|
|commons =
}}
[[Plik:Widok na miejsce pamięci.jpg|mały|Cmentarz "Lisie Jamy"]] ▼'''Lisie Jamy''' – miejsce pamięci ofiar [[II wojna światowa|II Wojny Światowej]] w [[Polska|Polsce]], w [[Województwo mazowieckie|województwie mazowieckim]], [[Powiat garwoliński|powiecie garwolińskim]] i [[Garwolin (gmina wiejska)|gminie Garwolin]] w okolicach wsi [[Miętne]] w lesie "Kotwica".
'''Lisie Jamy w lesie „Kotwica”''' – miejsce pamięci ofiar [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w [[Garwolin (gmina wiejska)|gminie Garwolin]] w okolicach wsi [[Miętne]] w lesie „Kotwica”, w pobliżu drogi ekspresowej [[Droga ekspresowa S17 (Polska)|S17]].
== Lokalizacja ==
Miejsce pamięci znajduje się w lesie "Kotwica" w pobliżu drogi ekspresowej [[Droga ekspresowa S17 (Polska)|S17]].
== Historia ==
W latach 1941-19441941–1944 Lisie Jamy były miejscem egzekucji Polaków, Żydów, Romów i jeńców radzieckich. Liczba szacowanych ofiar wynosi między 2,5- a 4 tys. os<ref name=":0">{{Cytuj książkę |autorimię = Zbigniew |nazwisko= Gnat-Wieteska |tytuł = Armia Krajowa. Obwód„Gołąb” "Gołąb"-– Garwolin |data = 1997 | miejsce= Pruszków |strony=}}</ref>. Największa ilośćliczba przeprowadzonych egzekucji przypada na 1943 rok., Maco tomiało związek z akcją likwidacji ludności żydowskiej ukrywającej się w domach i na posesjach ludności polskiej<ref>{{Cytuj książkę |autorimię = Zbigniew |nazwisko = Gnat-Wieteska |tytuł = Dzieje mieszkańców Garwolina wyznania mojżeszowego (XIX-XXXIX–XX wiek) |miejsce=Garwolin |data = 2008 |strony=}}</ref>. Nie było to typowe miejsce masowych mordów, a ofiary były mordowane w małych, kilku-, kilkunastoosobowych grupach<ref name=":0" />. Ofiarami była głównie lokalna społeczność miasta Garwolina i okolicznych wiosek, członkowie [[Obwód Garwolin Armii Krajowej|obwodu Garwolin Armii Krajowej]] oraz więźniowie z aresztu w Garwolinie<ref name=":0" />. Mordowano tam również osoby podejrzane o zamach na władze hitlerowskie. Zdarzało się, że umierały tam osoby przypadkowe, zamordowane w zemście za zabitych żołnierzy [[Wehrmacht|Wermachtu]] lub udane akcje oddziałów [[Armia Krajowa|AK]]. Z oddziałów AK zamordowano m.in. [[Władysław Jóźwicki|Władysława Jóźwickiego]] ps. "Sęp", członka AK z [[Górzno (gmina w województwie mazowieckim)|Górzna]]<ref name=":1">{{Cytuj książkę |imię r= Zbigniew |nazwisko r=Gnat-Wieteska |rozdział= Garwolin w okresie okupacji hitlerowskiej (1939-1944) | tytuł=Garwolin. Dzieje miasta i okolicy | inni=Red. Ewa Markowska| data = 1979 | miejsce=Warszawa | strony=}}</ref>, [[Władysław Protaziuk|Władysława Protaziuka]], [[Piotr Szeląg|Piotra Szeląga]], [[Stefan Hejduk|Stefana Hejduka]] ps. "Rozumny" i Józefa Biernackiego<ref name=":1" />, dowódcę garwolińskiej komórki [[Polska Partia Robotnicza|PPR]].
▲[[Plik:Widok na miejsce pamięci.jpg|mały|Cmentarz "Lisie Jamy"]]
Ofiarami była głównie lokalna społeczność miasta Garwolina i okolicznych wiosek, członkowie [[AK Gołąb|AK obwodu "Gołąb"]] oraz więźniowie z aresztu w Garwolinie<ref name=":0" />. Mordowano tam również osoby podejrzane o zamach na władze hitlerowskie Zdarzało się, że umierały tam osoby przypadkowe, zamordowane w zemście za zabitych żołnierzy [[Wehrmacht|Wermachtu]] lub udane akcje oddziałów [[Armia Krajowa|AK]]. Z oddziałów AK zamordowano m.in. [[Władysław Jóźwicki|Władysława Jóźwickiego]] ps. "Sęp" członek AK z [[Górzno (gmina w województwie mazowieckim)|Górzna]]<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Zbigniew Gnat-Wieteska |tytuł = Garwolin w okresie okupacji hitlerowskiej (1939-1944), |data = 1979}}</ref>, [[Władysław Protaziuk|Władysława Protaziuka,]] [[Piotr Szeląg|Piotra Szeląga]], [[Stefan Hejduk|Stefana Hejduka]] ps. "Rozumny" Józefa Biernackiego<ref name=":1" />- dowódca garwolińskiej komórki [[Polska Partia Robotnicza|PPR]].
== Nazwa ==
Nazwa "Lisie„Lisie Jamy"Jamy” pochodzi od charakteru miejsca straceń<ref name=":0" />. Było to miejsce w lesie, oddalone ok. 100 metrów od drogi. Ofiary mordu były grzebane w wcześniej przygotowanych dołach, które wyglądem przypominały lisie nory.
== Obecny wygląd ==
Obecnie Lisie Jamy są miejscem pamięci lokalnej społeczności. Składa się ono z dwóch części,: pomnika Matki Boskiej stojącej przed miejscem kaźni z napisem: "''Nigdy więcej wojny"'' oraz cmentarza z wyznaczonymi symbolicznymi grobami.
== Przypisy ==
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę |imię r= Zbigniew |nazwisko r=Gnat-Wieteska Z.|rozdział= Garwolin w okresie okupacji hitlerowskiej (1939-1944), | tytuł=Garwolin. Dzieje miasta i okolicy. E| inni=Red. Ewa Markowska,| Warszawadata = 1979 | miejsce=Warszawa}}
* {{Cytuj książkę |imię = Zbigniew |nazwisko = Gnat-Wieteska Z.|tytuł = Dzieje mieszkańców Garwolina wyznania mojżeszowego (XIX-XXXIX–XX wiek), |miejsce=Garwolin |data = 2008}}
* {{Cytuj książkę |imię = Zbigniew |nazwisko= Gnat-Wieteska Z.|tytuł = Armia Krajowa. Obwód "Gołąb"-„Gołąb” – Garwolin, Pruszków|data = 1997 | miejsce= Pruszków }}
[[Kategoria:Garwolin]]
[[Kategoria:Historia]]
[[Kategoria:Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)]]
[[Kategoria:Miejsca pamięci]]
[[Kategoria:II wojna światowa]]
| 