Laponia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 61363923 autorstwa 89.78.208.63 (dyskusja): za siedzibę, którego siedziba? Bełkot.
Znacznik: Anulowanie edycji
m poprawki
Linia 1:
{{Inne znaczenia|regionu kulturowego i geograficznego|[[Laponia (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}}
[[Plik:Sami flag.svg|upright|thumb|[[Flaga Laponii]]]]
[[Plik:LocationSapmi.png|thumb|Obszar Laponii]]
[[Plik:Ren on Disco-tour.jpg|thumb|Renifery w Laponii]]
{{wikisłownik|Laponia}}
'''Laponia''' ([[język fiński|fiń]]. ''Lappi''; [[język szwedzki|szw]]. i [[język norweski|norw]]. ''Sameland''; ''Lappland''; [[język rosyjski|ros]]. Лапландия, ''Łapłandija''; [[języki lapońskie|pn. sami]] ''Sápmi'') – [[region kulturowy]] i geograficzny w północnej [[Europa|Europie]], obejmujący swoim zasięgiem północne części [[Półwysep Kolski|Półwyspu Kolskiego]] i [[Półwysep Skandynawski|Półwyspu Skandynawskiego]]. Leży na terenie 4 państw: [[Rosja|Rosji]] oraz trzech [[kraje nordyckie|państw nordyckich]]: [[Finlandia|Finlandii]], [[Szwecja|Szwecji]] i [[Norwegia|Norwegii]]. Zajmuje obszar ok. 380 tys. km². Rdzenną ludnością całego regionu są [[Saamowie]]<ref name="EBr">{{Cytuj stronę | url = http://www.britannica.com/place/Lapland | tytuł = Lapland | praca = Encyclopædia Britannica | data dostępu = 2016-02-14}}</ref>, których populację szacuje się na około 60-90 tys. osób. Obecnie stanowią oni mniejszość wśród mieszkańców Laponii.
 
'''Laponia''' ([[język fiński|fiń]]. ''Lappi''; [[język szwedzki|szw]]. i [[język norweski|norw]]. ''Sameland''; ''Lappland''; [[język rosyjski|ros]]. Лапландия, ''Łapłandija''; [[języki lapońskie|pn. samipółnocnolapoński]] ''Sápmi'') – [[region kulturowy]] i geograficzny w północnej [[Europa|Europie]], obejmujący swoim zasięgiem północne części [[Półwysep Kolski|Półwyspu Kolskiego]] i [[Półwysep Skandynawski|Półwyspu Skandynawskiego]]. Leży na terenie 4czterech państw: [[Rosja|Rosji]] oraz trzech [[kraje nordyckie|państw nordyckich]]: [[Finlandia|Finlandii]], [[Szwecja|Szwecji]] i [[Norwegia|Norwegii]]. Zajmuje obszar ok. 380 tys. km². RdzennąGłównymi ludnościąośrodkami całegomiejskimi regionuLaponii są [[SaamowieMurmańsk]]<ref name="EBr">{{Cytujw stronęRosji, |[[Kiruna]] urlw =Szwecji, http://www.britannica.com/place/Lapland[[Guovdageaidnu Kautokeino|Kautokeino]] tytułw =Norwegii Laplandoraz | praca = Encyclopædia Britannica[[Inari (miejscowość)|Inari]] datai dostępu[[Rovaniemi]] =w 2016-02-14}}</ref>, których populację szacuje się na około 60-90 tys. osób. Obecnie stanowią oni mniejszość wśród mieszkańców LaponiiFinlandii.
Laponia jest największą i jedną z ostatnich krain, gdzie jeszcze jest praktykowany spęd wielkich stad zwierząt<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Camaschella| imię = Valeria| nazwisko2 = Bernardini|imię2 = Davide| nazwisko3 = Luzzani| imię3 = Sandra| tytuł = 70 cudów natury | wydawca = Olesiejuk| rok = 2009| strony = 12| isbn = 978-7512-762-1}}</ref>.
 
Rdzenną ludnością całego regionu są [[Lapończycy]] (Saamowie)<ref name="EBr">{{Cytuj stronę | url = http://www.britannica.com/place/Lapland | tytuł = Lapland | praca = Encyclopædia Britannica | data dostępu = 2016-02-14}}</ref>, których populację szacuje się na od 60 do 90 tysięcy osób. Obecnie stanowią oni mniejszość wśród mieszkańców Laponii.
Głównymi ośrodkami miejskimi Laponii są [[Murmańsk]] w Rosji, [[Kiruna]] w [[Szwecja|Szwecji]], [[Guovdageaidnu Kautokeino|Kautokeino]] w [[Norwegia|Norwegii]] oraz [[Inari (miejscowość)|Inari]] i [[Rovaniemi]] w [[Finlandia|Finlandii]].
 
[[Plik:Sami flag.svg|upright|left|thumb|[[Flaga Laponii]]]]
W 1986 roku przyjęty został projekt [[flaga Laponii|lapońskiej flagi]] i [[Hymn Laponii|hymnu]]; w praktyce symbole te nie odnoszą się do całej krainy, ale do jej rdzennych mieszkańców – Saamów.
[[Plik:Ren on Disco-tour.jpg|thumb|Renifery w Laponii]]
== Ciekawostki ==
W 1986 roku przyjęty został projekt [[flaga Laponii|lapońskiej flagi]] i [[Hymnhymn Laponii|hymnu]]; w praktyce symbole te nie odnoszą się do całej krainy, ale do jej rdzennych mieszkańców – Saamów.
 
Od 1996 roku kraina Laponii znajduje się na [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|Liścieliście Światowegoświatowego Dziedzictwa]]dziedzictwa [[UNESCO]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.unesco.pl/?id=302|tytuł=Polski Komitet ds. UNESCO: Szwecja|data dostępu=2012-06-13}}</ref>.
 
Laponia jest największą i jedną z ostatnich krain, gdzie jeszcze jest praktykowany spęd wielkich stad zwierząt<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Camaschella| imię = Valeria| nazwisko2 = Bernardini|imię2 = Davide| nazwisko3 = Luzzani| imię3 = Sandra| tytuł = 70 cudów natury | wydawca = Olesiejuk| rok = 2009| strony = 12| isbn = 978-7512-762-1}}</ref>.
 
Laponia jest uważana za siedzibę [[Święty Mikołaj (kultura masowa)|św. Mikołaja]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.telegraph.co.uk/travel/familyholidays/722887/The-Sophie-Butler-report-Father-Christmas-in-Lapland.html|opublikowany=Telegraph.co.uk|język=en|tytuł=The Sophie Butler report: Father Christmas in Lapland|data=2000-10-30}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://web.archive.org/web/20140714170654/http://www.worcesterstandard.co.uk/2012/11/19/news-Crowds-line-streets-to-welcome-Father-Christmas-55965.html|opublikowany=Worcester Standard|tytuł=Crowds line streets to welcome Father Christmas|autor=Tim Clarke|język=en|data dostępu=2016-02-14}}</ref>.
 
== Przypisy ==
{{wikisłownik|Laponia}}
{{Przypisy}}