Wikipedia

Akceptowalność: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→‎Istota akceptowalności: uściślenie za źródłem
dr.
Znaczniki: Wycofane Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 1:
'''Akceptowalność''', '''akceptabilność'''<ref>{{Cytuj |czasopismo =[[Język Polski]] |opis =2001, nr 4 |url =http://mbc.malopolska.pl/dlibra/plain-content?id=32538 |s=302 |autor=Przemysław Chojnowski |tytuł =Krzysztof Lipiński, „Vademecum tłumacza” – recenzja}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=[[Katarzyna Kłosińska]] |url=https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Akceptabilnosc-a-akceptowalnosc;19251.html |tytuł=Akceptabilność a akceptowalność |data=2019-02-22 |praca=Poradnia językowa |opublikowany=PWN |data dostępu=2019-08-10}}</ref> – termin odnoszący się do [[wypowiedzenie|wypowiedzeń]], oznaczający zgodność danego wypowiedzenia z poczuciem językowym odbiorców komunikatu, inaczej jego sensowność. Brak elementu akceptowalności w komunikacie językowym nie oznacza jego [[gramatyczność|niegramatyczności]]. Twórcą koncepcjizatem akceptowalnościcharakter jestwzględny{{odn|Polański|1999|s=24}} i różni się na gruncie różnych [[Noamodmiana Chomskyjęzykowa|odmian języka]]{{odn|PolańskiCrystal|19992008|s=234}}.
 
Pojęcie akceptowalności należy odróżnić od normatywnych koncepcji [[poprawność językowa|dopuszczalności]], stosowanych w tradycji [[preskryptywizm (językoznawstwo)|preskryptywizmu]].
 
== Istota akceptowalności ==
Według Chomsky’ego istnieje różnica między akceptowalnością a [[gramatyczność|gramatycznością]], która pozostaje w związku z różnicą między [[performancja językowa|performancją]] i [[kompetencja językowa|kompetencją językową]] a pragmatyką i gramatyką – akceptowalność pozostaje w związku z performancją i pragmatyką, jako że ocena akceptowalności danego wyrażenia zależy zarówno od znajomości [[system językowy|systemu językowego]], jak i wiedzy ogólnej o świecie{{odn|Polański|1999|s=23–24}}.
 
W praktyce określenie akceptowalności może przysparzać pewne problemy{{odn|Crystal|2008|s=4}}. Rodowici użytkownicy języków często nie są zgodni co do sensowności różnych wypowiedzeń językowych{{odn|Crystal|2008|s=4}}. Zjawisko to wynika z [[wariacja (językoznawstwo)|różnic środowiskowych i geograficznych]]: ze względu na różnice socjalne i dialektalne to samo wyrażenie może być akceptowalne dla jednych, a nieakceptowalne dla innych{{odn|Crystal|2008|s=4}}, np. polskie ''umią'' zamiast ''umieją'', ang. {{k|en|ain’t}} zamiast {{k|en|is not}}{{odn|Polański|1999|s=24}}. Akceptowalność ma zatem charakter względny{{odn|Polański|1999|s=24}} i różni się na gruncie różnych [[odmiana językowa|odmian języka]]{{odn|Crystal|2008|s=4}}.
 
Wpływ na ocenę akceptowalności może mieć również [[preskryptywizm (językoznawstwo)|preskryptywizm]] i przeświadczenie, że pewne [[forma językowa|formy językowe]] są z gruntu błędne{{odn|Crystal|2008|s=4}}. Autorytatywne rozstrzygnięcia gramatyki normatywnej mogą sprawić, że część użytkowników języka zacznie odrzucać pewne wypowiedzenia jako „niepoprawne”{{odn|Crystal|2008|s=4}}. Z punktu widzenia lingwistycznego wszelkie funkcjonujące sposoby wypowiedzi są automatycznie akceptowalne, o ile pewna część społeczeństwa posługuje się nimi w sposób systematyczny{{odn|Crystal|2008|s=4}}.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Akceptowalność”