Lipoproteina o wysokiej gęstości: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Wiadomości ogólne: usunięcie anglicyzmu ("remnants" to po polsku lipoproteiny resztkowe, tu chodzi o IDL) |
m drobne redakcyjne, drobne merytoryczne |
||
Linia 1:
[[Plik:High-density lipoproteins-pl.svg|thumb|400px|Schemat przedstawiający podstawowe funkcje lipoprotein HDL]]
'''Lipoproteina o wysokiej gęstości''', '''
<br />Można ją wydzielić w wyniku ultrawirowania [[surowica (hematologia)|surowicy]]; znajduje się we frakcji α [[Elektroforeza|elektroforezy]].
== Znaczenie biologiczne ==
HDL, obok [[Lipoproteina o niskiej gęstości|
W klinicznych oraz epidemiologicznych badaniach naukowych wykazano odwrotnie proporcjonalną korelację między osoczowym stężeniem HDL a zapadalnością na schorzenia układu krążenia. Wpływ ten zależny jest od działania lipoproteiny HDL (w tym jej składowej apo-AI), na wsteczny transport cholesterolu (RCT - ang. ''Reverse Cholesterol Transport'') oraz innych lipidów z tkanek do [[wątroba|wątroby]], gdzie są metabolizowane<ref name="trends">{{Cytuj pismo | nazwisko = Gordon | imię = Scott M. | autor = | autor link = | nazwisko2 = Hofmann | imię2 = Susanna | autor2 = | autor link2 = | nazwisko3 = Askew | imię3 = David S. | autor3 = | autor link3 = | nazwisko4 = Davidson | imię4 = W. Sean | autor4 = | autor link4 = | nazwisko5 = | imię5 = | autor5 = | autor link5 = | tytuł = High density lipoprotein: it's not just about lipid transport anymore | url = | czasopismo = Trends in Endocrinology & Metabolism | adres czasopisma = | oznaczenie = | wolumin = 22 | wydanie = 1 | strony = 9–15 | data = | rok = 2011 | miesiąc = | odpowiedzialność = | wydawca = | miejsce = | issn = 10432760 | doi = 10.1016/j.tem.2010.10.001 | doietykieta = | pmid = | oclc = | bibcode = | id = | cytat = | język = en | data dostępu = }}</ref>.
== Wiadomości ogólne ==
HDL ma największą gęstość spośród lipoprotein surowicy człowieka, ponieważ ma największą zawartość [[Apolipoproteina|apolipoprotein]] – 50%. W skład HDL wchodzą [[Apolipoproteina A-I|apo A-I]], [[Apolipoproteina A-II|apo A-II]], [[Apolipoproteina C-III|apo C-III]], [[Apolipoproteina C-I|apo C-I]], [[Apolipoproteina D|apo D]] oraz inne białka.
HDL powstaje w osoczu z lipoproteiny bogatej w triglicerydy ([[IDL (medycyna)|IDL]]) lub z prekursorów syntetyzowanych przez wątrobę lub jelito.
Linia 22:
== Podnoszenie poziomu HDL ==
Poziom HDL można podnieść poprzez:
* wykonywanie ćwiczeń aerobowych<ref name="pmid10378497">{{Cytuj pismo | autor=Spate-Douglas T., Keyser RE | tytuł=Exercise intensity: its effect on the high-density lipoprotein profile. | rok=1999 | czasopismo=Archives of physical medicine and rehabilitation | doi= | wydanie=80 | numer=6 | miesiąc=czerwiec | pmid= 10378497 | strony=691–5}}</ref>
* redukcję masy ciała
* zwiększenie spożycia ''cis''-nienasyconych kwasów tłuszczowych<ref name="pmid12716665">{{Cytuj pismo | autor=Mensink RP., Zock PL., Kester AD., Katan MB | tytuł=Effects of dietary fatty acids and carbohydrates on the ratio of serum total to HDL cholesterol and on serum lipids and apolipoproteins: a meta-analysis of 60 controlled trials. | rok=2003 | czasopismo=The American journal of clinical nutrition | doi= | wydanie=77 | numer=5 | miesiąc=maj | pmid= 12716665 | strony=1146–55}}</ref> i zmniejszenie spożycia [[Tłuszcze trans|tłuszczów trans]].
== Diagnostyka laboratoryjna ==
Badanie surowicy krwi podaje zazwyczaj poziom HDL-C,
== Zobacz też ==
*
▲**[[chylomikrony]], [[lipoproteina bardzo małej gęstości]] (VLDL), [[IDL (medycyna)|lipoproteina pośredniej gęstości]] (IDL), [[lipoproteina niskiej gęstości]] (LDL)
▲* [[choroba tangierska]] - genetycznie uwarunkowany niedobór HDL
== Przypisy ==
| |||