Glukoneogeneza: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: {{ka}} poprawiam na {{Kontrola autorytatywna}}
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
[[Plik:Gluconeogenese.png|thumb|400px|Glukoneogeneza]]
'''Glukoneogeneza''' – [[enzymy|enzymatyczny]] proces przekształcania niecukrowcowych prekursorów, np. [[Aminokwasy glukogenne|aminokwasów glukogennych]], [[Gliceryna|glicerolu]] czy [[kwas mlekowy|mleczanów]] w [[glukoza|glukozę]]. Resynteza glukozy następuje głównie w [[hepatocyt]]ach i w mniejszym stopniu w komórkach [[nerka|nerek]], a głównym punktem wejścia [[Substrat (chemia)|substratów]] do tego szlaku jest [[kwas pirogronowy|pirogronian]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko= Berg | imię=Jeremy Mark | nazwisko2= Tymoczko | imię2=John L | nazwisko3= Stryer | imię3=Lubert | nazwisko4= Clarke | imię4=Neil D | nazwisko5= Szweykowska-Kulińska | imię5=Zofia | nazwisko6= Jarmołowski | imię6=Artur | nazwisko7= Augustyniak | imię7=Halina | tytuł= Biochemia | data=2007 | wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | isbn=978-83-01-14379-4 | strony=845-866 |rozdział= Integracja metabolizmu}}</ref>.
 
Niecukrowcowe substraty przekształcane są najpierw w pirogronian lub wchodzą do szlaku na etapie późniejszych intermediatów, takich jak [[fosfodihydroksyaceton]] lub [[kwas szczawiooctowy|szczawiooctan]], w który pirogronian jest przekształcany w reakcji [[karboksylacja|karboksylacji]] zachodzącej w [[mitochondrium|mitochondriach]], kosztem jednej cząsteczki [[Adenozyno-5′-trifosforan|ATP]]<ref name="Stryer">{{Cytuj książkę | nazwisko= Berg | imię=Jeremy Mark | nazwisko2= Tymoczko | imię2=John L | nazwisko3= Stryer | imię3=Lubert | nazwisko4= Clarke | imię4=Neil D | nazwisko5= Szweykowska-Kulińska | imię5=Zofia | nazwisko6= Jarmołowski | imię6=Artur | nazwisko7= Augustyniak | imię7=Halina | tytuł= Biochemia | data=2007 | wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | isbn=978-83-01-14379-4 | strony=425-464 |rozdział= Glikoliza i glukoneogeneza}}</ref>.
 
Ostatnim krokiem glukoneogenezy jest z reguły wytworzenie [[glukozo-6-fosforan]]u z [[fruktozo-6-fosforanufosforan]]u przez [[izomeraza fosfoglukozyglukozo-6-fosforanowa|izomerazę fosfoglukozy]]. Wolna glukoza nie jest tworzona od razu, gdyż wydyfundowałaby z komórki. Fosforyloglukoza jest [[hydroliza|hydrolizowana]] do glukozy przez enzym znajdujący się w membranie [[Siateczka śródplazmatyczna|retikulum endoplazmatycznego]]. Stamtąd glukoza jest wysyłana do [[Cytoplazma|cytozolu]].
 
Glukoneogeneza nie może być traktowana jako proces odwrotny do [[glikoliza|glikolizy]], gdyż trzy występujące w niej reakcje nieodwracalne są zastąpione przez inne. Dzięki temu synteza i rozkład glukozy muszą podlegać oddzielnym systemom regulacji i nie mogą zachodzić jednocześnie w jednej komórce. Szybkość procesu zależy w głównej mierze od 1,6-bisfosfatazy fruktozy (FBP-1,6). Większość czynników wpływających na aktywność szlaku glukoneogenezy to substancje powodujące [[inhibicja|inhibicję]] wykorzystywanych w nim enzymów, jednak zarówno [[kwas pantotenowy|acetylo-CoA]] jak i [[kwas cytrynowy|cytrynian]] działają na nie aktywująco (pierwszy na karboksylazę pirogronianu, drugi na bisfosfatazę fruktozy)<ref name="Stryer" />.
Linia 11:
 
Sumaryczna reakcja glukoneogenezy jest następująca:
: 2 cząsteczki [[Kwas pirogronowy|pirogronianu]] + 2 [[NADH]] + 4 [[wodór|H]]<sup>+</sup> + 4 [[Adenozyno-5′-trifosforan|ATP]] + 2 [[guanozynotrifosforan|GTP]] + 6 [[woda|H<sub>2</sub>O]] = [[glukoza]] + 2 NAD<sup>+</sup> + 4 ADP + 2 [[guanozyno-5′-difosforan|GDP]] + 6 P<sub>i</sub>
 
== Zobacz też ==
Linia 24:
 
== Linki zewnętrzne ==
#* {{Encyklopedia PWN | tytuł = Glukoneogeneza | id = 3905952 | data dostępu = 2021-07-13 }}
* {{cytuj stronę| url = http://www2.ufp.pt/~pedros/bq/gng.htm <!-- Glukoneogeneza -->| tytuł = The chemical logic behind... Gluconeogenesis| data dostępu = 2 czerwca 2008| autor = Doutor Pedro Silva| język = en| archiwum = https://web.archive.org/web/20090826043311/http://www2.ufp.pt/~pedros/bq/gng.htm| zarchiwizowano = 26 sierpnia 2009}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}