Atropina: Różnice pomiędzy wersjami

|zasadowość = p''K''_BH+ = 9,7<ref name="Botttomley1954">{{cytuj | autor = W Botttomley, Pi Mortimer | tytuł = The partition separation of tropane alkaloids | czasopismo = Australian Journal of Chemistry | data = 1954 | data dostępu = 2021-04-20 | wolumin = 7 | numer = 2 | s = 189 | doi = 10.1071/CH9540189 | język = en |dostęp = z}}</ref> lub 9,4{{r|PubChem|DB}}

'''Atropina''' ({{łac.|atropinum}}) – [[związki organiczne|organiczny związek chemiczny]] z grupy [[alkaloidy|alkaloidów]] [[tropan]]owych, [[estry|ester]] 3-hydroksytropanu i kwasu 3-hydroksy-2-fenylopropanowego. Antagonista pozazwojowych [[Receptory muskarynowe|receptorów muskarynowych]] M1-M2. Nie wykazuje istotnego działania na pozostałe receptory muskarynowe<ref name=MP2>{{Cytuj |tytuł = Atropinum Sulfuricum WZF (atropina) -– roztwór do wstrzykiwań |data dostępu = 2021-04-20 |opublikowany = Medycyna Praktyczna |url = https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/27622,Atropinum-Sulfuricum-WZF-roztwor-do-wstrzykiwan}}</ref>. Stosowana jako lek rozkurczowy i środek rozszerzający źrenice. Jest [[mieszanina racemiczna|racematem]] składającym się z dwóch [[Enancjomery|enancjomerów]] różniących się konfiguracją przy atomie 2 grupy fenylopropanianowej; enancjomer 2''S'' to [[hioscyjamina]] (<small>L</small>-atropina), wykazująca silniejsze działanie niż racemat.

Poraża zakończenia [[układ przywspółczulny|przywspółczulnego układu nerwowego]], blokując [[receptory muskarynowe]]<ref name="Hurtel">{{Cytuj | tytuł = Toxicological Aspects of Drug-Facilitated Crimes |redaktor = Pascal Kintz |wydawca = Academic Press |data = 2014 |s = 47–91|kropka=patrz s. 84 |isbn = 978-0-12-416748-3 |rozdział = Drugs Involved in Drug-Facilitated Crime – Pharmacological Aspects |autor r = Anne-Sophie Lemaire-Hurtel, Jean-Claude Alvarez |doi = 10.1016/B978-0-12-416748-3.00003-7 |dostęp = z}}</ref>, co skutkuje obniżeniem [[wydzielanie|wydzielania]] [[gruczoł]]owego oraz [[rozkurcz mięśnia|rozkurczem]] [[Tkanka mięśniowa gładka|mięśni gładkich]] [[przewód pokarmowy|przewodu pokarmowego]], [[oskrzela|oskrzeli]] i [[Układ moczowo-płciowy|układu moczowego]]. Poraża [[akomodacja oka|akomodację oka]] i rozszerza [[źrenica|źrenice]], przyspiesza [[tętno]], ponadto:

Zatrucie atropiną charakteryzuje się szeregiem poniższych objawów{{r|Mutschler}}{{r|Szczeklik}}:

: ''Czerwony jak burak, rozpalony jak piec, suchy jak pieprz, ślepy jak nietoperz, niespokojny jak tygrys w klatce''<ref name=Korbut>{{cytuj |autor = Ryszard Korbut |tytuł = Farmakologia po prostu |rozdział = Leki układu autonomicznego |s = 31| |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |miejsce = Kraków |data = 2007 |isbn = 978-83-233-2334-1}}</ref>.

Leczenie [[Zespół antycholinergiczny|ostrego zespołu antycholinergicznego]] polega na zapobieżeniu dalszego wchłaniania substancji, leczeniu objawowym oraz zastosowaniu [[Benzodiazepiny (leki)|benzodiazepin]] oraz [[fizostygmina|fizostygminy]]. Ważne jest zabezpieczenie pobudzonego chorego przed urazem{{r|Mutschler}}{{r|Szczeklik}}.

Atropina stosowana jest do przywracania prawidłowej pracy serca przy [[Bradykardia|bradykardii]]. Do [[2010]] r. podawano ją także w ramach akcji [[Resuscytacja krążeniowo-oddechowa|resuscytacyjnej]] w [[Aktywność elektryczna bez tętna|rozkojarzeniu elektromechanicznym]] oraz [[asystolia|asystolii]], jednak według najnowszych wytycznych nie jest zalecana do stosowania przy zatrzymaniu krążenia<ref name=PRR>{{cytuj |tytuł = Wytyczne resuscytacji 2010 |wydawca = Polska Rada Resuscytacji |data = 2010 |isbn = 978-83-89610-10-2}}</ref>. Typową dawką dożylną jest 0,5&nbsp;mg (pod kontrolą [[Elektrokardiografia|EKG]] do maksymalnie 3&nbsp;mg). Dawki mniejsze niż 0,5&nbsp;mg mogą paradoksalnie pogłębić bradykardię<ref name="Dauchot">{{cytuj | autor = P. Dauchot, J. S. Gravenstein | tytuł = Effects of atropine on the electrocardiogram in different age groups | czasopismo = Clinical Pharmacology and Therapeutics | data = 1971-03-XX | data dostępu = 2021-04-20 | wolumin = 12 | numer = 2 | s = 274–280 | doi = 10.1002/cpt1971122part1274 | pmid = 5554942 |dostęp = z |język = en}}</ref>. Atropina nie powinna być podawana pacjentom po [[przeszczepienie serca|przeszczepie serca]], ponieważ może wywołać zaawansowany [[Blok serca przedsionkowo-komorowy|blok serca]] lub [[zatrzymanie zatokowe]]<ref name="Bernheim-2004">{{cytuj | autor = Alain Bernheim, Renate Fatio, Wolfgang Kiowski, Daniel Weilenmann, Hans Rickli, Hans Peter Brunner-La Rocca | tytuł = Atropine often results in complete atrioventricular block or sinus arrest after cardiac transplantation: an unpredictable and dose-independent phenomenon | czasopismo = Transplantation | data = 2004-04-27 | data dostępu = 2021-04-20 | wolumin = 77 | numer = 8 | s = 1181–1185 | doi = 10.1097/01.tp.0000122416.70287.d9 | pmid = 15114081 |dostęp = o |język = en}}</ref>.

Jest [[Odtrutka|odtrutką]] w przypadku zatruć spowodowanych inhibitorami [[acetylocholinoesteraza|acetylocholinoesterazy]], do których należą niektóre [[związki fosforoorganiczne]], wśród nich fosforoorganiczne [[pestycydy]] i [[Bojowy środek trujący|bojowe środki trujące]], takie jak [[soman]], [[sarin]], [[tabun]] i [[VX]], a także niektóre pestycydy [[karbaminiany|karbaminianowe]]<ref name=chemm>{{Cytuj |tytuł = Atropine Sulfate – Medical Countermeasures Database – CHEMM |data dostępu = 2019-11-13 |opublikowany = U.S. Department of Health & Human Services |url = https://chemm.nlm.nih.gov/countermeasure_atropine-sulfate.htm}}</ref>.

* <ref name=Szczeklik>{{Cytuj |autor = Andrzej Szczeklik, Piotr Gajewski |tytuł = Interna Szczeklika 2014 |wydawca = Medycyna Praktyczna |miejsce = Kraków |data = 2014 |isbn = 978-83-7430-405-4 |s = 2444–2445}}</ref>

* <ref name=Mutschler>{{Cytuj |autor = Ernst Mutschler, Gerd Geisslinger, Heyo K. Kroemer, Peter Ruth, Monika Schäfer-Korting |tytuł = Farmakologia i toksykologia |wydawca = MedPharm Polska |miejsce = Wrocław |data = 2010 |isbn = 978-83-60466-81-0 |s = 383–384}}</ref>

* {{cytuj |tytuł = Mała encyklopedia medycyny |wolumin = I |wydanie = IV |wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]] |miejsce = Warszawa |data = 1988 |isbn = 83-01-08835-4 |s = 60}}

* {{cytuj |tytuł = Encyklopedia popularna |wolumin = I |wydanie = II |wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]] |miejsce = Warszawa |data = 1983 |isbn = 83-01-00000-7 |s = 171}}