Człowiek z Kennewick: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mei-lang (dyskusja | edycje)
dodałam informacje o aktualnym stanie wiedzy z przypisami
drobne redakcyjne, ilustracja
Linia 1:
[[Plik:Kennewick Man.jpg|mały|Czaszka Człowieka z Kennewick]]
'''Człowiek z Kennewick''' ([[język angielski|ang.]] ''Kennewick Man'') – nazwa [[paleoantropologia|paleoantropologicznego]] znaleziska szkieletu prahistorycznego człowieka. Przypadkowego odkrycia dokonano 28 lipca 1996 roku na brzegu rzeki [[Kolumbia (rzeka)|Kolumbia]], blisko miasta [[Kennewick]] w hrabstwie [[hrabstwo Benton (Waszyngton)|Benton]] na środkowym południu stanu [[Waszyngton (stan)|Waszyngton]] w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]]. Przechowywany jest obecnie w Burke Museum na [[University of Washington]].
 
== Dane ==
Szkielet datowany jest na 7600-7300 lat p.n.e. Zachował się w niemal idealnym stanie, brakuje jedynie [[Mostek człowieka|mostka]] oraz kilku kości kończyn. Należał do mężczyzny zmarłego w wieku ok. 45-50 lat, wzrostu około 170-175 cm, smukłej budowy. Szczęka posiada kompletne uzębienie. Ślady na kościach świadczą, iż w ciągu swojego życia człowiek z Kennewick doznał licznych złamań i urazów<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.mnh.si.edu/arctic/html/kennewick_man.html|autor=James C. Chatters|tytuł=Kennewick Man|opublikowany=mnh.si.edu|data dostępu=2014-02-28|język=en|archiwum=https://web.archive.org/web/20160504010803/http://naturalhistory.si.edu/arctic/html/kennewick_man.html|zarchiwizowano=2016-05-04}}</ref>.
 
== Identyfikacja ==
Znalezisko szybko wzbudziło sensację, człowiekCzłowiek z Kennewick nie przypomina bowiem współczesnych [[Indianie Ameryki Północnej|Indian]]. Początkowo na podstawie pobieżnej analizy anatomicznej dokonano kontrowersyjnego sklasyfikowania go jako człowieka należącego do [[Biała odmiana człowieka|rasy europeidalnej]]. Po dokładniejszych badaniach antropologicznych stwierdzono jednak, iż prezentuje raczej typ zbliżony do [[Ajnowie|Ajnów]] lub [[Polinezyjczycy|Polinezyjczyków]]. Fakt ten ożywił dyskusję na temat pochodzenia ludności paleoindiańskiej i ewentualnego zasiedlenia kontynentu amerykańskiego w kilku falach migracyjnych.
 
Szkielet jest przedmiotem sporu pomiędzy archeologami a Indianami, którzy uważają iż są to kości ich przodka, wobec czego powinny na podstawie federalnej ''Ustawy o ochronie i repatriacji grobów tubylczych Amerykanów'' (NAGPRA) zostać pochowane zgodnie z plemiennym obyczajem. Ponieważ został znaleziony na terenie należącym do wojska, stanowi formalnie własność [[Korpus Inżynieryjny Armii Stanów Zjednoczonych|Korpusu Inżynieryjnego Armii USA]]. W 2000 roku ówczesny [[Sekretarze zasobów wewnętrznych Stanów Zjednoczonych|sekretarz zasobów wewnętrznych]] [[Bruce Babbitt]] na skutek skarg polecił zwrócić szczątki Indianom. Dwa lata później sąd okręgowy uznał jednak roszczenia Indian za nieuzasadnione, powołując się na prawo do swobodnych badań naukowych. Przedstawiciele plemion [[Nez PercePercé]], [[Wannapum]], [[Colville (Indianie)|Colville]] i [[Umatilla (Indianie)|Umatilla]] złożyli odwołanie od tego wyroku do sądu apelacyjnego. W lutym 2004 roku apelacja została oddalona.
 
W 2015 roku zespół badawczy pod opieką Eske Willersleva przeprowadził [[Biologia molekularna|badania DNA]] pochodzącego z kości szkieletu Człowieka z Kennewick. Udało się zaprzeczyć wcześniejszym wnioskom z analizy morfologicznej, gdzie naukowcy uznali roszczenia plemion indiańskich za bezzasadne, argumentując iż szkielet przypomina budową bardziej tę, jaką zauważyć można u mieszkańców wysp Pacyfiku. Zgodnie jednak z wynikami badań Willersleva kopalny DNA pozwala stwierdzić, że Człowiek z Kennewick wywodził się z ancestralnej populacji rdzennych Amerykanów. Zespół wskazał na duże jego pokrewieństwo z członkami plemienia Colville, jednak David Reich, w swej publikacji zauważa, że trudno wyciągać na tej podstawie dalekosiężne wnioski, ponieważ laboratoria nie dysponują wystarczającą liczbą próbek (o ile w ogóle jakiekolwiek posiadają) od przedstawicieli pozostałych amerykańskich plemion, aby istotnie wskazać jak wygląda genetyczne ich pokrewieństwo<ref>{{Cytuj |autor = David Reich |tytuł = Kim jesteśmy, skąd przyszliśmy |data = 2019 |wydawca = CiS}}</ref>.
 
Ostatecznie w 2016 roku Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił ustawę, na mocy której szczątki Człowieka z Kennewick zostały zwrócone koalicji plemion ze Skonfederowanych Plemion Colville. 18 lutego 2017 roku zostały one pochowane w oficjalnie nieujawnionym miejscu w uroczystości, w której udział wzięło 200 członków pięciu plemion z dorzecza Kolumbii<ref>{{Cytuj |autor = Tia Ghose 22 February 2017 |tytuł = Ancient Kennewick Man Finally Laid to Rest |data dostępu = 2021-04-13 |opublikowany = livescience.com |url = https://www.livescience.com/57977-kennewick-man-reburied.html |język = en}}</ref>.
 
== Przypisy ==