Szachy: Różnice pomiędzy wersjami

|podpis obrazka = {{nowrap|Od lewej: biały [[Król (szachy)|król]], czarne:czarna [[wieża (szachy)|wieża]], iczarny [[hetman (szachy)|hetman]],}} biały [[pion (szachy)|pion]], czarny [[skoczek (szachy)|skoczek]] i biały [[goniec (szachy)|goniec]].

|czas gry = Od sekund na posunięcie oraz 1–3 (tzw. [[szachy błyskawiczne#Bullet|''bullet'']]) lub 5 (tzw. [[szachy błyskawiczne|''blitz'']]) minut na [[Partia szachowa|partię]] do  nawet kilku lat w [[szachy korespondencyjne|grach korespondencyjnych]]. Najczęściej jednak to od 15 minut ([[szachy szybkie]]) do  2 godzin dla zawodnika.

|losowość = Losowana jest strona rozpoczynająca lub wynika to  z kojarzenia.

'''Szachy''' – rodzina strategicznych [[gra planszowa|gier planszowych]] rozgrywanych przez dwóch [[gracz]]ygraczy na 64-polowej [[Szachownica|szachownicy]], za pomocą zestawu [[bierka szachowa|bierek]] (pionów i figur). Popularnie, choć nieprecyzyjnie, '''szachami''' nazywa się również wspomniane bierki. [[Międzynarodowy Komitet Olimpijski]] uznaje szachy za [[dyscyplina sportu|dyscyplinę sportu]]<ref>{{Cytuj stronę | url =https://www.olympic.org/recognised-federations | tytuł =Recognised Federations | opublikowany = [[Międzynarodowy Komitet Olimpijski|MKOl]] | data dostępu = 2020-07-03}}</ref>. Szachy należą do gier z [[Doskonała informacja|doskonałą informacją]].

Wartość figur szachowych może być absolutna lub względna. Przy założeniu, że wartość absolutna piona wynosi 1, wartości statyczne figur przedstawiają się następująco<ref>Magdalena Zielińska, ''Grajmy w szachy'', s. 90, Wydawnictwo PZSzach 2010.</ref><ref>Czesław Spisak, ''Szachy. Kurs podstawowy'', s. 30.</ref>:

* król – nie ma przypisanej wartości ze względu na to, że nie można go wymienić, ale szacuje się jego siłę szacuje się na 4–5około 4 punktów (od 3,5<ref>{{Cytuj |tytuł = WartościKnight, figurPawn, szachowychand King: Point Values |data dostępu = 2021-07-20 |opublikowany = ChessKid |url = https://www.chesskid.com/article/view/knight-pawn-and-king-point-values {{!}}</ref> do 5<ref>{{Cytuj |tytuł = Wartości figur szachowych Poznaj– punktację!punktacja |data dostępu = 20202021-0507-2420 |opublikowany = ArcySzachy.pl |url = https://arcyszachy.pl/wartosc-figur-szachowych/}}</ref>).

W konkretnej sytuacji na szachownicy wartość względna jest ważniejsza od wartości absolutnej<ref>[http://en.chessbase.com/post/bojkov-the-true-value-of-the-pieces Bojkov: The true value of the pieces].</ref>. Wynika to z tego, że w określonych przypadkach figury mogą mieć różne wartości, np.na przykład w pozycjach o charakterze zamkniętym względna wartość skoczka przewyższa wartość gońca i odwrotnie – w pozycjach otwartych wartość gońca jest większa niż skoczka (a tym bardziej pary gońców nad parą skoczków). Podobnie dochodzący do pola przemiany pion może mieć wartość o wiele wyższą niż 1 punkt<ref>[[Władysław Litmanowicz|W.Litmanowicz]], [[Jerzy Giżycki (krytyk filmowy)|J.Jerzy Giżycki]], „Szachy od A do Z”, tom II, Warszawa 1987, s. 1309.</ref>.

Jeśli jeden z graczy ma figury o sumarycznej wartości punktowej większej niż drugi, jest to podstawą do stwierdzenia, że ma przewagę materialną. Jednak nie zawsze musi ona przesądzać o wygranej – czasami decyduje tzw. przewaga pozycyjna. Debata nad wartością skoczków i gońców (dotycząca też kolorów pól, po których poruszają się gońce) również jest natury pozycyjnej i nie ma sensu bez odniesienia do konkretnej sytuacji na szachownicy. Z kolei dwie wieże mają przewagę nad hetmanem, mimo że gra tym ostatnim jest z reguły łatwiejsza.