szerokość. Materiały używane w owym czasie do szycia sukien były ciężkie, lecz nie wystarczająco sztywne, by utrzymać swą własną wagę, która zwykła przygniatać halki i psuć wygląd damy. Dodatkową sztywność zyskały halki dzięki obręczom z lin i mocnej plecionce biegnącej dookoła brzegu sukni. W latach 30. XIX wieku kobiety zaczęły nosić halki z obręczami zrobionymi z [[Fiszbiny|fiszbinów]] lub otoczone trzciną.
 
W 1856 roku krynolina w formie metalowej klatki została opatentowana w [[Stany Zjednoczone|USA]], [[Wielka Brytania|Anglii]] i [[Francja|Francji]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Krynolina – Stroje Historyczne :: AnnaMoryto.pl |data dostępu = 2021-06-03 |opublikowany = www.annamoryto.pl |url = https://www.annamoryto.pl/konstrukcja-xix-ubiorow/krynolina/}}</ref>. Konstrukcja ta składała się z metalowych obręczy i tasiemek oplatających talię noszącej. Do spopularyzowania krynolin w Europie przyczyniła się francuska cesarzowa Eugenia.
 
Odtąd modna spódnica nie miała już kształtu stożka, lecz monstrualnych czasem rozmiarów czaszy. W Europie zapanował szał na krynoliny. W odróżnieniu od swoich poprzedniczek, krynolina przyjęła się we wszystkich warstwach społeczeństwa. Masowa produkcja uczyniła ją towarem ogólnodostępnym.
Linia 40 ⟶ 39:
* [[fortugał]]
 
== Przypisy ==
<references />
[[Kategoria:Ubrania damskie]]