Mury obronne w Alghero: Różnice pomiędzy wersjami

'''Mury obronne w Alghero''' –  zespół [[Fortyfikacja|fortyfikacji]], który okalał i bronił od strony lądu i morza miasto [[Alghero]] na [[Sardynia|Sardynii]]. Budowę rozpoczęto w [[Średniowiecze|średniowieczu]] w II połowie XI wieku w okresie dominacji [[Republika Genui|Republiki Genui]] i kontynuowano przez kolejne stulecia. Część lądową murów rozebrano pod koniec XIX wieku, zachowując jednak większość wież obronnych i wszystkie umocnienia bastionowe od strony morza.

 

== Historia ==

Pierwsze umocnienia miejskie Alghero powstały za sprawą wpływowego rodu Doria w czasach, gdy miasto było zależne od [[Genua|Genui]]. Nie były one jednak wystarczające i w trakcie wojny między Genuą a [[Piza|Pizą]], w 1283 roku miasto zostało zdobyte przez wojska Pizy. Alghero powróciło do Genui rok później i wtedy podjęto decyzję o rozbudowie obwarowań miejskich<ref>{{Cytuj |autor = Manlio Brigaglia, Salvatore Tola |tytuł = Dizionario storico-geografico dei Comuni della Sardegna A-D |data = 2006 |isbn = 887138430X |wolumin = 1 |miejsce = Sassari |s = 44-46}}</ref>. Pod koniec wieku XIII i na początku XIV mury zostały przebudowane i powiększone tak bardzo, że w kręgu murów znajdowały się również niektóre przedmieścia, a sam system obronny oprócz murów zawierał 26 wież i baszt oraz dwie bramy miejskie. W roku 1353 po wieloletnich wojnach miasto przeszło w ręce hiszpańskiej dynastii Aragońskiej. W okresie dominacji hiszpańskiej kilkakrotnie mury wzmacniano, pozostawiając jednak obwód powstały w wiekach wcześniejszych. W latach 1417-1419 na rozbudowę umocnień przeznaczono 4000 złotych florenów (połowę kwoty musiało wyłożyć miasto). Potrzeba przeprojektowania średniowiecznych murów znajdujących się w złym stanie stała się pilna na początku XVI wieku. Prace rozpoczęte w 1513 roku trwały ponad dwadzieścia lat i ukończono je w roku 1541<ref>{{Cytuj |autor = Milanese Marco |tytuł = Alghero - archeologia di una cità medievale |data = 2013 |isbn = 978-88-7138-646-1 |miejsce = Sassari}}</ref><ref name=":0">{{Cytuj |autor = Francesca Segni Pulvirenti, Aldo Sari |rozdział = Architettura tardogotica e d’influsso rinascimentale |tytuł = Storia dell’arte in Sardegna |data = 1994 |miejsce = Nuoro}}</ref>. Ale tylko część nadmorska została wystarczająco przebudowana i wzmocniona, podczas gdy część lądowa pozostała słabym punktem umocnień. W tym okresie miasto utrzymywało swoją funkcję strategiczną, w związku z tym w następnych dwóch wiekach powstało kilka projektów przebudowy fortyfikacji. Poza drobnymi przebudowami, projekty te nie zostały zrealizowane. Wraz z odwołaniem Alghero z listy miast o strategicznym znaczeniu, co miało miejsce 25 kwietnia 1867 roku na podstawie dekretu króla [[Wiktor Emanuel II|Wiktora Emanuela II]], mury całkowicie straciły na znaczeniu i rozpoczęła się ich rozbiórka. Kompletnie rozebrano mury od strony lądu, co pozwoliło na powiększenie obszaru miasta<ref name=":0" />. Pozostawiono siedem XVI- XVII wiecznych wież i baszt, jedną bramę miejską oraz wszystkie umocnienia bastionowe od strony morza, obniżając jednak ich wysokość otwierając w ten sposób widok na morze. Obecnie pozostałości dawnych umocnień są jedną z atrakcji turystycznych miasta.

 

 

=== Torre di Porta Terra ===

Największa i główna brama miejska od której rozpoczynał się trakt w kierunku [[Sassari]]. Wieczorem była zamykana. Nazywana była niekiedy Torre degli ebrei (Wieża żydowska), ponieważ znaczny wkład w jej wybudowanie wniosła tutejsza społeczność żydowska. Obecnie wieża służy m.in. celom wystawowym. Charakterystycznym elementem tej wieży jest wbudowany w jej ściany memoriał upamiętniający poległych w czasie obu wojen światowych<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = I Bastioni e le Torri di Alghero |data dostępu = 2021-07-21 |opublikowany = www.algheroweb.net |url = https://www.algheroweb.net/torri.php}}</ref>.

 

 

=== Torre di Sulis ===

Została zbudowana po 1570 roku, aby zastąpić poprzednią wieżę Esperò Rejal z czasów średniowiecznych. Wieża ta została zamknięta w obwodzie Fortu Spur, zburzonego pod koniec XIX wieku. Wieża ma kształt cylindryczny i mury o grubości 6 metrów. W jej wnętrzu znajdują się spiralne schody. Nazwa jej pochodzi od Vincenzo Sulisa – polityka i konspiratora, który brał udział w antyrządowych zamieszkach. Oskarżony o spisek i zdradę został skazany na dożywotnie więzienie. Od roku 1799 aż do roku 1821, w którym został ułaskawiony, odbywał karę w tej wieży<ref name=":1" />.

 

=== Torre di San Giacomo (Wieża św. Jakuba) ===

Jest poświęcona świętemu Jakubowi na cześć króla Jakuba I Zdobywcy. Wieża ta jest też nazywana Torre dei Cani (Psia Wieża), gdyż przez pewien czas była w niej hodowla psów. Wieża jest wybudowana na planie ośmioboku. Pomimo przebudowy w XVII wieku, ma elementy katalońskiego gotyku, do których należą nisza przy wejściu głównym i spiralne schody prowadzące na dół<ref name=":1" />.

 

=== Torre della Polveriera (Wieża Prochowa) ===

Zbudowana w połowie XVIII wieku za panowania dynastii Sabaudzkiej. Usytuowana nie w obrębie murów ale w pewnej odległości od nich, gdyż była przeznaczona na arsenał i magazyn prochu (prochownię)<ref name=":1" />.

 

 

=== Torre della Maddalena (Wieża Maddaleny) ===

Znajduje się na nabrzeżu i przylega do Fortu Maddalena z początku XVI wieku. Podobnie jak inne baszty nadmorskich umocnień, również i ta została wzniesiona w XVI wieku na istniejących już średniowiecznych fortyfikacjach. Wybudowana na planie koła, na zewnątrz posiada wystające z wieży murowane dreny i wykusze, za pomocą których w razie oblężenia można było oblewać z góry wrogów olejem i wrzącą wodą. Nad drzwiami do wieży znajduje się nisza z posągiem, który prawdopodobnie przedstawia św. Magdalenę (ze względu na znaczny stopień zniszczenia, trudno to ustalić z całą pewnością). Wieża nazywana jest również Torre di Garibaldi na cześć [[Giuseppe Garibaldi|Giuseppe Garibaldiego]], który wylądował w Alghero w 1855 roku<ref name=":1" />. 4 lipca 1907 roku na ścianie wieży od strony morza odsłonięto pamiątkowa tablica z napisem: ''Giuseppe Garibaldi tutaj 14 sierpnia 1855 roku wylądował. To jest święte miejsce dla narodu na cześć wyzwoliciela''<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Salvatore Colomo, Francesco Ticca |tytuł = Guida di Alghero e di dintorni |data = 1982 |miejsce = Sassari |s = 99}}</ref>''.''