Palant: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Rozbudowa |
||
Linia 1:
'''Palant''' – zespołowa gra na punkty z użyciem drewnianego kija i piłeczki. Podobne gry to niemiecki Schlagball, rosyjska łapta, fińskie [[pesäpallo]] oraz rumuńska oina.
== Historia ==
Palant powstał prawdopodobnie w XVI wieku, za rządów [[Zygmunt I Stary|Zygmunta Starego]] lub [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]]. Nazwa gry pochodzi najprawdopodobniej z [[Język włoski|języka włoskiego]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Polski palant - znaczenie nazwy, historia, współczesność. |data dostępu = 2021-05-24 |opublikowany = www.sportowahistoria.pl |url = https://www.sportowahistoria.pl/wiadomosci/polski-palant---znaczenie-nazwy-historia-wspolczesnosc,890.html |język = pl}}</ref><ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Gra w palanta - niezwykła historia poprzedniczki baseballu |data dostępu = 2021-05-24 |opublikowany = PolskieRadio.pl |url = https://polskieradio.pl/art5371_1807711}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Palant - zapomniana gra, która ma już ponad 400 lat |data = 2015-09-22 |data dostępu = 2021-05-24 |opublikowany = Przegląd Sportowy |url = https://www.przegladsportowy.pl/czas-na-bieganie/niecodzienna-gra-palant-pierwowzor-baseballu/fe5nm62 |język = pl}}</ref>. Po zakończeniu [[II wojna światowa|II wojnie światowe]]<nowiki/>j na Śląsku utworzono ligę palantową, w ramach której ujednolicono rozgrywki. W 1957 roku utworzono Polski Związek Piłki Palantowej (w 1978 przemianowany na [[Polski Związek Baseballu i Softballu]]). W Polsce istnieje wiele odmian palanta i jego zasady mogą się różnić w zależności od regionu<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Smaki z Polski |tytuł = Nie bądź palantem, graj w palanta |data = 2015-04-06 |data dostępu = 2021-05-24 |opublikowany = Smaki z Polski |url = https://www.smakizpolski.com.pl/badz-palantem-graj-palanta/ |język = pl-PL}}</ref>. [[Norman Davies]] w książce pt. ''Boże igrzysko'' stawia tezę, że popularna w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] gra [[baseball]] może pochodzić od palanta, w którego grali polscy emigranci. Gra jest szczególnie popularna na terenie [[Grabów (gmina)|gminy Grabów]], gdzie we [[Wtorek Wielkanocny]] obchodzone jest Święto Palanta<ref>{{Cytuj |tytuł = Gmina Grabów |data dostępu = 2021-03-30 |opublikowany = www.gminagrabow.pl |url = http://www.gminagrabow.pl/aktualnosci/w-gminie-grabow-wielkanoc-trwa-trzy-dni-za-nami-swieto-palanta-2019/ |język = pl}}</ref>.▼
== Podstawowe zasady ==
Uczestnicy podzieleni na dwie drużyny grają na boisku o wymiarach od 50 do 75 m długości na od 20 do 25 [[Metr|m]] szerokości i odbijają kijem o długości 60–80 cm małą laną piłkę gumową. Palant to również nazwa kija służącego do tej gry; kij do palanta może być okrągły lub płaski. Zawodnicy nieba atakują, a piekła się bronią. Do linii nieba przylega półokrąg nazywany gniazdem, zawodnik nieba wybija z niego piłkę kijem (wybijanie musi nastąpić po wyrzucie z własnej ręki), wybicie jest ważne tylko gdy piłka znajdzie się w piekle. Drużyna znajdująca się w niebie atakuje i stara się zdobywać punkty, a drużyna znajdująca się w piekle broni się. Po wybiciu piłki za pomocą kija wybijający zawodnik nieba ma za zadanie zdobyć wszystkie bazy, wtedy jego drużyna otrzymuje punkt; zawodnik ma prawo zatrzymać się na każdej z baz (jest wtedy bezpieczny) i później kontynuować bieg po poprawnym odbiciu kolejnego zawodnika ze swojej drużyny. Zawodnicy piekła starają się złapać wybitą piłkę i przerzucić ją za linie nieba lub trafić nią biegnącego zawodnika nieba. Idealnym wybiciem jest wybiciem za linię końcową (zapłot), w takim przypadku zawodnicy Nieba zdobywają bazy bez przeszkód. Zmiana stref następuje gdy:
* trzech zawodników nieba jest na pierwszej bazie
* kij po wybiciu opuści gniazdo
* zabrakło zawodników uprawnionych do wybicia
* drużyna nieba popełni trzy błędy (błędem jest między innymi gdy zawodnik wybijający trzykrotnie nie trafił w pole, zawodnik zdobywający bazy został trafiony piłką gdy nie był bezpieczny lub piłka po wybiciu została złapana jedną ręką z góry przez zawodnika piekła)<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref>{{cytuj stronę|tytuł=Zasady gry w palanta|url=https://s-trojmiasto.pl/download/sport/InformatorPSPal.pdf}}</ref>.
== Kwadrant ==
▲Palant powstał prawdopodobnie w XVI wieku, za rządów [[Zygmunt I Stary|Zygmunta Starego]] lub [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]]. Nazwa gry pochodzi najprawdopodobniej z [[Język włoski|języka włoskiego]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Polski palant - znaczenie nazwy, historia, współczesność. |data dostępu = 2021-05-24 |opublikowany = www.sportowahistoria.pl |url = https://www.sportowahistoria.pl/wiadomosci/polski-palant---znaczenie-nazwy-historia-wspolczesnosc,890.html |język = pl}}</ref><ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Gra w palanta - niezwykła historia poprzedniczki baseballu |data dostępu = 2021-05-24 |opublikowany = PolskieRadio.pl |url = https://polskieradio.pl/art5371_1807711}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Palant - zapomniana gra, która ma już ponad 400 lat |data = 2015-09-22 |data dostępu = 2021-05-24 |opublikowany = Przegląd Sportowy |url = https://www.przegladsportowy.pl/czas-na-bieganie/niecodzienna-gra-palant-pierwowzor-baseballu/fe5nm62 |język = pl}}</ref>. Po zakończeniu [[II wojna światowa|II wojnie światowe]]<nowiki/>j na Śląsku utworzono ligę palantową, w ramach której ujednolicono rozgrywki. W Polsce istnieje wiele odmian palanta i jego zasady mogą się różnić w zależności od regionu<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Smaki z Polski |tytuł = Nie bądź palantem, graj w palanta |data = 2015-04-06 |data dostępu = 2021-05-24 |opublikowany = Smaki z Polski |url = https://www.smakizpolski.com.pl/badz-palantem-graj-palanta/ |język = pl-PL}}</ref>.
Kwadrant to gra wywodząca się od palanta różniącą się nieznacznie od niego zasadami.
== Przypisy ==
| |||