Pluviôse (1907): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne, kat. |
m ulepszenia i uzupełnienia, drobne techniczne |
||
Linia 2:
|nazwa = Pluviôse (Q51)
|grafika = FMIB 37158 Sous-Marin Pluviose.jpeg
|opis grafiki = „Pluviôse” w 1913
|klasa = [[okręt podwodny]]
|typ = ''[[Okręty podwodne typu Pluviôse|
|projekt =
|oznaczenie NATO =
|stocznia = [[Naval Group|Arsenal de Cherbourg]], [[Cherbourg-Octeville|Cherbourg]]
|początek budowy =
|położenie stępki = 1906
Linia 14:
|1. wersja bandery = wojenna
|1. nazwa =
|1. wejście do służby =
|1. wycofanie ze służby =
|zatopiony = 26 maja 1910
|zatonął =
|los okrętu = wycofany 12 listopada 1919, sprzedany w 1925, [[Stocznia złomowa|złomowany]]
|wyporność =
|wyporność w zanurzeniu =
|długość = 51,
|szerokość = 4,
|zanurzenie = 3
|zanurzenie testowe = 40
|zanurzenie maksymalne =
|rodzaj kadłuba = [[Dwukadłubowy okręt podwodny|dwukadłubowy]]
|materiał kadłuba = [[stal]]
|napęd = 2
|prędkość = 12 [[
|prędkość w zanurzeniu = 8
|prędkość taktyczna =
|zasięg = powierzchnia: 1500 [[Mila morska|Mm]] przy 9 w.<br />zanurzenie: 50 Mm przy 5 w.
|sensory =
|uzbrojenie = 8 [[Torpeda|torped]]
|wyrzutnie torpedowe = 7 × 450 mm (1 wewnętrzna na dziobie, 6 zewnętrznych)
|opancerzenie =
|wyposażenie =
|wyposażenie lotnicze =
|załoga =
|commons =
}}
'''Pluviôse (Q51)''' – [[III Republika Francuska|francuski]] oceaniczny [[Dwukadłubowy okręt podwodny|dwukadłubowy]] [[okręt podwodny]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]],
„Pluviôse” został [[Wodowanie|zwodowany]] 27 maja 1907 roku w stoczni [[Naval Group|Arsenal de Cherbourg]] w [[Cherbourg-Octeville|Cherbourgu]], a do służby w [[Marine nationale]] [[Podniesienie bandery|wcielono go]] 5 października 1908 roku. 26 maja 1910 roku nieopodal [[Calais]] okręt został [[Taranowanie|staranowany]] i zatopiony wraz z całą załogą przez [[parowiec]] „Pas-de-Calais”. Podniesiony i wyremontowany powrócił do służby. Jednostka została skreślona z listy floty w listopadzie 1919 roku i sprzedana w celu [[Stocznia złomowa|złomowania]] we wrześniu 1925 roku.
== Projekt i budowa ==
W przyjętym 9 grudnia 1900 roku przez [[Parlament Francji]] „Prawie o flocie” znalazł się zapis o budowie 26, a po późniejszych zmianach aż 44 okrętów podwodnych{{odn|Dianow|2019|s=19}}. W 1901 roku zamówiono 20 niewielkich jednostek typu ''[[Okręty podwodne typu Naïade|Naïade]]'', jednak były to okręty o niewielkiej wartości bojowej{{odn|Dianow|2019|s=21}}. Kolejny typ okrętów zbudowanych w ramach programu – ''[[Okręty podwodne typu Sirène (1900)|Sirène]]'' – zaprojektował inż. [[Maxime Laubeuf]], ulepszając swój pierwszy udany projekt („[[Narval (1899)|Narval]]”){{odn|Dianow|2019|s=21}}. Pojawienie się zdolnych do montażu na okrętach podwodnych [[Silnik o zapłonie samoczynnym|silników wysokoprężnych]] zaowocowało skonstruowaniem przez Laubeufa jednostek typu ''[[Okręty podwodne typu Aigrette|Aigrette]]''{{odn|Dianow|2019|s=21-22}}. Ministerstwo Floty popierało wysiłki konstruktorów, dążąc do wcielenia do [[Marine nationale]] jak największej ilości pełnomorskich i silnie uzbrojonych jednostek{{odn|Dianow|2019|s=22}}. Efektem tego było powstanie sześciu okrętów typu ''[[Okręty podwodne typu Émeraude|Émeraude]]'' (konstrukcji inż. [[Gabriel Maugas|Gabriela Maugasa]]) oraz dwóch typu ''[[Okręty podwodne typu Circé (1907)|Circé]]'' (projektu Laubeufa){{odn|Dianow|2019|s=22}}.
Dalszą rozbudowę sił podwodnych hamowała jednak dostępność silników wysokoprężnych, które Francja musiała zamawiać u swojego głównego wroga na kontynencie europejskim – [[Cesarstwo Niemieckie|Niemczech]]{{odn|Dianow|2019|s=22}}{{refn|grupa=uwaga|Tylko okręty typu ''Émeraude'' miały silniki produkcji francuskiej, które ulegały częstym awariom{{odn|Dianow|2019|s=22}}.}}. Aby uniezależnić się od dostaw niemieckich jednostek napędowych, Minister Floty wydał Laubeufowi polecenie zaprojektowania ulepszonych w stosunku do typu ''Circé'' okrętów, jednak napędzanych na powierzchni sprawdzonymi i dostępnymi [[Maszyna parowa|silnikami parowymi]]{{odn|Dianow|2019|s=23}}. Rozwiązanie to traktowano jako tymczasowe – jednostki miały zostać przebudowane na spalinowe, gdy tylko francuski przemysł dostarczy wystarczającą ilość niezawodnych silników Diesla{{odn|Dianow|2019|s=23}}. Okręty podwodne z napędem parowym oprócz zalet takich jak duża prędkość nawodna i niezawodność miały wiele wad: zwiększoną wyporność spowodowaną masą i wielkością siłowni, znacznie mniejszy zasięg oraz długi czas zanurzania, spowodowany koniecznością zatrzymania maszyn i [[Kocioł okrętowy|kotłów]]{{odn|Dianow|2019|s=23}}. Zamówiono jednak aż 18 okrętów nowego typu, nazwanego od [[prototyp]]owej jednostki typem ''Pluviôse'', co stanowiło najliczniejszą serię do czasu zbudowania w okresie międzywojennym 31 okrętów typu ''[[Okręty podwodne typu Redoutable|Redoutable]]''{{odn|Dianow|2019|s=23-24}}.
Okręt wyposażony był w siedem wyrzutni torped kalibru 450 mm: jedną wewnętrzną na [[Dziób jednostki pływającej|dziobie]]{{#tag:ref|Zdemontowana w 1914 roku, po wypadku na bliźniaczej jednostce [[Fresnel (1908)|„Fresnel”]], który został zalany przez wodę, która dostała się do wnętrza okrętu przez dziobową wyrzutnię torped{{r|fre140}}{{r|fon81}}.|group=uwaga}}, dwie zewnętrzne [[Wyrzutnia Drzewieckiego|systemu Drzewieckiego]], dwie zewnętrzne po obu stronach [[Kiosk okrętu podwodnego|kiosku]] (odchylone o 6° od osi symetrii okrętu) i dwie zewnętrzne na [[Rufa|rufie]] (odchylone o 1° od osi symetrii okrętu), z łącznym zapasem 8 torped model 1904{{r|con1921-209}}{{r|fre140}}{{r|fon81}}. Załoga okrętu składała się z 24 oficerów, podoficerów i marynarzy{{r|con1921-209}}{{r|fon81}}{{#tag:ref|W momencie zatopienia w 1910 roku na pokładzie „Pluviôse” przebywało 27 ludzi{{r|eco}}.|group=uwaga}}.▼
„Pluviôse” zamówiony 26 sierpnia 1905 roku w Arsenale w Cherbourgu, wraz z ośmioma siostrzanymi jednostkami zbudowanymi w tej stoczni (numer stoczniowy Q17){{odn|Dianow|2019|s=24}}{{odn|Gogin|2021}}. [[Stępka|Stępkę]] okrętu położono w 1906 roku{{odn|Gogin|2021}}{{odn|Gardiner|Gray|1985|s=209}}, a [[Wodowanie|zwodowany]] został 27 maja 1907 roku{{odn|Gardiner|Gray|1985|s=209}}{{odn|Labayle Couhat|1974|s=140}}{{refn|grupa=uwaga|Identycznie podaje {{odn|ref=nie|Fontenoy|2007|s=81}}. Natomiast {{odn|ref=nie|Dianow|2019|s=25}} i {{odn|ref=nie|Dianow|2020e|s=43}} podają, że wodowanie okrętu odbyło się 27 czerwca 1907 roku.}}. Nazwa nawiązywała do [[Pluviôse|piątego miesiąca]] we [[Francuski kalendarz rewolucyjny|francuskim kalendarzu rewolucyjnym]]{{odn|Dianow|2019|s=24}}{{odn|Smith|2011}}. Jednostka otrzymała [[Numer burtowy|numer taktyczny]] Q51 i kod identyfikacyjny PL{{odn|Gogin|2021}}{{odn|Dianow|2020e|s=43}}.
== Budowa i przebieg służby ==▼
== Dane taktyczno-techniczne ==
=== Charakterystyka ogólna ===
„Pluviôse” był średniej wielkości [[Dwukadłubowy okręt podwodny|dwukadłubowym]], oceanicznym okrętem podwodnym{{odn|Gardiner|Gray|1985|s=209}}{{odn|Fontenoy|2007|s=81}}. [[Długość całkowita (statek)|Długość całkowita]] wynosiła 51,12 [[metr]]a (50,75 metra [[Długość między pionami|między pionami]] i 50,04 metra na [[Wodnica (okrętownictwo)|wodnicy]]), [[Szerokość całkowita|szerokość]] 4,955 metra, zaś średnie [[zanurzenie]] 3,045 metra (na [[Rufa|rufie]] 3,153 metra){{odn|Gardiner|Gray|1985|s=209}}{{odn|Dianow|2020a|s=20-21}}. Wykonany ze [[stal]]i o wytrzymałości 50 [[Kilogram-siła|kG]]/[[Centymetr kwadratowy|cm²]] [[kadłub sztywny]] miał 43,781 metra długości i 3,8 metra szerokości, ukształtowany z pasów o grubości od 12 do 16 mm{{odn|Dianow|2020a|s=20-21}}. Wysokość (od [[Stępka|stępki]] do szczytu [[Kiosk okrętu podwodnego|kiosku]]) wynosiła 5,782 metra; [[luk]] wejścia do kiosku znajdował się 2,55 metra nad wodnicą{{odn|Dianow|2020a|s=21}}{{odn|Dianow|2019|s=26}}. Powierzchnia przekroju wodnicowego przy wyporności normalnej wynosiła 453 [[Metr kwadratowy|m²]]{{odn|Dianow|2020a|s=20}}. [[Kadłub lekki]] otaczał na całej długości kadłub sztywny, za wyjątkiem [[Śródokręcie|śródokręcia]], gdzie nie obejmował jego dolnej części wraz ze stępką{{odn|Dianow|2020a|s=20}}. Między kadłubem sztywnym a lekkim znajdowały się [[Zbiornik balastowy|zbiorniki balastowe]], po osiem na każdą burtę{{odn|Dianow|2019|s=24}}{{odn|Dianow|2020a|s=24}}. Napełnianie zbiorników odbywało się poprzez [[Zawór denny|kingstony]], a za usuwanie powietrza podczas napełniania odpowiadały zawory odpowietrzające o średnicy 100 mm (po jednym na zbiornik){{odn|Dianow|2020a|s=24}}. Czas napełniania wszystkich zbiorników wynosił 4 minuty, a mogły one pomieścić 149 ton wody (wraz ze zbiornikami wyrównawczymi){{odn|Dianow|2020a|s=21, 24}}. Osuszanie zbiorników odbywało się za pomocą dwóch elektrycznych pomp odśrodkowych Maginot o wydajności 150 [[Metr sześcienny|m³]]/h; w przedziale dziobowym znajdowały się też dwie butle ze [[Sprężone powietrze|sprężonym powietrzem]] o pojemności 17 i 35 [[litr]]ów{{odn|Dianow|2020a|s=24}}. Umieszczony w stępce [[Balast (żeglarstwo)|balast]] awaryjny miał masę cztery tony{{odn|Dianow|2020a|s=24}}. W kadłubie sztywnym znajdowały się dwa zbiorniki wody słodkiej o pojemności 1800 litrów; trzy zbiorniki wyrównawcze miały pojemność 3950 litrów{{odn|Dianow|2020a|s=26}}.
Wnętrze okrętu podzielone było na sześć pomieszczeń: I – przedział [[Dziób jednostki pływającej|dziobowy]], mieszczący [[kubryk]] marynarzy i dziobową [[Wyrzutnia torpedowa|wyrzutnię torpedową]]; II – przedział baterii [[Akumulator elektryczny|akumulatorów]]; III – przedział centralny, podzielony wzdłużną [[Gródź|grodzią]] na dwie części, mieszczące [[Mesa (żegluga)|mesę]] oficerską (po lewej) i [[Okrętowe stanowisko dowodzenia|główne stanowisko dowodzenia]] (po prawej); IV – przedział [[Siłownia okrętowa|maszynowni]], mieszczący [[Kocioł okrętowy|kotły]], maszynę parową, [[zbiornik paliwa]] i [[Ubikacja|toaletę]]; V – przedział [[Silnik elektryczny|silników elektrycznych]] i [[Sprężarka|sprężarek]] i VI – przedział rufowy, mieszczący kubryk [[podoficer]]ski{{odn|Dianow|2020a|s=20-21}}. Pomieszczenie oficerskie wyposażone było w dwie [[Koja|koje]], dwie szafy, dwie umywalki, płytę elektryczną i stół; w dziobowym kubryku znajdowało się osiem odchylanych koi, sześć [[hamak]]ów, dwie umywalki i rozkładany stół, zaś w kubryku rufowym zamontowano cztery odchylane koje, umywalkę i rozkładany stół{{odn|Dianow|2020a|s=33}}. Do wnętrza kadłuba jednostki prowadziły cztery luki: jeden w przedziale baterii akumulatorów, jeden w dziobowej części przedziału maszynowni, luk komina i luk roboczy{{odn|Dianow|2020a|s=21}}.
[[Wyporność]] w położeniu nawodnym wynosiła 404 [[Tona|tony]], a w zanurzeniu 553 tony{{odn|Dianow|2020a|s=21}}{{refn|grupa=uwaga|{{odn|ref=nie|Gardiner|Gray|1985|s=209}}, {{odn|ref=nie|Labayle Couhat|1974|s=140}} i {{odn|ref=nie|Fontenoy|2007|s=81}} podają wyporność na powierzchni 398 ton i w zanurzeniu 550 ton, {{odn|ref=nie|Brassey|1912|s=256}} podaje wyporność 398 ton, zaś {{odn|ref=nie|Gozdawa-Gołębiowski|1994|s=536}} podaje wyporność 450/551 ton.}}. [[Zapas pływalności]] wynosił 27%{{odn|Dianow|2020a|s=21}}.
Sterowanie odbywało się za pomocą trzech rufowych [[Ster#Ster jednostki pływającej|sterów]] kierunku (głównego, górnego{{refn|grupa=uwaga|Zdemontowanego w 1916 roku{{odn|Dianow|2020a|s=21}}.}} i dolnego) o łącznej powierzchni 6,2169 m² oraz trzech par sterów zanurzenia (dziobowych, śródokręcia i rufowych) o powierzchni odpowiednio 5,199 m², 6,5182 m² i 5,5644 m²{{odn|Dianow|2020a|s=21}}. Stery głębokości poruszane były ręcznie lub z wykorzystaniem napędu elektrycznego{{odn|Dianow|2020a|s=24}}. [[Zanurzenie testowe|Dopuszczalna głębokość zanurzenia]] wynosiła 40 metrów{{odn|Gogin|2021}}, zaś czas wykonania manewru zanurzenia 4,5–5 minut{{odn|Dianow|2020d|s=36}}.
Załoga okrętu składała się z 2 [[Oficer (wojsko)|oficerów]] oraz 23 [[podoficer]]ów i marynarzy{{odn|Dianow|2020a|s=32}}{{refn|grupa=uwaga|{{odn|ref=nie|Gardiner|Gray|1985|s=209}}, {{odn|ref=nie|Fontenoy|2007|s=81}} i {{odn|ref=nie|Labayle Couhat|1974|s=140}} podają, że załoga liczyła 24 osoby; w momencie zatopienia w 1910 roku na pokładzie „Pluviôse” przebywało 27 ludzi{{odn|Callot|2010}}.}}.
=== Urządzenia napędowe ===
Okręt napędzany był na powierzchni przez dwie [[Cylinder (mechanika)|trzycylindrowe]] nawrotne [[Maszyna parowa potrójnego rozprężania|maszyny parowe potrójnego rozprężania]] z wymuszonym smarowaniem, produkcji zakładów w [[Saint-Denis (Sekwana-Saint-Denis)|Saint Denis]]{{odn|Dianow|2020a|s=24}}. Średnica cylindra wysokiego ciśnienia wynosiła 225 mm, cylindra średniego ciśnienia – 340 mm, zaś cylindra niskiego ciśnienia 550 mm; skok [[tłok]]a wynosił 270 mm{{odn|Dianow|2020a|s=24}}. Łączna maksymalna moc maszyn wynosiła 700 [[Koń mechaniczny|KM]] przy 400 [[RPM (jednostka miary)|obr./min]] i ciśnieniu roboczym pary 15,5 [[Kilogram-siła|kG]]/[[Centymetr kwadratowy|cm²]]{{odn|Dianow|2020a|s=24}}. Parę dostarczały dwa [[Walczak|dwuwalczakowe]], jednopaleniskowe [[Kocioł okrętowy|kotły]] du Temple ze zwrotnym przepływem spalin, o maksymalnym dopuszczalnym ciśnieniu 16,5 kG/cm²{{odn|Dianow|2020a|s=26}}. Spaliny trafiały do wspólnego stacjonarnego komina o średnicy 620 mm, umieszczonego w wodoszczelnej osłonie wychodzącej na wysokość jednego metra powyżej kadłuba sztywnego, w którym z kolei zamontowany był wysuwany komin tej samej wysokości{{odn|Dianow|2020a|s=26}}. Każda z maszyn poprzez oddalone od siebie o 1,4 metra [[Okrętowy wał napędowy|linie wałów]] napędzała trójskrzydłową [[Śruba okrętowa|śrubę]] wykonaną z [[Brązy|brązu]]{{odn|Dianow|2020a|s=25}}. Średnica śruby wynosiła 1,5 metra, a średni skok 1,084–1,085 metra; śruby były przeciwbieżne – prawoburtowa obracała się obracała się w prawo, a lewoburtowa w lewo{{odn|Dianow|2020a|s=25-26}}.
W przedziale siłowni prócz maszyn parowych i kotłów znajdowały się także dwie [[Pompa próżniowa|pompy próżniowe]] napędzane bezpośrednio z maszyn o łącznej wydajności 233,3 m³/h, dwie odśrodkowe pompy obiegowe z napędem elektrycznym o mocy 134 [[Wat|kW]] o łącznej wydajności 300 m³/h, cztery pompy zasilające napędzane bezpośrednio z maszyn o łącznej wydajności 18 200 m³/h i dwa [[skraplacz]]e rurowe o łącznej powierzchni chłodzącej 70,32 m²{{odn|Dianow|2020a|s=25}}. [[Zbiornik paliwa|Zbiorniki paliwa]] mieściły się w kadłubie sztywnym pod głównym pokładem: dwa (o pojemności 8250 litrów i 2560 litrów) pod pomieszczeniem siłowni, a trzeci mieszczący 1250 litrów pod głównym stanowiskiem dowodzenia{{odn|Dianow|2020a|s=25}}.
Napęd podwodny zapewniały dwa jednotwornikowe [[Silnik elektryczny|silniki elektryczne]] firmy [[Compagnie Générale Électrique]] z [[Nancy]]{{odn|Dianow|2020a|s=27}}. [[Prędkość obrotowa]] wynosiła od 192 do 560 obr./min, a regulowana była poprzez zmianę [[Napięcie elektryczne|napięcia]] (nominalnie 230 [[Wolt|V]]){{odn|Dianow|2020a|s=27}}. Silniki miały po sześć [[Biegun elektryczny|biegunów]] głównych wzbudzanych [[Połączenie równoległe|równolegle]] i sześć biegunów kompensujących z uzwojeniem połączonym [[Połączenie szeregowe|szeregowo]]{{odn|Dianow|2020a|s=27}}. Każdy z silników połączony był z baterią akumulatorów; mógł je łądować jako [[generator elektryczny]] napędzany przez maszynę parową{{odn|Dianow|2020a|s=27}}. Łączna moc silników elektrycznych wynosiła 450 [[Koń mechaniczny|KM]]{{odn|Gardiner|Gray|1985|s=209}}{{odn|Fontenoy|2007|s=81}}{{refn|grupa=uwaga|Identycznie podają {{odn|ref=nie|Labayle Couhat|1974|s=140}} i {{odn|ref=nie|Gogin|2021}}. Natomiast {{odn|ref=nie|Dianow|2020a|s=27}} podaje, że moc jednego silnika wynosiła 460 KM.}}. Energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach [[Akumulator elektryczny|akumulatorów]] firmy T.E.M. po 124 [[Ogniwo galwaniczne|ogniwa]]{{odn|Dianow|2020a|s=26}}.
Prędkość maksymalna na powierzchni wynosiła 12 [[Węzeł (jednostka prędkości)|węzłów]], a w zanurzeniu 8 węzłów{{odn|Gardiner|Gray|1985|s=209}}{{odn|Gozdawa-Gołębiowski|1994|s=536}}. Zasięg wynosił 1500 [[Mila morska|Mm]] przy prędkości 9 węzłów (lub 900 Mm przy prędkości 12 węzłów) w położeniu nawodnym oraz 50 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą{{odn|Gardiner|Gray|1985|s=209}}{{odn|Labayle Couhat|1974|s=140}}.
=== Uzbrojenie ===
▲Okręt wyposażony był w siedem [[Wyrzutnia torpedowa|wyrzutni torped]] [[Kaliber broni|kalibru]] 450
=== Wyposażenie ===
Okręt wyposażony był w dwa [[Peryskop (przyrząd optyczny)|peryskopy]] – dzienny i nocny{{odn|Dianow|2020a|s=28}}. Peryskop dzienny miał długość 5,8 metra i po podniesieniu wystawał 4 metry ponad poziom kiosku; podnoszenie i opuszczanie realizowane było za pomocą napędu elektrycznego z prędkością 0,4–0,45 [[Metr na sekundę|m/s]]{{odn|Dianow|2020a|s=28-29}}. Monookularowy i wieloobiektywowy peryskop nocny miał długość 2,5 metra oraz średnicę 114 mm i umieszczony był na dachu [[Mostek kapitański|sterówki]]; podnoszony był ręcznie za pomocą [[Kołowrót (maszyna prosta)|kołowrotu]]{{odn|Dianow|2020a|s=29}}.
Na pokładzie zainstalowano dwa [[kompas]]y: jeden mokry na rufie, umieszczony w [[naktuz]]ie i drugi w dziobowej części sterówki, zamknięty w otwartej od dołu skrzyni, którego wskazania można było obserwować także z wnętrza kiosku i z wnętrza kadłuba{{odn|Dianow|2020a|s=29}}. W dziobowej części kiosku były umieszczone elektryczne i wodoszczelne światła nawigacyjne w kolorach zielonym i czerwonym{{odn|Dianow|2020a|s=30}}. Okręt wyposażony był również w [[Kotwica czterołapowa|kotwicę czterołapową]] o masie 283 kg, z łańcuchem o długości 100 metrów, podnoszoną za pomocą [[kabestan]]u z silnikiem elektrycznym Couffinhal{{odn|Dianow|2020a|s=30}}. Na pokładzie znajdowały się też dwie szalupy Bertona, o długości 3,67 metra każda, a także awaryjna [[Mosiądz|mosiężna]] [[boja]], która mogła być uwolniona z głównego stanowiska dowodzenia i połączona z aparatem telefonicznym{{odn|Dianow|2020a|s=31-32}}. Ogrzewanie zapewniały cztery grzejniki elektryczne, zasilane prądem o napięciu 115 V{{odn|Dianow|2020a|s=33}}.
== Służba ==
„Pluviôse” [[Podniesienie bandery|został wcielony]] do służby w [[Marine nationale]] 5 października 1908 roku{{odn|Dianow|2019|s=25}}. W dniach 6–9 października „Pluviôse”, „[[Ventôse (1907)|Ventôse]]” i „[[Germinal (1907)|Germinal]]” wzięły udział w 730-milowym rejsie wzdłuż wybrzeża [[Normandia|Normandii]] na trasie [[Cherbourg-Octeville|Cherbourg]] – [[Brest]] – [[Dunkierka]] – Cherbourg, którą pokonały w czasie 82 godzin ze średnią prędkością 9 węzłów{{odn|Dianow|2020c|s=27}}. Między 6 maja a 11 czerwca 1908 roku „Pluviôse”, „Ventôse”, „[[Émeraude (1906)|Émeraude]]” i „[[Opale (1906)|Opale]]” wzięły udział w ćwiczeniach z Eskadrą Północną, przeprowadzając wspólnie 12 ataków na okręty nawodne i przebywając w morzu 10 [[Doba|dób]] i dystans 1000 Mm bez uzupełniania zapasów{{odn|Dianow|2020c|s=27}}. Po 15 lutym 1909 roku roku z okrętu zdemontowano dziobową wyrzutnię torped i od tej pory był wyposażony jedynie w sześć zewnętrznych wyrzutni{{odn|Dianow|2020b|s=32}}.
26 maja 1910 roku dowodzony przez [[Kapitan marynarki|kpt. mar.]] [[Maurice Callot|Maurice’a Callota]] okręt wyszedł z [[Calais]] na ćwiczenia i zanurzył się zaraz za [[falochron]]em portu{{odn|Dianow|2020c|s=28}}. Wkrótce po okręcie podwodnym w morze wyszedł [[Napęd kołowy statku|bocznokołowy]] statek [[Statek pasażerski|pasażersko]]-towarowy „Pas-de-Calais” (2000 [[Tona rejestrowa|BRT]]), który płynąc z prędkością 18 węzłów [[Taranowanie|staranował]] i zatopił przebywający w zanurzeniu „Pluviôse” z całą, liczącą 27 osób załogą{{odn|Callot|2010}}{{odn|Dianow|2020c|s=28}}{{refn|grupa=uwaga|Na cześć dowódcy „Pluviôse” nazwano później [[Maurice Callot (1921)|okręt podwodny]]{{odn|Callot|2010}}.}}. Natychmiast zorganizowano akcję ratunkową pod kierunkiem przybyłego tego samego dnia do Calais [[Ministrowie floty (Francja)|Ministra Marynarki Wojennej]], admirała [[Auguste Boué de Lapeyrère|Auguste’a Boué de Lapeyrère]], jednak bez powodzenia{{odn|Dianow|2020c|s=28-29}}. Po wielu próbach jednostkę podniesiono 19 czerwca 1910 roku, dwa dni później wydobywając ciała poległych (22 czerwca odbył się ich uroczysty pogrzeb){{odn|Dianow|2020c|s=29}}. 25 czerwca okręt trafił do stoczni, gdzie go wyremontowano i na powrót wcielono do aktywnej służby{{odn|Gardiner|Gray|1985|s=209}}{{odn|Dianow|2020c|s=29}}.
W 1912 roku zmieniono taktykę użycia jednostek typu ''Pluviôse'', które wraz z okrętami typu ''[[Okręty podwodne typu Brumaire|Brumaire]]'' miały prowadzić działania ofensywne wraz z siłami głównymi floty{{odn|Dianow|2020c|s=29-30}}. Od tej pory okręty podwodne zgrupowano w liczące trzy jednostki [[Dywizjon okrętów|dywizjony]] ([[Okręt flagowy|okrętem flagowym]] dywizjonu był wyposażony w [[Radiostacja|radiostację]] [[niszczyciel]]){{odn|Dianow|2020c|s=30}}. Przed wybuchem [[I wojna światowa|I wojny światowej]] większość okrętów typu ''Pluviôse'' znalazła się w składzie 1. [[Flotylla okrętów|Flotylli]] okrętów podwodnych z bazą w Cherbourgu („Pluviôse”, „[[Priarial (1908)|Priarial]]”, „[[Floréal (1908)|Floréal]]”, „Ventôse”, „Germinal”, „[[Fructidor (1909)|Fructidor]]”, „[[Watt (1909)|Watt]]”, „[[Giffard (1910)|Giffard]]” i „[[Berthelot (1909)|Berthelot]]”){{odn|Dianow|2020d|s=33}}. Jeden z dywizjonów tworzyły „Pluviôse”, „Giffard” i „Berthelot”, a ich okrętem flagowym był niszczyciel „[[Fauconneau]]”{{odn|Dianow|2020d|s=33}}.
=== I wojna światowa ===
[[Mobilizacja]] francuskiej floty rozpoczęła się 29 sierpnia 1914 roku, a wchodzące w skład 2. Lekkiej [[Eskadra (marynarka wojenna)|Eskadry]] okręty podwodne 1. i 3. Flotylli rozpoczęły dzienne patrole defensywne na wodach wokół bazy{{odn|Dianow|2020d|s=33}}. 3 sierpnia – w dniu rozpoczęcia działań wojennych – całość sił 1. Flotylli wyszła na wody kanału [[La Manche]], zajmując pozycje między [[Hawr]]em a [[Portsmouth]]; wobec stwierdzenia braku okrętów [[Kaiserliche Marine]] 4 sierpnia jednostki powróciły do Cherbourga, zmienione przez okręty 3. Flotylli{{odn|Dianow|2020d|s=34}}. Po przystąpieniu do wojny [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] 1. i 3. Flotylla okrętów podwodnych rozpoczęła patrole w zachodniej części kanału La Manche{{odn|Dianow|2020d|s=34}}. Sukcesy odnoszone na lądzie przez Niemców spowodowały przesunięcie od września wszystkich flotylli okrętów podwodnych na wschodnią część La Manche{{odn|Dianow|2020d|s=34}}. Na prośbę Brytyjczyków dwa dywizjony 1. Flotylli zostały przesunięte do obrony Portsmouth, zaś „Pluviôse”, „Giffard” i „Berthelot” nadal prowadziły żmudną służbę patrolową na wodach La Manche{{odn|Dianow|2020d|s=35}}.
19 października w związku z sygnałami o możliwym rozpoczęciu przez Niemców ofensywnych działań na [[Morze Północne|Morzu Północnym]], „Pluviôse”, „[[Archimède (1909)|Archimède]]” i „Floréal” wraz z niszcycielem „[[Epée (1900)|Epée]]” zostały przebazowane do Calais i Dunkierki, w celu wzmocnienia 2. Flotylli okrętów podwodnych{{odn|Dianow|2020d|s=37}}. Na przełomie 1914 i 1915 roku na okręcie zamontowano [[Kompas żyroskopowy|żyrokompas]] firmy [[Sperry Rand|Sperry]]{{odn|Dianow|2020d|s=38}}. Przez cały 1915 rok okręt wraz z siostrzanymi jednostkami nadal prowadził służbę patrolową na wodach Kanału{{odn|Dianow|2020d|s=38}}. 16 listopada 2 Lekka Eskadra została rozformowana, zaś okręty typu ''Pluviôse'' wraz z jednostkami typu ''[[Okręty podwodne typu Sirène (1900)|Sirène]]'' zostały przyporządkowane do 1. Flotylli okrętów podwodnych w Cherbourgu{{odn|Dianow|2020d|s=38-39}}. Nie zmieniły się natomiast zadania, które nadal obejmowały defensywne patrole przeciw [[Niemieckie okręty podwodne|U-Bootom]] przeprowadzane w okolicach własnych baz{{odn|Dianow|2020d|s=39}}. Pełniąc tę służbę wysłużony okręt doczekał [[Rozejm w Compiègne (1918)|zakończenia wojny]]{{odn|Dianow|2020e|s=42}}.
Okręt został skreślony z listy floty w 12 listopada 1919 roku{{odn|Dianow|2019|s=25}}{{odn|Dianow|2020e|s=43}}. Kadłub jednostki wykorzystywano następnie do prób ciśnieniowych{{odn|Dianow|2020e|s=43}}. 4 września 1925 roku został sprzedany prywatnej firmie w celu [[Stocznia złomowa|złomowania]] za kwotę 83 103 [[Frank francuski|franków]], po czym rozebrany w Cherbourgu{{odn|Dianow|2020e|s=43}}.
== Uwagi ==
Linia 60 ⟶ 101:
== Przypisy ==
{{Przypisy
<ref name="fre140">{{cytuj książkę|nazwisko=Labayle Couhat|imię=Jean|tytuł=French warships of World War I|miejsce=London|rok=1974|strony=140}}</ref>▼
<ref name="fon81">{{cytuj książkę|nazwisko=Fontenoy|imię=Paul E.|tytuł=Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare)|miejsce=Santa Barbara|rok=2007|strony=81}}</ref>▼
<ref name="con1921-209">{{cytuj książkę|nazwisko=Gardiner|imię=Robert|nazwisko2=Gray|imię2=Randal|tytuł=Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921|miejsce=London|rok=1985|strony=209}}</ref>▼
<ref name="nav">{{Cytuj stronę|url=http://www.navypedia.org/ships/france/fr_ss_pluviose.htm | autor = Ivan Gogin | opublikowany=Navypedia|tytuł=PLUVIÔSE submarines (1908 - 1911)|język=en|data dostępu=2016-12-29}}</ref>▼
<ref name="navfr">{{Cytuj stronę|url=http://www.naval-history.net/WW1NavyFrench.htm | autor = Gordon Smith | opublikowany=Naval History Homepage|tytuł= World War 1 at Sea, FRENCH NAVY|język=en|data dostępu=2016-12-29}}</ref>▼
<ref name="eco">{{Cytuj stronę|url=http://ecole.nav.traditions.free.fr/officiers_callot_pierre.htm|opublikowany=Ecole Navale|tytuł= Pierre Félix Maurice CALLOT|język=fr|data dostępu=2016-12-29}}</ref>▼
== Bibliografia ==
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Dianow | imię = Maksim | tytuł = Okręty podwodne typu „Pluviôse”. Cz. I | czasopismo = Okręty Wojenne | wydawca = Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry | oznaczenie = Nr 6 (158) | rok = 2019 | issn = 1231-014X | odn = tak}}
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Dianow | imię = Maksim | tytuł = Okręty podwodne typu „Pluviôse”. Cz. II | czasopismo = Okręty Wojenne | wydawca = Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry | oznaczenie = Nr 1 (159) | rok = 2020 | issn = 1231-014X | odn = a}}
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Dianow | imię = Maksim | tytuł = Okręty podwodne typu „Pluviôse”. Cz. III | czasopismo = Okręty Wojenne | wydawca = Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry | oznaczenie = Nr 3 (161) | rok = 2020 | issn = 1231-014X | odn = b}}
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Dianow | imię = Maksim | tytuł = Okręty podwodne typu „Pluviôse”. Cz. IV | czasopismo = Okręty Wojenne | wydawca = Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry | oznaczenie = Nr 4 (162) | rok = 2020 | issn = 1231-014X | odn = c}}
* {{cytuj książkę|nazwisko2=Wywerka Prekurat|imię2=Tadeusz|nazwisko=Gozdawa-Gołębiowski|imię=Jan|tytuł=Pierwsza wojna światowa na morzu|rok=1994|wydawca=Lampart|miejsce=Warszawa|isbn=83-902554-2-1}}▼
* {{
* {{
▲
▲
▲
▲* {{
* {{Cytuj książkę | tytuł = Jane’s Fighting Ships of World War I | inni = John Moore (red.) | rok = 1990 | wydawca = Studio Editions | miejsce = London | isbn = 1-85170-378-0 | język = en | odn = {{odn/id|Moore|1990}} }}
▲
▲
* {{Cytuj książkę | inni = T.A. Brassey (red.) | tytuł = [https://archive.org/details/brasseysnavala1912brasuoft ''The Naval Annual, 1912''] | wydawca = J. Griffin and Co. | miejsce = Portsmouth | rok = 1912 | język = en | odn = {{odn/id|Brassey|1912}} }}
▲
{{Okręty podwodne typu Pluviôse}}
| |||